جُنگ شادی به جای جشنواره گردشگری/ پتانسیلی که مغفول ماند

به گزارش خبرنگار مهر، مسئولین و کارشناسان در این مسئله اتفاق نظر دارند که توسعه استان کرمان از طریق رونق صنعت گردشگری خیلی زود محقق می شود.

برای رونق این صنعت نیز آنچه که در اولویت قرار دارد، شناسایی ظرفیتها و معرفی جاذبه های بیشماری است که این استان پهناور در گوشه گوشه خود جای داده است. به این منظور، مطابق آنچه که بسیاری از کشورهای دنیا انجام می دهند، برگزاری فستیوالها و جشنواره ها به خصوص در چند سال اخیر مورد توجه جدی قرار گرفته است.

تا اینجای کار، همه چیز بر وفق مراد بوده و پای نیت خیر در کار است اما این جشنواره ها، پس از برگزاری، هیچ یک از اهداف مورد نظر برای رونق صنعت گردشگری را برآورده که نکرده هیچ، کلی دردسر هم برای منطقه به بار آورده است.

اندر حکایت جشنواره های گردشگری کرمان

همه این جشنواره ها چند ویژگی مشترک دارد؛ اول اینکه روزها و ساعتها، مسئولین و دست اندرکاران را پشت دربهای بسته و دور یک میز می نشاند تا برای اجرای آن، کلی برنامه ریزی کنند، زمان برگزاری اکثر این جشنواره ها هم همواره مورد بحث و گفتگو بوده، بعد از اینکه چند بار تاریخ برگزاری تغییر کرد، تبلیغات شروع می شود. این تبلیغات فقط و فقط محدود است به معرفی مکان و اعلام زمان جشنواره.

مردم هم که طبق معمول، در استقبال از این برنامه ها همیشه سنگ تمام می گذارند، می شوند پای ثابت این مراسم تا جایی که دست اندرکاران برگزاری آمار این شرکت کنندگان را به عنوان برگ برنده ای در عملکرد خود جای می دهند. اما حالا کرمانیها خوب می دانند که جشنواره های گردشگری به جز سخنرانی چند نفر از مسئولین و روی سن آمدن چند نفر از بازیگران تلویزیون و سینما ( البته این میهمانان چند چهره خاص هستند که در همه جشنواره ها حضور دارند) بعد هم چهار تا برنامه به اصطلاح مفرح و شادی بخش! و تمام.

جذب گردشگر یا اتلاف سرمایه

این روش کار، تاکنون که به جز اتلاف سرمایه چیزی دیگری در بر نداشته کما اینکه بسیاری از مردم را هم با این شیوه به مناطقی دعوت می شوند که از زیرساختهای گردشگری بی بهره بوده و جز خسارت به محیط زیست و آن جاذبه طبیعی و یا گردشگری چیز دیگری به دنبال نداشته است. از این دست برنامه ها در استان کرمان زیاد مشاهده کرده ایم از جمله جشنواره گل و گلاب لاله زار، جشنواره ارگ راین، کلوتهای شهداد و ...

محمد جهانشاهی، فعال گردشگری و عضو انجمن جهانی اکوتوریسم نیز موارد عنوان شده و از دست دادن کارکرد جشنواره های گردشگری در کرمان را تایید می کند.

وی در ابتدا از اهمیت این جشنواره ها سخن به میان آورده و می گوید: جشنواره های گردشگری از بهترین ابزارها برای توسعه هدفمند صنعت گردشگری بوده که در سراسر دنیا مورد توجه بوده تا جایی که برخی از کشورها به طور مداوم میزبان جشنواره ها می شوند تا از این طریق به ویژه در فصلهایی که با رکود گردشگری مواجه هستند، بتوانند تعداد بیشتری از گردشگران را جذب کنند.

جهانشاهی اظهار می دارد: همچنین از این طریق اقدام به معرفی و یا بازاریابی نیز می شود.

