به گزارش خبرنگار مهر، گیلان با 14 هزار و 700 کیلومتر مربع یکی از کم وسعترین استانها کشور است، بیش از 23 درصد مساحت این استان شامل مزارع و باغات کشاورزی و 33 درصد مناطق مسکونی و نواحی جنگلی است.
از دیدگاه زمین شناسی این استان شامل مجموعه متنوعی از سرزمین های بسیار قدیمی متعلق به پرکامبرین تا سرزمین های عصر حاضر است که فازهای کوه زایی، ولکانیسم و پلوتونیسم متعددی را تحمل کرده و از لحاظ زمین شناسی ساختمانی نیز جزء نواحی فعال محسوب می شود.
6500 کیلومتر مربع مساحت گیلان قابلیت معدنی دارند
در مساحت شش هزار و 500 کیلومتر مربعی قابل کار معدنی استان افزون بر 65 معدن شناخته شده وجود دارد که مهمترین آنها شامل معدن زغال سنگ سنگرود، معادن سنگ آهک، معدن مارن، معدن صدف دریایی آستارا و تالش، معدن خاک نسوز سنگرود، معدن میکای املش، مصالح ساختمانی و سایر مواد معدنی از قبیل سیلیس، سنگ نما، ماسه ریخته گری، سنگ لاشه و ...است.
در این ارتباط معاون امور صنایع و معادن سازمان صنعت، معدن و تجارت گیلان گفت: میزان استخراج مواد معدنی از معادن استان طی سال گذشته شش میلیون و 700 هزار تن بوده که در مقایسه با سال ما قبل، از رشد 46 درصدی برخوردار بوده است.
علی منتظری اظهار داشت: پارسال 11 فقره پروانه اکتشاف و 12 فقره گواهینامه کشف مواد معدنی در استان صادر شد که میزان ذخایر مکشوفه افزون بر 46 میلیون تن بوده است.
وی همچنین با اشاره به اینکه در سال گذشته 79 فقره مجوز برداشت موقت مواد معدنی نیز در استان صادر شده است، ادامه داد: در حال حاضر 91 فقره پروانه بهره برداری معدنی معتبر در استان وجود دارد که میزان اشتغال آنها هزار و 650 نفر بوده و مهمترین مواد معدنی موجود در معادن استان نیز شامل سنگ لاشه، شن و ماسه، سنگ آهک، سیلیس، مارن و میکاست.
به هر حال در گیلان همچنین ظرفیتهای معدنی فراوانی وجود دارد که در صورت سرمایه گذاری بر روی فرصتها و اجرای عملیات اکتشافی و بهره برداری می تواند تاثیر فراوانی بر رشد و شکوفایی استان ایفا کند که مهمترین آنها شامل خاکهای صنعتی در صنایع سرامیک و کاشی، آزبست و تالک در صنایع پوششی و بهداشتی، سنگهای نمای گرانیتی و آهکی در صنایع ساختمانی، مس، سرب، روی، سنگ آهن در صنایع مختلف، ماسه ریخته گری در صنایع ذوب آهن و ریخته گری، بنتونیت در صنایع سرامیک، تصفیه روغنهای مختلف،منگنز، طلا است.
تنوع مواد معدنی شناخته شده در گیلان بیش از 30 نوع است
بنابراین تعداد نشانه های معدنی گیلان افزون بر 20 مورد و تنوع مواد معدنی شناخته شده استان بیش از 30 نوع است که باید از این ظرفیتها برای توسعه، رونق اقتصادی و ایجاد اشتغال در سال تولید ملی، حمایت از کار و سرمایه ایرانی بهره گیری شود.
علاوه براین ذخایری از قبیل معدن جیوه در دیلمان و اشکور، معدن زاج در عمارلو، آهن در ماسوله، زغال سنگ در دیلمان، ماسوله و عمارلو، سرب در بیدرزن و کلشتر رودبار، دیلمان، ماسوله، سنگ ساختمانی در سنگرود لوشان، لیمونیت و بنتونیت در لاهیجان، مس در کوههای خطبه سرای تالش، دیلمان، ماسوله، لوشان در استان وجود دارد.
همچنین در گیلان امکان سرمایه گذاری برای ساخت واحدهای فرآوری از قبیل واحدهای دانه بندی و تولید پودرهای میکرونیزه آهکی و سیلیسی به ظرفیت هر کدام 35 هزار تن، واحد تولید بریکت زغال به ظرفیت 50 هزار تن، واحد تولید بنتونیت اکتیو به ظرفیت دو هزار تن، واحدهای تغلیظ و فرآوری مواد فلزی به ویژه سرب و روی به ظرفیت هرکدام دو هزار تن، واحد تغلیظ و کنسانتره از ماسه های ساحلی به ظرفیت دو هزار و 500 تا سه هزار تن، واحد گرانیت بر به ظرفیت 100 هزار مترمربع موجود است.
در این ارتباط فرماندار رودبار نیز از فعالیت 75 درصد معادن گیلان در این شهرستان خبرداد و گفت: معدن از مهمترین ترین بخش های تامین کننده مواد اولیه صنایع هرکشوراست.
ایرج موذن افزود: ذخایر غنی نهفته در محدوده های معدنی درصورت بهره برداری نقش مهمی در توسعه و خودکفایی صنعت کشور دارد.
