عرفان " حافظ " فرهيختگان يوناني و آلماني را مجذوب خود كرد

به گزارش گروه  فرهنگ و ادب مهر، وزير فرهنگ وارشاد اسلامي در پيام خود ضمن قدرداني از تلاش رايزني فرهنگي جمهوري ايران به خاطر اين حركت فرهنگي بي سابقه دريونان آورده است : از سوي خود و به نمايندگي از جامعه ي فرهنگي ، علمي و ادبي ايران، اين حركت ارزشمند و سودمند را مي ستايم و تداوم و گسترش پژوهش در ادبيات تطبيقي و تبادلات فكري و فرهنگي را آرزو مي كنم.

احمد مسجد جامعي افزود: امروزحيات بشري به ويژه حيات فرهنگي و معنوي جوامع، با مخاطرات جدي و فراواني روبرواست و به قهقرا رفتن معنويت كه در نتيجه بيگانگي انسان از خود، همنوعان تاريخ و مفاهيم اخلاقي و انساني است، انسان امروز را به چالشي عظيم كشانده است.

وي خاطر نشان كرده است : گرانبهاترين سرمايه و نيروي حركت آفرين، گوهر اصيل عشق انساني است كه گرچه در فضاي غبار گرفته كره خاكي است اما از وراي وجدانهاي بيدار و سينه هاي عاشق شاعراني همچون حافظ و گوته، محفل بشري را روشنايي و اميد مي بخشد.

مهدي محتشمي، سفير جمهوري اسلامي ايران در آتن با بيان اين كه سخن گفتن براي حافظ و گوته تنها تكريم دو متفكر هنرمند نيست، بلكه سخن گفتن از همدلي و هم زباني در دو عصر و دو سرزمين متفاوت است، گفت : دانشمندان، هنرمندان وشعرا، گوش شنوا و زبان گوياي ملت ها و نماينده روح معنويت آنها هستند و مي توانند راه هاي تازه اي را به افق گفت و گوهاي ميان شرق و غرب بگشايند.

گيورگ بلوخمن رييس فرهنگي موسسه گوته در آتن گفت: گرچه حافظ يك ايراني است، ولي افكار والاي وي، افكار فرهنگي - معنوي است كه جهانشمول بوده و ايده هاي وي متعلق به همه بشريت است.

بلوخمن با اشاره به مهم بودن افكار حافظ در ادبيات جهان و در ايجاد تفاهم بين فرهنگها گفت: گوته با استفاده از اشعار مهم و غزلي حافظ و تاثيرپذيري از وي، در واقع باب يك گفتگو بين فرهنگ كهن شرق و فرهنگ نسبتا كهن غرب را باز كرده است.

رايزن فرهنگي ايران در آتن با اشاره به تاثير پذيري عميق گوته از حافظ گفت: گوته، به گونه اي با حافظ مي آميزد كه از خود بي خود شده و فرياد مي زند اي حافظ، سخن تو، ابديتي است كه پاياني براي آن متصور نيست و در سروده هايش مي گويد، چه شيدايي است كه نصيب شده است، اگر اسلام به معناي تسليم در مقابل خداست، ماهمه در سينه اسلام زنده مي مانيم و مي ميريم.

سيدمحمدرضا دربندي افزود: هنگامي كه گوته ديوان غربي - شرقي اش را مي سرايد، در واقع گفتگوي دو فرهنگ تحقق مي يابد و اين اديب غربي در آغوش حافظ - اين پير شرق - آرام مي گيرد.

دبير همايش حافظ، گوته و سكيليانوس، اضافه كرد: ديوان غربي - شرقي گوته، كه تحسين بي مانند غرب از نبوغ شرق است، مقامي والا در تاريخ ادب دارد و به قول يك ادبي سويسي، حافظ و گوته، دو نقطه اوج تاريخ بشريت به شمار مي رود و از زيباترين وقايع ادبيات جهان، برخورد مسير اين دو ستاره با يكديگر است.الني كنديلي استاد ادبيات عرب در دانشكده ادبيات دانشگاه آتن، نيز گفت: ايده و اشعار حافظ هميشه زنده و نو مي باشد و به همين دليل در محدوده زماني خاصي قرار نمي گيرد.

