بررسی معناشناختی واژه کفر در قرآن/ زمینه ها و پیامدهای کفر

به گزارش خبرگزاری مهر، یکى از مفاهیم مهم، پیچیده و پرکاربرد در قرآن‌کریم، مفهوم «کفر» است که در سرتاسر قرآن ‌کریم و همه سور و آیات آن به نحوى گسترش دارد. این واژه با مشتقاتش، با تکرار بیش از پانصد ‌بار در قرآن‌ کریم، از مفاهیم جامع و فراگیرى است که همه صفات و خصایص نکوهیده، به نوعى با آن در ارتباط مى‏باشند و مفهوم کفر به منزله قطبى است که سایر مفاهیم و خصلت‏ها و صفات منفى دیگر به گرد آن مى‏چرخند.

 

به ‌رغم تلاش‌هاى گسترده دانشمندان و اندیشمندان اسلامى در جهت شناخت ماهیت کفر، این مفهوم تاکنون، چنانکه باید و شاید، در بیان قرآن ‌کریم مورد تحقیق روشمند و محققانه قرار نگرفته است. همچنین، ارتباط کفر با مفاهیم همسان و متضاد آن مشخص نشده و زمینه‏ها و پیامدهاى کفرورزى از بیان قرآن‌کریم استخراج نشده است.

 

به‌ همین منظور، در این کتاب، بدون پرداختن به مباحث کلامى، فقهى، عرفانى و... سعى کرده‏ایم مفهوم کفر را از دیدگاه قرآنى، مورد تجزیه و تحلیل قرار دهیم و ارتباط آ‌نرا با مفاهیم همسان و متضاد آن، همراه با مهم‌ترین زمینه‏ها و پیامدهاى کفرورزى بازشناسیم.

 

سؤال اساسی تحقیق حاضر این است که تحقیق مبتنی بر چیستی رابطه کفر با مفاهیم نفاق و شرک چیست؟ این تحقیق به روش کتابخانه ای انجام یافته است و مشتمل بر سه بخش است که هر بخش از دو فصل تشکیل شده است در بخش اول رابطه مفهوم کفر با مفاهیم همسان را بررسی نموده است در فصل اول این بخش رابطه مفهوم کفر با دو مفهوم «نفاق» و «شرک» را بیان کرده است.

 

در فصل دوم رابطه مفهوم کفر با سایر مفاهیم همسان را مورد بررسی قرار داده است در بخش سوم به تقابل مفهوم کفر با مفاهیم متضاد پرداخته است که در فصل اول این بخش رابطه مفهوم کفر با دو مفهوم ایمان و اسلام را بیان کرده است و در فصل دوم رابطه مفهومی کفر با سایر مفاهیم متضاد را مورد بررسی قرار داده است، در بخش سوم زمینه ها و پیامدهای کفر را توضیح داده است در فصل اول این بخش زمینه‌های کفر و در فصل دوم به پیامدهای کفر پرداخته است.

 

براساس نتایج تحقیق در جهان بینی قرآنی، کفر و ایمان به منزله دو ستون می مانند که مفاهیم وابسته بسیاری بر پایه آنها استوار شده است این دو از لحاظ معنای درست مقابل هم و متضاد با هم می باشند شناخت هر یک از کفر و ایمان منوط به شناسایی دیگری است شناخت کفر به جهت دارا بودن مقام مهمی در قرآن لازمه شناخت صحیح ایمان و سایر مفاهیم همسان آن می باشد.

 

مؤلف برخی از زمینه ها و پیامدهای مهم کفر، غفلت و نادانی و دنیاپرستی را به رغم فرضیه سوم از شاخص ‌ترین زمینه‌های کفر، ظلم و فسق را مطابق با شاخص ترین پیامدهای کفر به حساب آورده است.

 

کتاب «بررسی معناشناختی واژه کفر در قرآن کریم» تألیف حسن خودروان به همت انتشارات دانشگاه امام صادق(ع) در سال جاری به بهای 60000 ریال منتشر شد.