پاسخگویی مسئولان باعث پیشرفت جامعه می شود/ رسانه ها عضو پاسخگر جامعه هستند

دکتر بهرام امیراحمدیان درمورد فرهنگ صحیح پاسخگویی و ویژگی‎‏های آن به خبرنگار مهر گفت: فرهنگ پاسخگویی به جوامع پیشرفته تعلق دارد که هرکسی که مسئول است باید در مقابل مسئولیتی که دارد پاسخگو باشد. یعنی اگر در وظایف خودش کوتاهی کرده یا دیگران برایشان ابهامی ایجاد شده باید به سؤالات آنان جواب دهند.

وی افزود: به همین جهت است که اگر پاسخگویی جا بیفتد جامعه به سمت تعالی پیش می‏رود و جامعه دارای اخلاق پسندیده‏تری خواهد شد. افراد در جامعه نباید بر این پندار باشند که در مقابل هیچ کس پاسخگو نیستند.

این استاد دانشگاه تهران ادامه داد: در نظام‏های پارلمانی فرهنگ پاسخگویی بیشتر نمایان است زیرا پارلمان می‏تواند رئیس دولت و وزرای کابینه‏اش را سوال و جواب کند و آنها هم موظف هستند پاسخگو باشند در صورت عدم پاسخگویی و قانع نشدن نمایندگان آن مسئول از کار برکنار خواهد شد. این سیستم نشان می‏دهد که هرکسی که مسئولیت می‎گیرد در قبال اختیاراتی که دارد دربرابر عملکرد خودش باید پاسخگو باشد.

امیراحمدیان تصریح کرد: متأسفانه فرهنگ عذرخواهی در جوامع شرقی و اسلامی به سبب حاکم بودن نوعی پدرسالاری، افراد را از پرسیدن منع می‎کند هر چند که در امثال و حکم آمده که پرسیدن عیب نیست ندانستن عیب است.

این استاد دانشگاه تهران درمورد حد و حدود پاسخگویی مسئولین و مقامات هم تصریح کرد: در هرجامعه‏ای که فردی مسئول است باید در برابر وظایفی که به او سپرده شده پاسخگو باشد. در هر مکتب اقتصادی و در هر آئین مذهبی مگر آنجا که تعبد در کار باشد و نشود سؤال کرد باید مسئولان پاسخ دهند.

این محقق و پژوهشگر عنوان کرد: اینکه در بین فروشندگان مرسوم شده که اینی که هست می‏خواهی ببر می‏خواهی نبر این کاملا فرافکنی است در حالیکه باید خریداران از فروشندگان پرسش کنند و اگر کالا یا خدمات آن کاستی داشت باید با دادن عین آن از معیوب بودن کالای خود عذرخواهی کنند.

امیر احمدیان درمورد کیفیت پاسخگویی مسئولین هم یادآورشد: باید هر مسئولی که وظیفه‏ای دارد در مقابل اختیاراتش در برابر عملی که انجام داده اگر از عملکرد او سؤال شود آمار درست از کارش بدهد برای مثال شهرداری‎ها که دولتی هم نیستند و جزو بخش عمومی محسوب می‏شوند باید بیلان و طراز مالی خود را هرسال به مردم بدهند اما کدام شهرداری بیلان سالانه منتشر کرد؟

این استاد دانشگاه ادامه داد: فرهنگ عذرخواهی نشاندهنده دانش عمومی و شعور اجتماعی جامعه است.اینکه آیا کارها درست انجام می‏شوند یانه؟ اگر در جامعه‏ای سوال کم شود آن جامعه پیشرفت نخواهد کرد، زیرا با سؤال کردن مسئولان متوجه خطاهای خود می‏شوند و حضرت علی(ع) می‎گفت تا فرصت دارید از من سؤال کنید. فرهنگ پرسش و پاسخ در توسعه علم و اخلاق جامعه مؤثر است.

این نویسنده و مترجم درمورد اینکه آیا مقامات و مسئولان کشور در حد وظایف و مسئولیت‏های خود پاسخگو هستند یا نه هم بیان کرد: آنچه که در مطبوعات منعکس می‏شود می‏رساند که کمبودهایی در این خصوص داریم. زیرا در ستون پرسش مردم از مسئولین سؤالات زیادی منتشر می‎شود، اما به کمتر از 5 درصد سؤالات پاسخ داده می‏شود. در سالهای اخیر پاسخگویی مسئولان کاهش یافته و رئیس جمهور در مصاحبه اخیر خود هم به خود سانسوری نکردن مطبوعات اشاره کرده اینکه مشکلات و عیب‏ها و نقص‎ها را رسانه‏ها منعکس کنند و نترسند. اینکه در سفرهای استانی حجم زیادی نامه و سؤال به رئیس جمهور داده می‏شود و خود این سفرها نشان می‏دهد که مقامات رده پائین تر پاسخگو نیستند و سیستم به طور خودکار کار نمی‏کند و مردم خواهان پاسخگویی مستقیم از رئیس جمهور هستند. اگر سیستم اصولی کار کند شاهد رواج هزینه‏های مکاتبات و مراجعات مستقیم به مقامات ارشد نخواهیم بود.

این استاد دانشگاه درمورد اینکه چگونه می‏شود فرهنگ درست پاسخگویی را در کشور نهادینه کرد هم اظهارداشت: از طریق رسانه‏ها می‏توان این فرهنگ را در کشور نهادینه کرد رسانه‏ها خودشان باید به این باور برسند که روح زنده جامعه هستند و مسائل و مشکلات را باید مطرح کنند و مسئولان هم با انعکاس مشکلات به نقصان‎ها پی می‏برند و اینچنین رسانه‏ها در توسعه سیاسی و اجتماعی و فرهنگی سهیم می‏شوند.