تاثیر "عذرخواهی" بر جایگاه و شخصیت مقامات/ چرا مدعیان پراشتباه زیادند؟

دکتر احمد پهلوانیان درمورد نهادینه نشدن فرهنگ عذرخواهی بین مردم و مسئولان کشور به خبرنگار مهر گفت: علت اصلی اینکه مسئولان و بطور کلی مردم عادی از اشتباهات خود عذرخواهی نمی‏کنند به این جهت است که فکر می‎کنند پیامدهایی برآن مترتب می‎شود که آن پیامدها جایگاه و شخصیت آنها را زیر سؤال می‎برد.

وی افزود: مسئولان ما هم مانند دیگر مسئولان سایر کشورها مرتکب اشتباهاتی می‏شوند، ولی به نسبت آنها هیچ وقت و یا خیلی به ندرت از اشتباهاتشان عذرخواهی می‏کنند. این عدم عذرخواهی از این جهت است که جایگاه و شخصیت حقیقی و یا حقوقی‏ شان را با عذرخواهی کردن در خطر می‎‏بینند درحالی که غافل از این هستند که نه تنها عذرخواهی کردن جایگاه و شخصیت آنها را افت و کاهش نمی‏دهد، بلکه باعث ارتقای جایگاه و شخصیت آنها در بین مردم هم می‏شود.

مدیر مسئول فصلنامه"دین و رسانه" ادامه داد: مردم به اشتباهات مسئولان خود پی می‎برند و متوجه آنها هستند و کارهای غلط آنها را هم درک می‏کنند و عذرخواهی مسئولان می‎تواند تا اندازه‎ای فشار روانی‎ که برمردم به جهت دریافت و فهم اشتباهات مسئولان شده را کاهش دهد.

قائم مقام مرکز پژوهشهای اسلامی صدا و سیما درمورد اینکه چه عواملی باعث می‏شود تا افراد جامعه نه تنها در مقابل عمل اشتباه خود عذرخواهی نکرده، بلکه در مقام یک مدعی نیز ظاهر شوند تصریح کرد: اینکه در مقام مدعی ظاهر می‏شوند این نوعی فرار به جلو است. یعنی می‎خواهند توپ را به زمین حریف بیندازند و اشتباهات خود را لاپوشانی یا پنهان کنند، بطوریکه کسی متوجه اشتباهات آنها نشود. شاید اصلی‏ترین عامل همین باشد که می‎خواهد هرطور که شده اشتباهات خود را پنهان کنند.

این محقق و پژوهشگرحوزه فقه و ارتباطات درمورد اینکه در ساختارهای سیاسی اجتماعی کشورهای جهان سوم و یا در حال توسعه آیا فرهنگ عذرخواهی نکردن از سطح بالای قدرت به سطح پایین قاعده تسری نیافته است؟ اظهارداشت: همینطور است سخنی است که می‎گوید "الناس علی دین ملوکهم" مردم بر سیره و روش حاکمان خودشان عمل می‎کنند. اگر فرهنگ عذرخواهی دربین مسئولان نهادینه نباشد طبیعتا این به بخش‏های دیگر جامعه سرایت می‏کند.

وی درپایان یادآورشد: گویی که درباره اخلاقیات و ویژگیهای دیگر حاکمان هم همینطور است مانند دروغ و عدم صداقت و نفاق اگر دربین مسئولان متعارف شود به بخش‏های دیگر جامعه هم سرایت می‎کند.