شهادت امام جواد (ع) انعکاس ترس حکومت جبار از ولایت شیعی

به گزارش خبرنگار مهر، همه ساله در سالگرد رثای امام جواد صدها هزار عاشق و دلداده دلهای خویش را در این غم جانسوز بر ضریح نورانی و قدسی پدر بزرگوار این امام گره می زنند و دل خسته در عزای این جوان شهید سر بر گنبد عشق می سایند.

روزگاری است که حجله های توس در عزای جوان شهید امام ثامن سوسو می زند و حریم رضوی میزبان عزاداران و دلشکستگانی است که با جانهایی مالامال از ارادت و تسلیت در پیشگاه امام هشتم جویبار اشک بر گلدسته ها جاری می کنند.

نوشاندن زهر

سالیان زیادی از روز شهادت یگانه فرزند امام هشتم می گذرد و صفحات تاریخ لحظه ای را که ام الفضل همسر خیانتکار امام جواد به وجود مبارک و نازنین حضرت زهر نوشاند و در سرتا سر بغداد رنگ خون پاشید را به یاد دارد.

 تاریخ هنوز به یاد دارد، به یاد دارد آن روزی را که جعفر و معتصم با تحریک حس حسادت و احساسات ام الفضل با حیله و مکر حریم امن امام را به ناحق جری کردند و آن ستاره تابناک را به شهادت رساندند.

این بزرگمرد که در دهم رجب سال 195 هجری قمری به دنیا آمد بعد از شهادت پدرش امام رضا (ع) در سن 8 سالگی به مدت 17 سال امامت کرد و سرانجام معتصم با تحریک احساسات ام الفضل دختر مامون آن امام بزرگ را به شهادت رساند تا بغداد برای همیشه در غمی محزون فرو رود.

 برپایه این گزارش، از امام جواد (ع) در طی 17 سال امامت، 220 هزار حدیث نقل و روایت شده و تا امروز ما بسیاری از آن احادیث را در محافل و مجالس گوناگون شنیده ایم.

یک کارشناس مذهبی در این رابطه می گوید: زندگی امام جواد علیه السلام چندان طولانی نبوده است که اخبار فراوانی هم از آن در دسترس ما قرار گیرد اما بر اساس شواهد و روایات گوناگون از آن حضرت 220 هزار حدیث نقل و روایت شده است.

فشارهای سیاسی

حجت الاسلام مهدی واعظ موسوی ادامه می دهد: در دوره امام جواد به دلیل فشارهاى سیاسى و کنترل شدید، فعالیت ایشان از طرف دربار خلافت بسیار محدود شده بود و ازاین‏ منظر تعداد راویان و پرورش یافتگان مکتب این امام نسبت ‏به زمان حضرت صادق علیه السلام کاهش بسیار چشمگیرى را نشان مى‏دهد.

وی با اشاره به دوره امامت این امام بزرگوار تصریح می کند: مأمون بعد از شهادت امام رضا علیه السلام می دانست که شیعیان پس از امام هشتم فرزند او را به امامت خواهند پذیرفت و در این صورت خطر همچنان بر جای خود خواهد ماند بنابراین  دختر خود را به عقد وی درآورد و او را داماد خود کرد.

وی می افزاید: امام جواد(ع) در دوره ای امامت خویش را آغاز کرد که به رغم اقتدار شیعیان، عرصه سیاسی و اجتماعی جامعه گرفتار چالش های عمیق عقیدتی و درگیری های مختلف شده بود و دوران امامت آن حضرت با خلافت دو نفر از خلفای ستم پیشه عباسی مأمون و معتصم مقارن بود.

وی با بیان اینکه مامون بعد از قتل امام رضا( ع)نمی خواست تا با اذیت و آزار امام جواد،دستگاه خلافت غصبی  بدنام تر کند، می افزاید: مأمون به دلیل این که با قتل امام رضا(ع) دچار بدنامی و تزلزل شده بود، صلاح نمی دید که بیش از آن به آزار امام جواد(ع) بپردازد، هم چنین به دلیل قدرت شیعیان در آن روزگار تمام سعی خود را بر آرام نگه داشتن اوضاع مصروف می داشت.

وی ادامه می دهد: لذا به منظور دست یابی به چنین هدفی ناچار شد آن حضرت را مانند پدرش امام رضا(ع)ظاهرا در دایره قدرت بکشاند.

وی بیان می کند: از همین رهگذر بود که مأمون به راحتی می توانست از طرفی امام را در کنترل خود داشته باشد و از طرف دیگر آمد و شد شیعیان و تماس های آنان را با آن حضرت زیر نظر بگیرد.

این کارشناس مذهبی عنوان می کند: سرانجام معتصم و مامون در عین ضعف و ورشکستگی سیاسی و اجتماعی از نارضایتی همسر امام به نام ام الفضل که دختر مامون بود استفاده کرده و بر اثر نوشاندن زهر به آن حضرت در سن 25 سالگی و درعین جوانی او را در بغداد به شهادت رساند.

وی در خصوص شاگردان و اصحاب آن حضرت بیان می کند: آن حضرت قریب 120 نفر شاگرد داشتند و از آن جایی که حکومت می کوشید مردم با امام جواد به طور آزاد تماس نداشته باشند تعداد یاران ایشان اندک و محدود بود.

وی می گوید: تعداد یاران اندک امام نشاند دهنده  آن است که در زمان آن حضرت ارتباط مردم به دلیل ترس از دستگیری توسط عاملان حکومت با امام کم بوده است اما با این وجود در میان همین افراد معدود، چهره های درخشانی مانند علی بن مهزیار، زکریا بنی آدم و محمد بن اسماعیل به چشم می خورند.

ویژگی های امام جواد(ع)

حجت الاسلام موسوی با اشاره به ویژگی های امام جواد بیان می کند: فضیلت، عصمت و بخشندگی بارزترین ویژگی امام جواد(ع) بودند آن امام بزرگوار با دارا بودن این صفات برجسته توانست به حاکمان و ظالمان عصر خود چیرگی یابد و بیزاری خود را از آنان اعلام کند.

واعظ موسوی بیان می کند: واژه جود و بخشش این امام بزرگوار که یک کلمه اخلاقی گسترده بوده و در تمام متون روایی و دینی به کار رفته شکافته شود تا عمق معنای آن برای همگان روشن شود.

این کارشناس مسائل مذهبی تصریح می کند: واژه جود بخشی از شخصیت و صفت گرانقدر امام بود و کسانی که با مفهوم این کلمه آشنا شوند در زندگی مانند چراغ راهگشا هدایتشان خواهد کرد.

وی می گوید: آن امام با دانش و بینش گسترده زبان دشمنان و خصم بد فرجام را به منطق صحیح و گفتار ملیح خود الکن کرده و در انجمن ها و محافل گوناگون دانش تمامی فصحاء، علما و حکما را تحت الشعاع  قرار داده است

............................

گزارش: مرضیه صاحبی