نهادینه‌شدن عقلانیت در جامعه لازمه رشد و توسعه است

مفهوم انتخاب عقلانی اگر چه در برخی انتخابهای عقلانی دارای اشتراک لفظی است ولی نوع شاخصهایی که عقلانیت ابزاری، عقلانیت انتقادی، عقلانیت اخلاقی، عقلانیت ارتباطی و عقلانیت دینی برای انتخاب یک بدیل در اختیار قرار می دهند گوناگون و متفاوت است.
 
پروفسور جوشا کوهن استاد فلسفه، علوم سیاسی و حقوق دانشگاه استنفورد و مدیر مرکز عدالت جهانی در این دانشگاه در خصوص این موضوع که کدام نوع از عقلانیت انسان را به سعادت رهنمون می شود به خبرنگار مهر گفت: هر جامعه برای پویایی و گام برداشتن در مسیر رشد و شکوفایی نیاز به نهادینه کردن عقلانیت نزد مردم خود دارد.

وی در ادامه یادآور شد: اگر عقلانیت وجود نداشته باشد شکلی افراطی از احساسات و هیجانات بر جوامع حاکم می شود که این برای هر جامعه ای خطرناک است.

مؤلف "روسو: جامعه آزاد برابر" در ادامه یادآور شد: عقلانیت نیز انواع و اقسامی دارد که هر کدام تعریف خاص خود را دارند. گاهی عقلانیت به معنای محاسبه سود و زیان است که این رایجترین نوع عقلانیت به شمار می رود.

وی در ادامه تصریح کرد: در این نوع از عقلانیت فرد با محاسبه هزینه‌ها و سودها دست به انتخاب می زند و در واقع این نوع عقلانیت نوعی محاسبه گری مطلق است.

عضو آکادمی هنر و علوم آمریکا در ادامه تصریح کرد: نوعی دیگری از عقلانیت وجود دارد که در آن فرد مبنای محاسبات خود را سود و زیان مطلق قرار نمی دهد. در این نوع از عقلانیت فرد ارزشهای فردی و جمعی را مورد ملاحظه قرار می دهد.

این فیلسوف سیاسی معاصر در پایان یادآور شد: واضح و روشن است که در این نوع از عقلانیت ممکن است یک عمل با محاسبه سود و زیان صرف عملی عقلانی باشد یا نباشد. ولی در این نوع از عقلانیت آنچه مهم و اساسی است سود و زیان نیست بلکه توجه و اهتمام به اصول و ارزشها است.

جوشا کوهن استاد فلسفه، علوم سیاسی و حقوق دانشگاه استنفورد و عضو آکادمی هنر و علوم آمریکا است. او از فیلسوفان سیاسی معاصر و از شاگردان جان رالز است که دیدگاه‌های او در این حوزه مورد توجه هستند. کوهن استاد پیشین فلسفه و علوم سیاسی دانشگاه MIT بوده است. او رئیس مرکز عدالت جهانی در دانشگاه استنفورد است. درباره دموکراسی، قواعد و بازی، فلسفه، سیاست و دموکراسی و نابرابری جدید از جمله آثار او هستند.