به گزارش گروه فرهنگ و هنر "مهر"، آيدين آغداشلو در دومين روز همايش بين المللي شاهكارهاي نگارگري ايران ضمن ابراز خرسندي نسبت به برگزاري نمايشگاه نگارگري گفت: من پس از سالها موفق شدم در نمايشگاهي كه به همين مناسبت در موزه هنرهاي معاصر تهران برپا شده بود، نسخه نفيس و گرانبهاي شاهنامه بايسنقري را مشاهده كنم و اين براي من دسترسي به آرزويي بود كه در تمام برهه هاي مختلف زندگي، منتظر تحقيق بودم. زيرا من از سالهاي جواني در پي مشاهده چنين نسخ خطي بودم.
به گزارش خبرنگار تجسمي مهر، اين نقاش بزرگ و نامي افزود: همان طور كه مي دانيد، در قديم كتاب ها و يا بهتر بگويم، نسخ خطي نفيس به راحتي دردسترس مردم قرار نمي گيرد. اين نسخ پس از گردآوري و تاليف، در كتابخانه ها درباري مخفي مي ماندند از اين گذشته، كتابهاي مصور خطي بسيار گران قيمت بودند كه اين مساله عوامل ديگري را در زمينه شكل گيري آنها دخيل مي كرد.
وي اظهار داشت: موضوعي كه در نقاشي نگارگري ايراني حائز اهميت بوده اين است كه يك نقاش چطور توانسته عليرغم تمام مشكلات و محدوديات و چهارچوب هايي كه برايش فراهم مي آمده، به نوعي به آزادي عمل دست يابد. درباره تاريخچه نگارگري ايراني بايد بگويم ما پيش از اسلام در ايران نيز، داراي كتاب هاي خطي مصور بوديم و روايت هايي در اين زمينه درتاريخ مسعودي نيز آمده است. اولين نسخ خطي، قرآنها بودند كه البته با خط خوب نوشته مي شدند و به سه دوره وطلا آرايي مزين مي گشتند و در نهايت احترام در اماكن امني نگه داري مي شدند. ناگفته نماند كه در نقاشي در آن سالها برد و و جه نقاشي به روي كتابها و نقاشي به روي ديوارها استوار بود و نقاشان با تكيه بر اين دو وجه به نقاشي مي پرداختند.
آغداشلو نمايشگاه نگارگري ايران را به مثابه دانشگاهي دانست و كه مي توان به سويله آن از چند و چون و سايز زواياي پنهان هنرنگاري گري مطلع شد. بنا به گفته اين نقاش معاصر، طي دوره هاي قبل نقاش و خوشنويس همواره با يكديگر در كشاكش بودند. به اين ترتيب كه خوشنويس، ابتدا نقش ها را مي نوشت و پسس نقاش با توجه به جاي محدودي كه برايش در نظر گرفته شده بود به نقاشي مي پرداخت. در نهايت، تصويرها محدود به مصلحت انديش خوشنويس بود. جالب اين كه نقاش آن دوره با وجود چنين محدوديت هايي هرگز سر تسليم فرود نياورد و موفق شدند تا از فضاهاي بهتري جهت خلق آثارشان استفاده كنند.
آيدين آغداشلو در ادامه سخنراني خود پيرامون كتاب آرائي و نگارگري در ايران گفت: برخي مي پرسند، نسخ خطي به چه شكل تاليف مي شد و سفارش دهندگان آن چه كساني بودند. در پاسخ بايد بگويم، اين نوع كتابها در مراكز خاص سفارش داده مي شدند. سپس هنرمندان با مراجعه به اين مراكز به تاليف آنها مشغول مي شدند. ناگفته نماند كه در گردآوري يك اثر نفيس خطري، تنها نقاش و خوشنويس نقش نداشتند، بلكه افرادي چون، طلاكوب، تذهيب گر، كادركش و جلد كننده به تناسب شغل و وظيفه اي كه داشتند، در تدوين چنين آثاري دخيل بودند.
وي افزود: نقاشي نگارگري ايراني يعني تصويرگري براي كتاب به اين معني كه اگر نقاش قرار بود در يكي از اين نسخ مثلا "بهرام گور" را به تصوير مي كشيد بايد دقت مي كرد تا اين طرح با موضوع داستان منطبق و مرتبط باشد.
وي افزود: ضمن اينكه در قالب هنرمندانه اي و در كنار دست زدن به اين تطابق و هماهنگي مفاهيم مورد نظر خود را نيز در اين تصاوير مي گنجاند كه البته اين عمل، عملي چيره دستانه بود.
از ديدگاه آغداشلو هر هنرمندي، حامل پيام و دستاوردي است كه خاص خود اوست. هنر امروز، جمع بندي ها و چهارچوبهاي مخصوص به خود را دارد. گذشته از اين كه هنرمند همواره به دنبال آن بوده تا بتواند به جستجويي حيرت انگيز دست بزند.
نظر شما