به گزارش خبرنگار مهر، این فرآورده با ارزش در واقع یک ماده خام صنعتی با قابلیتهای متنوع محسوب می شود، اگر این پوسته را تحت شرایط دمایی کنترل شده بسوزانند علاوه بر اینکه در حین سوختن انرژی حرارتی در حدود 3.6کیلوکالری بر گرم تولید می کند، خاکستر حاصله را می توان در صنایع مختلف استفاده کرد.
همچنین از موارد کاربرد خاکستر پوسته برنج می توان اصلاح ساختمان خاک، کنترل آسیب حشرات در انبارهای مواد غذایی، تصفیه آب، جذب روغن، صنعت فولاد، سیمان، بتون، بلوکهای ساختمانی، آجرهای نسوز، تمیز کردن ظروف شیشه ای، جاذب طلا از کمپلکس طلا - تیو اوره و غیره را نام برد.
بنابراین می توان از این فرآورده در راه اندازی پروژه های ارزان قیمت، آلودگی کمتر محیط زیست، تولید انرژی مداوم ( قابل تجدید )، بکارگیری افراد محلی و در نهایت تولید ثروت در کشور بهره جست.
ضرورت ایجاد صنایع تکمیلی برای بهره برداری اقتصادی از پسماندهای برنج
رئیس پارک علم و فناوری گیلان در این باره گفت: ایجاد صنایع تکمیلی برای بهره برداری اقتصادی از پسماندها و محصولات فرعی مربوط به کشت برنج در استانهای شمالی امری ضروری است.
مجید متقی طلب افزود: تولید فرآورده های با ارزش افزوده بالا از پسماندهای برنج از اولویت بالایی در سرمایه گذاری برخوردار است که باید توجهی ویژه شود.
وی همچنین کاه برنج، پوسته شلتوک، سبوس برنج و خرده برنج را از پسماندها و محصولات فرعی مربوط به کشت برنج عنوان کرد و اظهار داشت: صنایع تبدیلی و جانبی وابسته به کشت برنج محور اساسی در رونق و توسعه کشاورزی در استانهای شمالی به ویژه گیلان است.
رئیس پارک علم و فناوری گیلان گفت: کشاورزی یکی از مهمترین بخش های تاثیرگذار در اقتصاد هر کشور است که نقش مهمی در استقلال سیاسی و اقتصادی ایفا می کند.
وی ادامه داد: محور قرار دادن صنایع تکمیلی و جانبی مرتبط با کشاورزی در اقتصاد کشور از الزامات اساسی در برنامه توسعه اقتصادی پایدار است.
متقی طلب همچنین تولید اوراق و بلوک فشرده از پسماندهای کشت برنج، تولید خمیر سلولز، کاغذ و مقوا از کاه برنج و تولید کمپوست آزولا از کاه برنج را از طرحهای عمده اجرا شده و در حال اجرا در گیلان اعلام کرد.
بدون شک در ایران و نیز در بعضی کشورها عمده استفاده ای که از مواد زائد کشاورزی می شود یکی بعنوان خوراک دام و دیگری بعنوان سوخت مصرفی در کارخانه هایی مثل کارخانه تولید آجر و غیره بوده و این به دلیل ارزانی و راحتی دسترسی به این مواد است.
در بسیاری موارد حتی دیده می شود که کشاورزان اقدام به سوزاندن این مواد به ظاهر اضافی می کنند که این امر هم آلودگی های زیست محیطی را در پی دارد و هم در مواقع بارندگی موجب اسیدی شدن آب و خاک کشاورزی و درنتیجه کاهش میزان تولیدات زراعی می شود.
ساخت ظروف یکبار مصرف از ضایعات برنج
معاون فناوری پارک علم و فناوری گیلان از دستیابی محققان این پارک به دانش تولید انواع ظروف یکبار مصرف از کاه برنج خبر داد.
فاطمه بلالایی به ایجاد پایلوت تولید 20 محصول از پسماندهای برنج در پارک فناوری گیلان اشاره کرد و افزود: از کاه و کلش برنج محصولاتی از قبیل ظروف یکبار مصرف، انواع سیمانهای پوزلانی، تولید نسوزی به نام" سیالون"، تولید انواع اوراق فشرده، ساندویچ پنل و روغن سبوس برنج به دست آمده است.
وی همچنین با تاکید بر اینکه در دنیا از پسماندهایی چون کاه و کلش و پوسته و سبوس برنج بیش از 40 نوع محصول با ارزش افزوده بالا تولید می شود، اظهارداشت: این محصولات در عرصه های دارویی، صنایع غذایی، بهداشتی، صنعتی و سایر موارد کاربرد دارند.
معاون فناوری پارک علم و فناوری گیلان گفت: در شهرهای شمالی برنج به عنوان مهمترین محصول کشاورزی محسوب می شود اما پس از برداشت محصول، کاه و کلش آن سوزانده و یا مورد استفاده دام قرار می گیرد.
وی افزود: در حال حاضر به غیر از استانهای شمالی، 16 استان در کشور تولیدکننده برنج هستند که با یافتن راهکاری اساسی برای کاهش ضایعات برنج و فرآوری محصولت جانبی آن، درآمد اقتصادی خوبی عاید کشور و کشاورزان می شود.
بلالایی در ادامه با تاکید بر استفاده از فناوریهای نوین در روند تولید محصولات کشاورزی، برای پذیرش طرحها و ایده های نو کارشناسان و محققان در این زمینه توسط پارک علم و فناوری گیلان اعلام آمادگی کرد.
