به گزارش خبرنگار مهر، مرواربافان گیلانی مقادیر قابل توجهی از ترکه ها را از ملایر خریده و به استان حمل می کنند، این رشته در گیلان بسیار رونق یافته و مراکز تولید آن در آستانه اشرفیه و تازه آباد گورکا این شهرستان است.
مروار یک نوع چوب ترکه ای است که از آن انواع و اقسام سبد در اندازه های مختلف، جامیوه ای، جانانی، جا لیوانی و غیره می بافند. این هنر از نظر شکل و ظاهر به محصولات بامبوبافی بسیار شبیه است.
لزوم کاربردی کردن تولیدات رشته هنری مرواربافی
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گیلان بر کاربردی کردن تولیدات این رشته هنری به ویژه مبلمان مروار تاکید کرد و گفت: این محصول کالایی کاربردی در ادارات است.
امید عزیزی افزود: با توجه به آسیب شناسی به عمل آمده بسته بندی تولیدات از مهمترین مسائل مربوط به صادرات است بنابراین با برگزاری نشست های کارشناسی و بررسی موضوع راهکارهای مناسب و مشخصی در این زمینه اعمال خواهد شد.
وی در ادامه حضور یافتن هنرمندان و صنعتگران در نمایشگاه های داخل و خارج کشور را گامی موثر در بهبود تولیدات هنرهای سنتی و صنایع دستی استان برشمرد.
مدیرکل میراث فرهنگی گیلان ادامه داد: تصویب ایجاد زیرساخت هفت بازارچه و دهکده صنایع دستی در شهرهای رشت، صومعه سرا، بندرانزلی، فومن، لاهیجان، تالش و آستارا گام موثری در پیشبرد اهداف صنایع دستی کشور و استان است.
مرواربافی همان بافت رشته های حاصل از الیاف سلولزی (گیاهی) به کمک دست و ابزار ساده دستی است که طی آن محصولات مختلفی نظیر انواع سبد، انواع ظروف، مبلمان و غیره تولید و عرضه می شود.
در مرواربافی علاوه بر ترکه های مروار از مواد دیگری مانند تخته سه لایی، انواع میخ، روغن جلا و مفتول های سیمی استفاده می شود و ابزار آلات تولید مروار شامل اره، دنده، چکش، انبردست، گاز انبر قیچی باغبانی است.
مروار دارای ویژگی های خاص خود و رنگ آن زرد است، وقتی که روغن جلا می خورد به رنگ طلایی در می‌آید و نوع نامرغوب آن بیشتر به رنگ سیاه و سبز است.
پس از بافتن مروار باید آن را 48 ساعت در معرض آفتاب قرار داد تا در اثر تابش نور آفتاب ترکه های مروار به رنگ طلایی درآید.
مروار دارای ویژگی های خاص خود و رنگ آن زرد است
شیوه کار چم بافی، مروار بافی و ترکه بافی مشابه یکدیگر و شبیه بافت شعاعی بامبو است به این طریق که بافندگان نخست ترکه های درخت را که ماده اولیه مورد مصرف شان است انتخاب و آن تعداد از ترکه های را که قابلیت تقسیم شدن به دو، سه یا چهار قسمت را دارند نخست برش طولی داده و سپس از نظر اندازه به طول های مورد نیاز در آورده و در آب خیسانده تا انعطاف پذیر و قابل استفاده شود.
در مرحله بافت نخست چهار عدد از ترکه ها در کنار یکدیگر قرار گرفته و تعداد چهار یا پنج ترکه دیگر به صورت متقاطع روی آنها قرار می گیرد تا تشکیل یک ستاره هشت پر را دهد، آنگاه به وسیله ترکه های باریک تری مهار شده و بافنده با ترکه های نازک عمل بافت را به شیوه یکی از زیر، یکی از رو آغاز کرده و ترکه ها را به طور یکی در میان از لابلای ترکه های که قبلا به طور متقاطع روی یکدیگر قرار گرفته عبور می دهد و این کار را تا تکمیل قسمت کف شئی که تولید آن مورد نظر است، تعقیب می کند.