حرکت شتابان اقتصاد گیلان بسوی توسعه و خودکفایی با برنامه ریزی راهبردی میسر می شود
وی اظهارداشت: اگرچه اقتصاد گیلان همواره به تولید محصولات کشاورزی از قبیل برنج، چای، پرورش کرم ابریشم و صید انواع ماهیان استخوانی و خاویاری وابسته بوده اما در سالهای اخیر مسئولان استانی به ویژه در بخش صنعت تلاش کرده اند با اجرای برنامه های راهبردی، استان را از اقتصاد تک محصولی نجات داده و به سمت توسعه پایدار وخودکفایی سوق دهند.
فرماندار رودبار ادامه داد: تامین مواد اولیه صنایع و به تبع آن بهره برداری بیشتراز معادن یکی ازراههای رسیدن به خودکفایی در بخش صنعت است.
اگرچه ویژگیهای زمین شناسی و متالوژنیک گیلان تفاوت چندانی با سایر نواحی ایران ندارد ولی در مقایسه با پاره ای از استانهای کشور از قبیل خراسان، یزد و کرمان اکتشاف و معدنکاری مقوله ای چندان آشنایی نیست.
در این زمینه عواملی مختلفی از قبیل وجود پوششهای جنگلی انبوه که رویت برونزدهای سنگی و در نتیجه نشانه ها و آثار مواد معدنی را دشوار می سازد و همینطور تامین نیاز مالی مردم از منابع طبیعی غیر از معدن نقش اساسی دارد.
شرایط زمین شناسی حاکم بر ناحیه را باید به این دو عامل افزود چرا که در گیلان فقط نیمی از گستره استان دارای رخنمون و نیمه دیگر جلگه ای پهناور دشت انزلی است که به جزء مواد معدنی احتمالی موجود در پلاسرها، توان معدنی ناچیزی دارد.
در بخش کوهستانی استان (کوههای تالش ) نیز تکاپوهای ماگمایی ( درونی و بیرونی ) ترسیر به عنوان عامل کانی ساز گسترش بسیار محدود دارند.
بدین ترتیب پوششهای جنگلی، کمبود آثار معدنی قابل رویت و به ویژه تاثیر مواد آلی گیاهی روی نتایج آزمایشگاهی تجزیه مواد معدنی باعث شده است حجم بررسی های اکتشافی در گیلان چندان زیاد نباشد،به این دلیل درصد بیشتر بررسیهای اکتشافی این استان از نوع اکتشافات موضوعی است که به طور عمده با هدف دستیابی مواد معدنی غیر فلزی از قبیل سنگ آهک، سیلیس، پوزولان و خاک صنعتی انجام گرفته است.
با این حال در سالهای اخیر به ذخایر معدنی فلزی توجه لازم نشده و در مورد این ذخایر تنها به اجرای طرحهای اکتشافی اکتفا شده است، بخش کوچکی از مطالعات اکتشافی گیلان از نوع ناحیه ایست که به جنوب باختری استان حوالی شهرستان رودبار اختصاص دارد.
حجم بررسی های اکتشافی در گیلان چندان زیاد نیست
یک کارشناس مسائل اقتصادی در این زمینه گفت: بخش معدن حلقه نخست زنجیره تولید ملی است و اگر این بخش مورد حمایت قرار گیرد، صنایع زیادی مورد حمایت قرار خواهند گرفت.
محمد عاشوری با بیان اینکه معدن از بخش هایست که از سوی سرمایه گذاران خارجی برای سرمایه گذاری مهم قلمداد شده است، افزود: اقتصادهای نفتی مانند ایران باید بسیار جدی به سوی تولید مستقل از منابع نفتی حرکت کنند و از وابستگی خود به درآمدهای نفتی بکاهند که یکی از راهکارهای مهم آن توجه و حمایت ویژه از بخش معدن است.
وی اظهارداشت: هم اکنون و با توجه به تحریمها برای تحقق تولید صادرات محور باید بر مزیت نسبی خود تکیه کرد و نخستین مزیت نسبی که می توان به ان تکیه کرد بخش معدن و صنایع معدنی کشور است.
این کارشناس مسائل اقتصادی با اشاره به اینکه معدن و صنایع معدنی فرصتی منحصر به فرد برای سرمایه گذاری دارند، گفت: در سال تولید ملی، حمایت از کار و سرمایه ایرانی بهترین فرصت فراهم است تا از معادن به عنوان سرمایه های ملی به بهره برداری مزیت محور صورت گیرد.
وی افزود: دولت باید حمایتهای لازم را از معدنکاران انجام دهد و با تامین زیرساختها، شرایط را برای توسعه این بخش هموارتر کند.
عاشوری گفت: معادن در صورتی می توانند به بازیگری در عرصه اقتصاد و تولید ملی بپردازند که چرخه تولید آنها تکمیل و در نهایت محصول فرآوری شده به بازارهای جهانی ارائه شود.
وی ادامه داد: اکتشاف نخستین گام برای توسعه فعالیتهای معدنی است، بدون مواد اولیه نمی توان تولید پایدار داشت.
اگرچه معدن به عنوان یکی اززیرساختها، نقش مهمی در فرآیند توسعه دارد وامروزه دربرخی از کشورها علاوه براستفاده از ذخایر معدنی، در قالب صنعت ژئو توریسم معدن - گردشگری با حفظ جاذبه های طبیعت بی جان در بخش معدن – ازآن به عنوان جاذبه های گردشگری بهره می گیرند، اما توجه به مردم و مسائل زیست محیطی نباید نادیده گرفته شود.
بدون شک تعامل دستگاههای ذیربط، دقت نظر، توجه و برنامه ریزی های اصولی می تواند علاوه برایجاد فرصتهای شغلی جدید راهگشای رفع بسیاری ازمشکلات دراین زمینه باشد.
نظر شما