به گزارش خبرنگار مهر، در سفری که یک استاد سبدباف قمی به ملایر داشته با مشاهده ترکه‌های چوبی با کیفیت بالا و مرغوب در این شهرستان، سبدبافی را در روستاهای جوراب و توچغاز ملایر منتشر می‌کند.
در چند سال اخیر هنر مرواربافی در استان‌های شمالی کشور رونق یافته است و این در حالی است که مواد اولیه تولیدات خود را از شهرستان ملایر تأمین می‌کنند و این صنعت پس از یک دوره افول چند ساله دوباره مورد توجه صنعتگران همدانی به خصوص خطه ملایر قرار گرفته است و تعداد زیادی از علاقمندان به این صنعت دستی در کلاس های آموزشی این حرفه شرکت کرده اند.
تغییر شغل مرواربافان این صنعت را به سمت نابودی سوق داده است
ناگفته پیداست که از دست دادن بازار و کوچ و تغییر شغل مرواربافان از دلایلی است که صنعت مرواربافی در همدان را به سمت نابودی سوق داده است که با تلاش هایی که در سال های اخیر در قالب برگزاری کلاس های آموزشی صورت گرفته است، این شرایط تا حدودی تغییر کرده است.
داود مجیدی جورابی یکی از مرواربافان جوانی است که این هنر را به واسطه استفاده از تجربیات پدرش ادامه داده است و اکنون دارای کارگاهی با اشتغال 40 نفر است و سالانه 108 هزار قطعه مروار تولید می‌کند.
وی درباره این هنر چنین توضیح می‌دهد: مروار یک نوع چوب تر و از خانواده بید به رنگ زرد است و وقتی روغن جلا می خورد به رنگ طلایی در می آید.
ترکه ها در روستاهای گوراب، داویجان، می‌آباد و حرم‌آباد کاشته می‌شود
مجیدی با بیان اینکه این ترکه‌ها در روستاهای گوراب، داویجان، می‌آباد و حرم‌آباد از توابع ملایر توسط کشاورزان کاشته می‌شود، گفت: با استفاده از مروار، انواع سبدها به شکل های کشکولی، قایقی، بیضی و مربعی در اندازه های کوچک، متوسط و بزرگ، مبلمان، زیرتلویزیونی، میز ناهارخوری، جا روزنامه ای، کتابخانه، سبدگل و میوه بافته می شود.
شیوه کار مرواربافان شبیه بافت شعاعی بامبو است به این طریق که بافندگان ابتدا ترکه های درخت را که ماده اولیه مورد مصرفشان است انتخاب و آن تعداد از ترکه هایی را که قابلیت تقسیم شدن به دو، سه یا چهار قسمت را دارند، برش طولی داده و سپس از نظر اندازه به طولهای مورد نیاز در آورده و در آب می خیسانند تا انعطاف پذیر و قابل استفاده شود.
در مرحله بافت نیز تعداد چهار عدد از ترکه ها در کنار یکدیگر قرار گرفته و تعداد چهار یا پنج ترکه دیگر به صورت متقاطع روی آنها قرار می گیرد تا تشکیل یک ستاره هشت پر را بدهد آنگاه به وسیله ترکه‌های باریک تری مهار شده و بافنده با ترکه های نازک عمل بافت رابه شیوه یکی از زیر، یکی از رو آغاز نموده و ترکه ها را به طور یکی در میان از لابلای ترکه هایی که قبلاً به طور متقاطع روی یکدیگر قرارگرفته عبور می دهد و اینکار را تا تکمیل شیئی که تولید آن مورد نظر است ادامه می دهد.
کمبود نیرو مهمترین مشکل صنعت مرواربافی
مجیدی با بیان اینکه صنعت مروار بافی نیاز به سرمایه‌گذاری و تجهیزات مدرن ندارد، گفت: اکثر کارهای این حرفه توسط دست انجام می‌شود و به علت جذابیتی که در این هنر وجود دارد از بازار فروش خوبی بهره مند است.