مشكلاتي را كه حافظ مطرح مي كند، مشكلات تمام عصرها است، گرچه وي اين اشعار را سالها پيش سروده است، اما هر كس كه امروز اين اشعار را مورد مطالعه قرار دهد، احساس مي كند حافظ با وي و از جانب وي حرف مي زند.

وي با بيان اينكه متاسفانه حافظ در يونان شناخته است افزود: با مطالعه ديوان حافظ آن چنان مجذوب وي شدم كه بيش از 50 صفحه از ديوان حافظ را به زبان يوناني ترجمه و بر روي سايت دانشگاه منتشر نموده ام. حافظ يكي از بي نظيرترين شاعران جهان مي باشد كه داراي افكاري جهان شمول است.

دكتر تقي پورنامداريان، حافظ شناس و استاد دانشگاه نيز در اين همايش با تبيين جهان بيني حافظ در مورد انسان گفت: شايد كمتر شاعري به اندازه حافظ از عشق و شراب و معشوق سخن گفته باشد، اما مضامين زميني، دنيوي، آسماني و عرفاني حاصل از اين معاني، چنان در غزلهاي او به هم آميخته است كه قرنهاست مورد تحقيق بزرگان و ادبيات قرار گرفته است.

وي افزود: از نظرحافظ برجسته ترين فلسفه پيرمغان - كه در جهان واقع عصر حافظ وجود ندارد و تنها در جهان شعر است - اعتراف به عيب خود و پرهيز از عيب جويي از ديگران است.

اين استاد دانشگاه تاكيد كرد: حافظ چنان كه از تخلص شعري او بر مي آيد، حافظ قرآن است و در اسلام و ايمان او در ميان جامعه اي كه زندگي مي كند، شكني نيست، چون بسيار بعيد است كسي كه پرورشي اسلامي دارد و با قرآن در حد بسيار وسيعي انس و آشنايي دارد، رفتاري خلاف موازين شرع در ميان مردمي كه او را حافظ قرآن مي شناسند، داشته باشد.

وي اضافه كرد: آنچه حافظ درباره شرابخواري و پيرمغان مي گويد: تنها در جهان شعر او مي گذرد و بهانه ايست تا از طريق طرح طرفدارانه آنها بتواند سلاح عيب جويي رياكاران را از كار بيندازد.

پروفسور هندريك بروس از آلمان نيز در اين همايش با ايده آل توصيف كردن سبك اشعار حافظ، گفت: اگر چه ديوان شرقي - غربي گوته با الهام از اشعار و افكار و حافظ به رشته تحرير در آمده است ولي گوته نتوانست حتي يك غزل مانند حافظ بسرايد.

هندريك بروس با اشاره به فتواي برخي از روحانيون دربار عثماني بر عليه حافظ و متهم كردن وي به سرودن اشعارضد مذهبي افزود: در واقع بر اثر ترجمه نادرست و يا درك ناصحيح از افكار او، چنين موضع گيري براي آنان بوجود آمده بود.

سيدمحمود حدادي، عضو هيات علمي دانشگاه شهيد بهشتي نيز در اين همايش ضمن تبيين اجمالي ديوان غربي - شرقي گوته به عنوان بزرگ ترين دفتر شعر اين شاعر كلاسيك آلماني گفت: گوته در سخنش از سلوك شرق و  غرب تركيبي فراهم آورد تا به سهم خود ادبياد جهاني را تقويت كند و بستر ساز تفاهم فرهنگي ملتها شود.

مترجم ديوان غربي - شرقي به فارسي افزود: بي شك اتفاقي نيست اگر گوته هم در ديوان خود همانند اخليوس، دو ملت فرهيخته ي ايراني و يوناني را با يكديگر همپايه و همشان مي شمرد و معتقد است يوناني در تنديس تراشي به درجه اي از استادي رسيده كه حاصل دستش آسماني و ملكوتي است و به همين درجه از استادي و رفعت هم ايراني، در عرصه ي آفرينش شعر نايل آمده است.

حدادي تاكيد كرد: اين نگاه جهان نگر، گوته را به اوجي مي برد كه با چهار سوي جهان احساس پيوند و خويشي مي كند و در تكرار آيات قرآني مي گويد: از آن خداست مشرق، از آن خداست مغرب، دياران شمالي و جنوبي، در صلح دستان او آرميده اند.