روزی نیست که در جامعه جهانی قواعد و رویه های جدیدشکل نگیرد ودولت ها وسازمانهای بین المللی در عرصه های گوناگون اقتصادی، حقوقی، فرهنگی و سیاسی به دنبال تثبیت اصول،هنجارها و ارزش ها و منافع خود نباشند. یکی از ابزارهای ضروری برای تثبیت ارزش ها و هنجارهای مورد نظر بازیگران در عرصه روابط بین الملل تلاش برای ایجاد رژیم های بین المللی برای حمایت وحفاظت از این ارزش ها می باشد.
هتک حرمت و توهین به مقدسات اسلامی در کشورهای غربی در چند سال گذشته با هدف دین زدایی، اسلام هراسی، منفی نشان دادن اسلام در کشورهای غربی، ایجاد اختلاف بین ادیان الهی و جنگ تمدن ها صورت می گیرد. ولی سیاستمدارن غربی به بهانه آزادی بیان ازعمل غیر انسانی و ضد اخلاقی عاملان آن جلوگیری نمی کنند. این کشورها با وجود قوانین محدود کننده در عرصه های مختلف که به طور طبیعی از الزامات زندگی اجتماعی است با کسانی که به اعتقادات بیش از یک میلیارد مسلمان توهین کرده و باعث جریحه دار شدن قلوب ایشان می گردند، برخورد نمی کنند. حال این سوال مطرح می گردد که اگر یکی از اهداف غرب برای عدم برخورد مناسب با این پدیده عادی جلوه دادن و نهادینه سازی این پدیده غیر اخلاقی باشد چه ابزارهایی در اختیار کشورهای اسلامی می باشد تا با آن مقابله کنند؟ در پاسخ می توان گفت یکی از ابزارهای لازم برای تثبیت ارزش های اسلامی و نهادینه سازی آن در سطح جامعه جهانی و مقابله با هتک حرمت ارزش های الهی در برخی از کشورهای غربی، حرکت به سمت ایجاد رژیم های بین المللی حفاظت از مقدسات اسلامی می باشد که مختصات آن به شرح ذیل است؛
رژیم بین المللی حفاظت از مقدسات اسلامی
کراسنر به عنوان یکی از مهمترین نظریه پردازان رژیم های بین المللی که دارای تعریف استاندارد و آکادمیک از این مفهوم است رژیم بین المللی را اینگونه تعریف می کند: "مجموعه ای از اصول، قواعد صریح و یا ضمنی، هنجارها و رویه های تصمیم گیری که به واسطه آن توقعات بازیگران پیرامون موضوعات خاص باهم تلاقی کرده و خواسته های بازیگران برآورده می شود. بنابراین چهار مولفه اصلی یک رژیم بین المللی عبارتند از اصول، هنجارها، قواعد و رویه های تصمیم گیری که با کاربرد این چهار اصل برای ایجاد رژیم بین المللی حفاظت از مقدسات اسلامی این مختصات بدست می آید:
1. اصول: به معنی مجموعه بیانات و مواضع در خصوص چگونگی عملکرد جهان است. رژیم بین المللی مورد نظر می تواند بر مبنای اصول اخلاقی و فطری عدم تمسخر و توهین به دیگران بوجود آید.
2. هنجارها: معیارهای کلی رفتار است و حقوق و وظایف بازیگران بین المللی را تعیین می کند. هنجار اصلی رژیم بین المللی حفاظت از مقدسات اسلامی این است که هرگونه توهین و تمسخر مقدسات اسلامی باید از بین برود و کشورهای جهان وظیفه دارند با این پدیده شوم برخورد کنند.
3. قواعد: در مقایسه با اصول و هنجارها به دنبال جزئیات می باشد و در خصوص این طرح به این معنی است که قوانین کشورهای جهان باید به گونه ای تنظیم شده و یا تغییر یابد تا شخص و یا گروهی حق توهین به مقدسات اسلامی را نداشته باشد.
4. فرآیند های تصمیم گیری: به معنی دستورالعمل های رفتاری است. فرایندهای تصمیم گیری به معنی ایجاد نهادها و سیستم های تصمیم گیری برای اهدافی است که رژیم بین المللی برای تحقق آن در حال شکل گیری است. به عنوان مثال برای تحقق این نوع از رژیم خاص ایجاد نهاد های لازم در درون سازمان همکاری های اسلامی برای تعیین مصادیق و شیوه رای گیری و تصمیم سازی برای مواقع نقض حریم مقدسات و همچنین تنظیم دستور العمل های اجرایی است. با نگاه به روند تکوین و شکل گیری سایر رژیم های بین المللی مانند حقوق بشر می توان به نقش حقوق دانان داخلی و بین المللی، اقدامات دولتها و نهادهای بین المللی پی برد.
باید به این نکته نیز توجه داشت که رژیم های بین المللی به تدریج شکل می گیرند. برای مثال رژیم بین المللی حقوق بشر پس از جنگ جهانی دوم ابتدا با درج اصول و امهات در مقدمه منشور آغاز شده و سپس مجمع عمومی سازمان ملل در سال 1948 اعلامیه جهانی حقوق بشر را در پاریس تصویب کرد و با ایجاد میثاق های بین المللی حقوق بشر، خصوصیت الزام آور آن بیشتر گردید.
بنابر این برای ایجاد رژیم بین المللی حفاظت از مقدسات اسلامی سازمان همکاری های اسلامی می تواند ابتکار عمل را بدست گرفته و با همکاری کشورهای غیر اسلامی موافق، با تصویب قطعنامه ای در مجمع عمومی سازمان ملل متحد ضمن محکوم کردن توهین به مقدسات دینی و اسلامی با کمک حقوق دانان اسلامی و بین المللی برای تهیه میثاق های بین المللی مرتبط پیش قدم شود. کشورهای اسلامی نیز باید این موضوع را در دستور کار دیپلماسی دو جانبه و چند جانیه خود قرار دهند و کشورهای مختلف را تشویق کنند تا به این کنوانسیون ها بپیوندند.
در مجموع اگر یکی از اهداف برخی از کشورهای غربی را تثبیت و عادی جلوه دادن توهین به مقدسات اسلامی بدانیم حرکت به سمت ایجاد اینگونه رژیم ها ی بین المللی گام مهمی برای نهادینه کردن احترام به مقدسات الهی و اسلامی می باشد که با پشتوانه مادی و معنوی بیش از یک میلیارد مسلمان و پنجاه وهفت کشور اسلامی امکان پذیر خواهد بود.
تحولات خاورمیانه و بیداری اسلامی در سطح منطقه و روی کار آمدن حکومت های اسلا م گرا فرصت مناسب تری برای همکاری کشورهای اسلامی جهت پی گیری اینگونه طرح ها ایجاد کرده است.
--------------------------
نظر شما