به گزارش خبرنگار مهر، سید محمود میراسکندری، رییس پژوهشکده باستان‌شناسی در نشست تخصصی یافته های میراث فرهنگی زیر آب در بندر تاریخی سیراف که امروز در موزه ملی ایران برگزار شد، درباره تعریف باستان شناسی زیر آب گفت: این رشته باستان شناسی دانشی برای پی بردن به گذشته انسان است با هدف استفاده از مواد فرهنگی به جای مانده از انسان که حداقل یکصد سال در زیر آب بوده باشد.
وی د رباره بسترهای موجود در ایران برای مطالعات باستان شناسی زیر آب گفت: در حوزه خلیج فارس، سواحل و بنادر تاریخی خلیج فارس مانند گناوه، سیراف، کیش، هرمز، قشم یا بندرعباس کارهایی در حال انجام است. در دریای مازندران نیز به خصوص در سواحل و بنادر تاریخی دریای خزر مانند بندر انزلی، آشوراده، در دریاچه های داخلی، مانند دریاچه تخت سلیمان، درحوزه رودخانه های دائمی و فصلی مانند کارون نیز این فعالیت ها انجام شده و یا در حال تکمیل است.
وی گفت: بررسی دریاچه تخت سلیمان، برای شناسایی خروجی کانالهای آب ساسانی و ایلخانی در دیواره دریاچه و بررسی دریاچه تا عمق 36 متر انجام شده است. همچنین بررسی و آسیب شناسی بند میزان شوشتر و تهیه نقشه آسیب های وارده به بند، بررسی اولیه کشتی قاجاری مغروقه در آب های امیر آباد لاهیجان نیز درحال تکمیل است.
میراسکندری گفت: خلیج فارس از گذشته های بسیار دور به سبب واقع شدن بر گذرگاه شهرستانهای مختلف آسیای جنوب غربی و خاورمیانه اهمیت سیاسی، نظامی و اقتصادی فوق العاده ای داشته که تا امروز محسوس است. در هنگام تحقیق در تاریخ بشری به کرات به مطالبی برمی خوریم که مستقیما با خلیج فارس ارتباط می یابد. درکرانه شمالی خلیج فارس بنادر متعددی وجود داشته که تاثیرات گوناگونی بر شهرهای خلیج فارس داشته که یکی ازمهمترین آنها بنادر تاریخی سیراف یا طاهری است، که به سبب دارا بودن شرایط ویژه جغرافیایی و اقتصادی روزگاری دراز مرکز تجارت حوزه خلیج فارس به شمار می رفت. کاوشهای باستان شناسی سیراف که از سال 1345 به مدت هفت فصل توسط هیئت مشترک باستان شناسی ایران و انگلیس انجام گرفت و توانست گوشه هایی از عظمت گذشته این بندر مهم را جلوه گر ساخت.
وی بیان کرد: از سال 1353 هیاتی از باستان شناسان ایرانی به سر پرستی آقای حسین بختیاری کاوشهای سیراف را مستقلا پی گیری کرده و موفق به کشف آثارارزنده ای شد. سیراف درجنوب غربی بندر بوشهر و به فاصله در حدود 300 کیلومتری آن قرار دارد و بر روی خرابه های آن، بندر طاهری فعلی قرار دارد. این شهر صرفا بازرگانی و تجارتی بود که از حیث وسعت همانند شیراز و از نقطه نظر اقتصادی رقیب بصره بوده واز اواخر عصر ساسانی تا ابتدای قرن پنجم هجری رابط بین فلات ایران با دیگر کشورها بود. این شهر از طریق راهی که جم و فیروز آباد عبور می کرد با شیراز ارتباط داشت. سیراف زادگاه مردان بزرگی بود که در روزگار خود از مشاهیر و رجال سیاست و علم و ادب و تجارت محسوب می شدند، مانند ابوسعید سیرافی که در بغداد قاضی القضات شد، وبرای قضاوت خود اجرتی دریافت نمی کرد.
وی گفت: نام این بندر در کتب مختلف به صورتهای سیراف، سراف، شیلا و شیلاف نام برده می شود. موقعیت استثنایی و اهمیت بازرگانی سیراف نظر جغرافیدان و مورخ دوره اسلامی را به خود جلب کرده و در غالب آثار و کتب بر جا مانده از او اسلام و قرون بعد اشاراتی از این شهر شده است. اولین کسی که وضع تجارت و آبادی بندر سیراف و ا رتباط تجارتی با دیگر کشورها را توصیف کرده، شخصی به نام ابوزید حسن سیرافی بوده که سال 302 هجری کتاب خود را به تحریر در آورد.
میراسکندری بیان کرد: کاوشهای باستانی این بندر از سال 1966(1345) توسط هئیت مشترک ایران وانگلیس شروع شد و تا سال 1352 هفت فصل کاوش صورت گرفت که ریاست این هیات با دکتر دیوید وایت هاوس بود. دراین کاوش قسمتی از یک دژ دفاعی اواخر دوره ساسانی- مسجد جامع سیراف مربوط به اواخر قرن دوم هجری وچندین مسجد کوچک مربوط به قرون 7 و 8 هجری و قسمتی از یک محله اعیان نشین با خانه ها و خیابان و کوچه ها و کوره های سفالگری از قرن 4 هجری، ساختمانی مشابه کاروانسرا یا انبار گمرک متعلق به قرن 4 هجری، تعدادی آرامگاه های گروهی در ارتفاعات شمالی شناسایی شده است.
نظر شما