دولت ناظر باشد، بخش خصوصی مجری

این فعال گردشگری سپس به کارکرد این جشنواره ها دراستان کرمان اشاره کرده و می گوید:  برای اینکه این برنامه ها بتواند به اهداف خود دست یابد، چاره ای نداریم جز اینکه برگزاری جشنواره ها به بخش خصوصی واگذار شود و دولت در این مسئله فقط ناظر باشد نه مجری.

وی می افزاید: اما این اتفاق در کرمان نیفتاده کما اینکه می توان به جرات گفت که در مورد صنعت گردشگری در کرمان کار فنی و کارشناسی در حد بسیار کمی انجام شده است.

سایه سنگین سیاست بر سر صنعت گردشگری

وی می افزاید: عمده ترین دلیل این مسئله نیز سیاست زدگی فضای استان کرمان است و من معتقدم که صنعت گردشگری در کرمان بر اساس سلایق افراد پیش رفته و دیدگاههای سیاسی بسیار در آن دخیل است.

جهانشاهی اظهار می دارد: در این شرایط، وقتی هم افراد متخصص و اشنا به فن هم تعدادشان کم باشد، نمی توان توقع داشت این صنعت در هیچ یک از بخشهای خود در مسیر درست حرکت کند.

این فعال گردشگری می گوید: این وضعیت را در حالی شاهدیم که در فضای رکود و بحران اقتصادی کنونی که تمام کشورهای دنیا را درگیر کرده، گردشگری تنها صنعتی است که توانسته با وجود این شرایط، نه تنها دچار رکود نشود بلکه رشد خوبی هم داشته باشد.

توسعه پایدار نادیده گرفته می شود

جهانشاهی، فقرزدایی، ایجاد اشتغال، افزایش سطح فرهنگها، توسعه اقتصادی و ایجاد ارتباطات فرهنگی را از جمله اهداف رونق صنعت گردشگری در دنیا برشمرده و ادامه می دهد: در این میان اما، حرکت در مسیر توسعه پایدار از مهمترین وظایف این صنعت محسوب می شود.

این فعال گردشگری می افزاید: صنعت گردشگری یک شمشیر دو لبه است؛ هم می تواند موجب توسعه و پیشرفت یک منطقه بشود و هم اینکه اثر منفی بر آن منطقه داشته باشد؛ منابع طبیعی را از بین ببرد و چندگانگی فرهنگی ایجاد کند.

وی ادامه می دهد: در حال حاضر سازمان ملل به عنوان گفتمان اصلی مجامع بین المللی حرکت در مسیر توسعه پایدار را مورد تاکید همه کشورها قرار داده است.

جهانشاهی این سوال را مطرح می کند که آیا در حال حاضر کدام یک از مسئولین در کشور و در استانما چه در بخش دولتی و چه در بخش خصوصی با این مقوله آشنا هستند؟

جشنواره هایی که به خطا رفتند

وی می گوید: در شرایط کنونی، وقتی جشنواره های گردشگری را که برگزار می شود، بررسی می کنیم می بینیم بسیاری از این برنامه ها واقعا اشتباه است.

این فعال گردشگری می افزاید: هدف اصلی از برگزاری یک جشنواره معرفی ظرفیتها و قابلیتهای یک منطقه است و باید فضای متنوع و جذابی ایجاد شود که در کنار معرفی جاذبه ها، بتوانیم به جوامع بومی و محلی اجازه دهیم تا از این فرصت برای توسعه و پیشرفت خود و منطقه استفاده کنند.

جهانشاهی ادامه می دهد: اما بنده با تجربه 10 ساله ای که در این زمینه دارم و با روند بین المللی جشنواره ها نیز آشنا هستم، می بینم که در استان کرمان برگزاری جشنواره های گردشگری در بسیاری از بخشها به خطا رفته و خساراتی که به دنبال دارد بیشتر از منافع آن است.