به هر حال سالانه مقادیر فراوانی پسماند در بخش کشاورزی با بهای هنگفت تولید اما متاسفانه بخش قابل توجهی از آن به شکل غیر اصولی و به دور از ملاحظات زیست محیطی در محیط رها و یا دفع می شود.
همچنین تولید حجم بالایی از پساب کشاورزی تصفیه نشده و ورود آن به منابع ارزشمند آب و خاک نیز منجر به آلودگی بستر اکوسیستم خواهد شد که برنامه ریزی و سیاست گذاری متولیان امر را در تبدیل این چالش عظیم زیست محیطی به یک فرصت گرانبها ضروری می سازد تا با اتخاذ روشهای مناسب مدیریتی و تلاش برای کاهش تولید پسماند و پساب ضمن افزایش بهره وری، خسارات وارده به منابع پایه نیز کاهش یابد.
لزوم ترویج و اشاعه روشهای عملی مدیریت پسماند و پساب در کشاورزی
ترویج و اشاعه روشهای عملی مدیریت پسماند و پساب در کشاورزی گامی مهم در راستای نیل به اهداف توسعه پایدار و حفظ محیط زیست است.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی گیلان در این ارتباط گفت: روند روز افزون دور ریز پسماندهای کشاورزی مزارع استان، نیاز مبرم به توسعه صنایع تبدیلی را در بخش کشاورزی توجیه می کند.
اردشیر روحی ماسوله افزود: در کشورهای پیشرفته، پسماندهای کشاورزی منبع اصلی تامین انواع مواد شیمیایی مانند الکل، استن، پکتین، انواع کاغذ و خمیر آن، انواع اسانس های مورد مصرف در صنایع غذایی و بهداشتی، انواع اسیدهای آمینه و آلی مثل لیزین، آلانین، سیتریک، لاکتیک و خوراک دام و طیور، انواع پروتئین های مصرفی انسان، دام و طیور و مواد مکمل است.
وی اظهارداشت: در فرآیندهای کشاورزی و صنایع وابسته همراه با محصولات اصلی، فرآورده های جانبی نیز در سطح وسیعی تولید می شود به علاوه گستره وسیعی برای استفاده از این محصولات وجود دارد بنابراین بسیاری از کشورهای پیشرفته و برخی کشورهای در حال توسعه، ارزش قابل توجهی را برای این مواد در نظر می گیرند.
رئیس جهاد کشاورزی گیلان گفت: با توجه به آمار و ارقام مربوط به حجم پسماندهای کشاورزی در استان با داشتن برنامه ای دقیق و راهکارهای مناسب، دستیابی به تکنولوژیهای نو و ارزیابی اطلاعات مربوطه می توان در بیشتر موارد، استفاده بهینه کرد و با تبدیل پسماندها به مواد با ارزش گامی در جهت شکوفایی اقتصاد کشاورزی و بهبود درآمد کشاورز برداشت.
وی تاکید کرد: انجام کارهای پژوهشی و اجرایی بر روی تبدیل پسماندهای کشاورزی به محصولات با ارزش و قابل استفاده که کشور را از واردات موارد مزبور بی نیاز و سالانه از خروج میلیونها دلار ارز جلوگیری خواهد کرد.
با وجود این گیلان یکی از قطبهای کشاورزی وحاصلخیز کشور است که با سطح زیرکشت 238 هزار هکتار معادل 76.8 درصد از کل اراضی کشاورزی استان از نظر تولید پسماند کشاورزی ساقه برنج نیازمند توجه ویژه مدیریتی است.
فناوری بازیافت پوسته شلتوک برنج با هدف حفظ محیط زیست
تبدیل پسماند کشاورزی به منابع انرژی مانند بریکت (سوخت جامد) و یا گاز زیستی (سوخت گازی) باعث صرفه جویی زیاد در هزینه شده و فاقد تاثیر منفی سوزاندن مزارع بر محیط زیست و سلامت انسان است.
کودهای تولیدی از کمپوست خاک را غنی کرده و باعث افزایش تولید محصول و کاهش مصرف کودهای شیمیایی می شود، استفاده از پسماند کشاورزی بعنوان علوفه دامی نیز کمک زیادی به غلبه بر مشکل ناکارآمدی تغذیه حیوانات می کند که در نهایت بصورت منبع پروتئینی برای انسان در می آید.
با توجه به اینکه متوسط ضایعات محصولات کشاورزی در ایران از میزان متعارف در بسیاری از کشورهای در حال توسعه نیز بیشتر است برای کاهش اثرات سوء آن و استفاده بهینه از پسماندهای کشاورزی پیشنهاد می شود تشکیلات مشخصی به جهت برنامه ریزی و اجرای برنامه های آموزشی برای کشاورزان جهت آگاهی دادن به آنها در مورد اثرات نامطلوب سوزاندن مزارع و ارائه راهکارهایی برای استفاده مجدد از پسماندها در تغذیه دام، سنتز کمپوست و غیره در نظر گرفته شود.
به هر حال با استفاده از تکنولوژی روز دنیا در ایران در استفاده از پسماند کشاورزی در صنایع مختلف نه تنها در مصرف انرژی صرفه جویی می شود بلکه از آلودگی محیط زیست نیز جلوگیری شده و سلامت انسانها نیز به خطر نمی افتد.
نظر شما