این صنعتگر مروار باف ملایری عنوان کرد: بیشترین تولیدات مروار در بازارهای عراق و آذربایجان عرضه می‌شود که در سال گذشته بیش از 50 میلیون تومان به این کشورها صادر شد و استان‌های داخل کشور همچون شیراز، اصفهان، تبریز و اهواز نیز خواهان مرواربافی ملایر هستند.
وی با بیان اینکه در بازار فروش مشکلی نداریم و تنها کمبود نیرو باعث افت کار می‌شود، افزود: مسئولان متولی باید برای حفظ این هنر دیرینه کمک کنند تا با افزایش نیروی کار کیفیت و رنگ کالا را افزایش و تنوع جنسی در اشکال مرواربافی ایجاد شود.
مروار ملایر ناشناخته مانده است
مجیدی جورابی عنوان کرد: ترکه‌های چوبی موردنیاز مرواربافی در ملایر کاشته می‌شود و سالانه بیش از هزار تن برداشت ترکه در اراضی کشاورزی ملایر صورت می گیرد که 90 درصد آن به منظور تأمین مواد اولیه به شهرهای شمالی کشور داده می‌شود و این در حالی است که مروار ملایر ناشناخته مانده است و کسی نمی‌داند که این حرفه مختص این شهرستان بوده و در شهرهای دیگر کشور منتشر شده است.
این مروارباف که تنها صادرکننده و بزرگترین تولیدکننده مروار در غرب کشور محسوب می‌شود از مسئولان صنایع دستی استان همدان خواست که کارگاه‌های مروار بافی موجود در ملایر را در یک شهرک صنعتی تجمیع کنند تا بتوانند مطابق با نیاز بازار اشکال مختلف مروار را تولید و این هنر را برای همیشه در استان همدان ماندگار کنند.
98 کارگاه مروار بافی با 394 نفر اشتغال مجوز دریافت کردند
معاون صنایع دستی سازمان میراث فرهنگی ، گردشگری و صنایع دستی استان همدان در این خصوص با بیان اینکه در سال جاری در دوره های آموزشی کوتاه مدت مرواربافی تعداد 60 نفر آموزش دیدند، اظهار داشت: در حال حاضر در استان همدان 98 کارگاه مرواربافی با 394 نفر اشتغال مجوز دریافت کردند.
بهجت عباسی با اشاره به اینکه یکی از بهترین انواع چوب مروار در مزارع شهرستان ملایر کشت می شود، افزود: مروارهای این منطقه به دلیل قدرت انعطاف پذیری بالا و نداشتن شاخه های جانبی و اضافی از مرغوبترین نوع مروار هستند.
عباسی اظهار داشت: مروارها از زمینهای کشاورزی روستاهای جوراب، حرم آباد و داویجان این شهرستان برداشت می شوند.
وی با بیان اینکه بیشترین بافندگان مروار در شهرستان ملایر فعال هستند، اظهار داشت: در حال حاضر 22 کارگاه در این منطقه دایر است و 220 نفر در آنها اشتغال دارند.
ملایر تولید کننده بهترین نوع مروار در کشور است
معاون صنایع دستی میراث فرهنگی استان همدان با تأکید بر اینکه ملایر تولید کننده بهترین نوع مروار در کشور است، افزود: ملایر از پتانسیل‌ها و قابلیت‌های ویژه ای در حوزه صنایع دستی برخوردار است که با توجه به این قابلیت ها، این شهرستان نیازمند ایجاد یک بازارچه مهم صنایع دستی است که در برنامه های سال 91 پیش بینی شده است.
وی اضافه کرد: در حال حاضر زمین این بازارچه با کمک فرمانداری در محل دریاچه کوثر جانمایی شده و عملیات اجرایی آن بعد از جذب سرمایه گذار آغاز می شود.
عباسی گفت: امسال برای تبلیغات و بروز رسانی صنایع دستی نیز برنامه های در دستور کار است که ملایر در اولویت این برنامه‌ها قرار دارد.
وی همچنین ملایر را دارای بیشترین فعالیت های صنایع دستی در استان همدان دانست و بیان داشت: هم اکنون رشته هایی چون مبل و منبت، قلم زنی روی مس، رودوزی سنتی، سفال و سرامیک، نقاشی روی شیشه و سایر رشته های صنایع دستی در ملایر از قابلیت های ارزشمندی برخوردار است.