بلایی که جشنواره گلاب بر سر لاله زار آورد

این عضو جامعه گردشگری پایدار بین المللی به تجربه برگزاری جشنواره گلاب لاله زار اشاره کرده و اظهار می دارد: از سال 83 که این جشنوراه کلید خورد تاکنون، آیا این جشنواره آسیب شناسی شده است؟

وی می افزاید: لاله زار منطقه ای روستایی بوده با حساسیت بالا. برای برگزاری این جشنواره هم ظرفیت محدودی دارد؛ اما طی سالهای برگزاری جشنواره گل و گلاب، تنها آمار گردشگران بالا رفته و مردم استقبال کرده اند اما امکانات منطقه به هیچ وجه پاسخگو نبوده است.

جهانشاهی اظهار می دارد: با این اقدام، بافت روستایی لاله زار از بین رفته و نه شهر شده و نه روستا مانده؛ قیمت زمینها آنقدر بالا رفته که دیگر کشاورزی در لاله زار مقرون به صرفه نیست؛ اینها خساراتی است که این جشنواره به منطقه وارد کرده.

وی ادامه می دهد: رفت و آمدهای بی برنامه موجب این اتفاقات شده و ضروری است هر چه سریعتر درباره آن چاره اندیشی شود.

جشنواره راین حرفی برای گفتن نداشت

این فعال گردشگری به جشنواره ارگ راین که شهریور ماه جاری برگزار شد، نیز اشاره کرده و اظهار می دارد: این جشنواره نیز به هیچ یک از اهداف خود دست نیافت.

جهانشاهی می افزاید: این جشنواره باید حداقل پنج روز برگزار می شد تا صنعتگران، رستوران داران و مردم منطقه از عواید حضور گردشگران بهره مند شوند.

وی با اشاره به برخی از انتقادات درباره این جشنواره که عدم پخش مستقیم آن از تلویزیون از جمله این انتقادات بوده، این سوال را مطرح می کند که اگر دوربین تلویزیون می خواست از این جشنواره گردشگری برنامه تهیه کند جز یک جُنگ شادی معمولی چه چیزی داشت که نشان دهد؟

این فعال گردشگری ادامه می دهد: پیش بینی شد که 50 هزار نفر در این جشنواره شرکت کنند؛ در صورتی که راین نمی تواند این میزان جمعیت را در خود جای دهد چون این جمعیت صد برابر حجم خدماتی است که در منطقه داریم.

این عضو انجمن جهانی اکوتوریسم از درآمد بیش از 70  میلیون تومانی صدا و سیمای کرمان از ناحیه این جشنواره ها نیز سخن به میان آورده و اظهار می دارد: این در حالی است که برگزاری جشنواره ها با این هزینه های بالا هرگز نتوانستند به اهداف از پیش تعیین شده دست یابند.

جشنواره خرما؛ کارنامه موفق بخش خصوصی

جهانشاهی برگزاری جشنواره خرما را اما، از بهترین تجربیات استان کرمان در این خصوص دانسته و می گوید: این جشنواره نتایج بسیار مطلوبی به همراه داشته تا جایی که در تقویم کشور جا افتاده و در زمان برگزاری، میزبان تورهای گردشگری است.

وی می افزاید: این جشنواره توسط بخش خصوصی برگزار شده و این را ثابت کرده که این بخش اگر با برنامه ریزی های دقیق وارد عمل شود، می تواند به موفقیت لازم دست یابد.

لزوم حمایتهای مدیریت کلان استان کرمان

وی تصریح می کند: وقت آن رسیده که به بخش خصوصی توجه و اعتماد کنیم.

این فعال گردشگری با اشاره به ظرفیت بالای استان کرمان در جذب گردشگر اظهار می دارد: من معتقدم با صنعت گردشگری می توان تحول بسیار عظیمی در استان و کشور ایجاد کرد هر قدر هم که فضای بین المللی علیه ما باشد.

جهانشاهی می گوید: مدیریت کلان استان باید به این بحث توجه ویژه داشته باشد و از امکانات موجود به بهترین شکل ممکن استفاده کند.

............................

گزارش: اسما زنگی آبادی