بعد از پایان کار بافت قسمت کف، در محلی که قرار است از آنجا به بعد لبه کار بافته شود بیشتر صنعتگران به بافت حالت مارپیچی داده و کار را به شیوه قبلی ادامه می دهند و انتهای کار را نیز به صورت مارپیچ در آورده و سر ترکه های را که در واقع حالت تار کار را دارند به داخل قسمت مارپیچ خم می کنند.
هویت شناسی مهمترین کاربردهای فرهنگی صنایع دستی
معاون صنایع دستی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گیلان گفت: صنایع دستی دارای ویژگی های هنری و مصرفی به طور توامان است و علاوه بر داشتن جنبه های مصرفی قوی، برخوردار از بینش، ذوق، اندیشه و فرهنگ تولید کنندگان نیز هست و در مجموع می‌توان آن را یک هنر - صنعت نامید.
نادر ذاکری به نقش صنایع دستی در توسعه فرهنگی اشاره کرد و افزود: هویت شناسی از مهمترین کاربردهای فرهنگی صنایع دستی است.
وی اظهارداشت: برای صنایع دستی در کشور می توان نقش ها و کارکردهای از قبیل نماد ملی و بومی، عامل توسعه گردشگری و مبادلات فرهنگی، نقش فرهنگ شناسی و قوم نگاری از طریق تمرکز بر مشخصه های موجود در صنایع دستی که ویژگی های اقوام و جوامع تولید کنندگان را نشان می دهند، نام برد.
معاون صنایع دستی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گیلان ادامه داد: فرهنگ به عنوان گنجینه ای از دستاوردهای مادی و معنوی بشری که باورها، ارزش ها، نگرش ها و هنجارهای مورد قبول یک جامعه را در طول تاریخ به وجود آورده است، نوع رفتار مردم آن جامعه را مشخص می کند.
با وجود این صنایع دستی معرف فرهنگ خاص هرمنطقه است بنابراین باید برای گسترش و معرفی آن تلاش شود، محصولات فرهنگی که این اقوام در اشکال مختلف و در اکثر موارد در قالب صنایع دستی تولید کرده اند در غنی سازی لایه های فرهنگی این سرزمین نقشی غیر قابل انکار دارد.
هویت ایرانی بر سه پایه مهم شامل دین، مذهب و اعتقادات مذهبی، میراث سیاسی و میراث فرهنگی استوار است، صنایع دستی امروزه در بعد میراث فرهنگی ظاهر و همواره در تقویت و صیانت هویت ایرانی نقش داشته و دارد.
به هر حال گیلان از معدود استانهای است که تنوع و کیفیت مطلوب صنایع و هنرهای سنتی این خطه توجه کارشناسان و گردشگران را به خود جلب کرده است، فراوانی محصولات سنتی و صنایع دستی نکته ایست که برنامه ریزان و کارشناسان فرهنگی باید به عنوان امتیازی مهم برای استان در نظر گیرند.
تنوع و کیفیت مطلوب صنایع و هنرهای سنتی گیلان بی بدیل است
محصولات بخش صنایع دستی استان را امروزه باید به عنوان محصولات فرهنگی استراتژیک با کاربرد هویت ساز بازشناسایی و در بحث توسعه فرهنگی به حمایت و گسترش آن توجه کرد.
بدون شک تار و پود هنر ایران با زندگی پیوسته است، ملت ها همواره برای زیبایی ارزش خاصی قائل بودند و هنر و هنرمند را می ستودند، هنرمند با ذوق و استعداد خود از کمترین و پست ترین چیزها بهترین، زیباترین و با ارزش ترین را می آفریند که در قالب صنایع دستی ایرانی تجلی می یابد.
نظر شما