صداقت شرط اول پاسخگویی/ رواج عدم پاسخگویی در فرهنگ سیاسی ما

دکتر حسن فتحی استاد فلسفه دانشگاه تبریز درمورد فرهنگ صحیح پاسخگویی و ویژگی‎‏های آن به خبرنگار مهر گفت: مبنای پاسخگویی باید بر این اساس باشد که مسئولان چه جایگاهی دارند و چه مسئولیت‎هایی دارند. بنا بر اقتضای جایگاهی که دارند یا بنا بر وعده وعیدهایی که داده‎اند بر اساس آنها باید همیشه اولین پرسشگر خود باشند و از خود بپرسند چقدر به وظیفه‏اشان عمل کرده‏اند.

وی افزود: اینکه چقدر حق جایگاه خود را ادا کردم و همیشه هم گوش به زنگ سؤالهایی که از من می‏شود باشم. قطعاً پاسخگویی دربرابر کسانی است که وظیفه یا جایگاه مسئولیت آنها باعث شده فرد پاسخگو باشد.

این استاد گروه فلسفه دانشگاه تبریز درمورد حد و حدود پاسخگویی مسئولین و مقامات هم تصریح کرد: درچارچوبی که به خودشان مربوط می‏شود اینکه تا چه اندازه در آن کار دخیل و موظفند تا آن اندازه است. اینکه تا چه اندازه حقش را ادا کرده‏اند و احیاناً توضیح مسئولیت‏هایی که برایشان ایجاد شده است منتها آن وجهی که به خودشان مربوط است.

این محقق و پژوهشگر حوزه فلسفه تصریح کرد: یعنی اگر شما از من سؤال کنید که فلان کارتان تا چه اندازه انجام داده‏اید من پای دیگران را وسط نکشم و فاعل کار خودم باشم یعنی به دوش دیگران انداختن مسئولیت خودم عدم رعایت چارچوب پاسخگویی است.

فتحی درمورد کیفیت پاسخگویی مسئولین هم یادآورشد: اولین شرط پاسخگویی صدق است یعنی آنچه که می‎گویم راست باشد دومی وضوح و به روشنی حد و حدود کاری که انجام داده را بیان کنم اگر کاستی و کم‏کاری شده آنها را هم ذکر کنم.

این نویسنده و مترجم درمورد اینکه آیا مقامات و مسئولان کشور در حد وظایف و مسئولیت‏های خود پاسخگو هستند یا نه هم بیان کرد: جواب این سؤال نسبی است. باید پیچیدگی عوامل و علل و شرایط کارها را هم در نظر گرفت. البته گاهی مسئولین پاسخگوی رفتارشان نیستند. یک چیزی در فرهنگ سیاسی ما مد شده اینکه وقتی ضعف کار ما عنوان می‎شود ما این ضعف را به نهادها یا افراد دیگر می‎کشانیم و می‎گوییم فلانی هم این ضعف را دارد. یا فلان جا هم کم کاری شده این فرهنگ، نگران کننده است و شیوه درستی برای پاسخگویی نیست.

فتحی درمورد اینکه چگونه می‏شود فرهنگ درست پاسخگویی را در کشور نهادینه کرد هم اظهارداشت: هم درمورد سوال کننده و هم پاسخگو باید فرهنگ سازی کرد. باید با ایجاد زمینه مساعد برای گفت و شنود آزاد مسائل را به گوش همگان رساند. فرهنگ پرسیدن خیلی مهم است اینکه از چه کسی بپرسیم یعنی دقیقاً گستره مسئولیت‏های افراد را بدانیم.