صنایع دستی همدان برندسازی نشده و با بسته‌بندی‌های غیراصولی عرضه می‌شود
معاون صنایع دستی سازمان میراث فرهنگی استان همدان عنوان کرد: صنایع دستی تولید شده استان هنوز برندسازی نشده و با بسته‌بندی‌های غیراصولی و غیراستاندارد عرضه می‌شوند.
وی ساخت برند و بسته بندی های استاندارد تولیدات صنایع دستی را از مهمترین اقدامات سال 91 عنوان کرد و افزود: در این راستا، همایش‌های تخصصی در نظر گرفته شده که تمامی هنرمندان استان باید حضور پیدا کرده و بهره برداری لازم را از این همایش ها داشته باشند.
فعالیت پنج هزار کارگاه صنایع دستی در ملایر
رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ملایر نیز اظهار داشت: این شهرستان دارای بیش از پنج هزار کارگاه صنایع دستی است که این راستا می‌توان گفت 25 درصد از تعداد کارگاه های استان و 26 درصد از اشتغال صنایع دستی همدان را ملایر به خود اختصاص داده است.
محمدرضا بشری افزود: اهمیت صنایع دستی این صنعت متکی به منابع داخلی بسیار بالا بوده و نقش بسزایی در ایجاد اشتغال دارد و علاوه بر این، حمایت از صنایع دستی داخلی تاثیر بسزایی در صنعت توریست و جذب بیشتر گردشگران دارد.
وی در ادامه به نقش مهم صنایع دستی در جلوگیری از مهاجرت روستاییان به شهر اشاره کرد و ادامه داد: هم اکنون علاوه بر ایجاد امکانات رفاهی در روستاها، کارگاه های مهم صنایع دستی در روستاهای ملایر دایر شده که می تواند از مهاجرت آنان به شهر جلوگیری کند.
"دهنوآورزمان" ملایر به عنوان روستای نمونه صنایع دستی استان همدان معرفی شد
رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ملایر عنوان کرد: در این راستا، روستای "دهنوآورزمان" ملایر با 750 کارگاه منبت کاری به عنوان روستای نمونه صنایع دستی استان همدان معرفی شده است.
وی بیان داشت: همچنین ایجاد کارگاه های مروار بافی در برخی از روستاهای ملایر نیز موجب اشتغالزایی بسیاری از زنان خانه دار در این حرفه شده است.
بشری عنوان کرد: در راستای حمایت از هنرمندان صنایع دستی، سال گذشته حدود 13 میلیارد ریال تسهیلات در بحث مشاغل خانگی پرداخت، یک هزارو 105 نفر بیمه و 352 فقره مجوز مشاغل خانگی صادر شد.
گرایش مردم به فعالیت های صنایع دستی در ملایر رو به افزایش است
بشری در ادامه توجه ویژه فرماندار ملایر و مدیر کل میراث فرهنگی استان را نقطه مثبتی در رشد و توسعه صنایع دستی این شهرستان عنوان کرد و گفت: در حال حاضر، گرایش مردم به فعالیت های صنایع دستی در ملایر رو به افزایش است.
وی همچنین ورود مدل های مشابه و بی کیفیت صنایع دستی از کشورهای دیگر به خصوص چین و عدم معرفی مطلوب صنایع دستی را از جمله آسیب های این صنعت در کشور برشمرد.
بشری در این رابطه پیشنهاد کرد: مردم می توانند با عدم خرید صنایع دستی مشابه خارجی و همچنین نگاه ویژه مسئولان، در رشد، توسعه و رونق این صنعت نقش بسزایی را ایفا کنند.
به هر حال صنایع دستی همدان به رغم داشتن قدمتی درخشان متاسفانه با مشکلاتی ازقبیل بالابودن هزینه های تولید، کم تنوع بودن، نابسامانی فرآیند تولید، فروش و کم اطلاعی مردم نسبت به صنایع دستی وغیره مواجه است که باید با برنامه ریزی هدفمند ساختار صنایع دستی استان را ساماندهی و مشکلات این حوزه را برطرف کرد.
نظر شما