به گزارش خبرنگار مهر، آنچه که امروز در استان زنجان شاهد آن هستیم برگزاری مراسم های عروسی به شکل و رسوم قدیمی است هر چند برخی دخل و تصرف ها در آن صورت گرفنته ولی با زهم شکل و استخوانبدی اصلی بر گزاری مراسم هنوز هم بر فرآیندهای گذشته پایدار است.
هرچند می توان به جرات گفت عروسی های امروز با توجه به فرایند پیشرفت و توسعه زندگی شهری در نقاط شهری به شکل خاص و با شکل خاص صورت می گیرید ولی باز هم رگه های از رسوم گذشته در عروسی ها به چشم می خورد.
آنچه که در حال حاضر در بخش های روستایی به چشم می خورد همان رسوم عروسی اصیل در بین ترک زبانان است عروسی هایی که رسوم خاص خود را دارند.
پس از مراسم خواستگاری (ائلچی لیک) و جلب رضایت هر کدام از طرفین نماینده ای جهت عقد قرارداد، تعیین میزان شیربهاء، مهریه، قند، چای، برنج، روغن، شیرینی و کشمش تحت عنوان «کسمات» تعیین می کنندکه پدر داماد مؤظف به تهیه و تحویل اقلام یاد شده به پدر عروس است.
سپس پدر عروس مقداری پارچه چادری و لباس تحت عنوان «خلعت» جهت دعوت اقوام به عروسی از پدر داماد دریافت می کند. پدر عروس نیز اقدام به تهیه جهیزیه می کند، پس از تدارک عروسی، مهمانان زن مقداری پول، جاجیم و دستکش تحت عنوان «توره» به عروس هدیه می دهند تا همراه جهیزیه فرستاده شود.
پس از صرف شام، مقداری حنا با شمع و شیرینی در یک سینی، از منزل داماد به منزل عروس آورده می شود. مرسوم است که درب منزل عروس، بر روی حنا آورندگان بسته می شود و پس از دریافت انعام (قاپئ باسما) درب از طرف پدر داماد گشوده شده، مراسم حنابندان تا نزدیکی های صبح ادامه می یابد.
فردای آن روز پس از صورت برداری جهیزیه و فرستادن آنها به خانه ی بئی (داماد)، گلین (عروس) نیز پس از دریافت اجازه از پدر یا عمو آماده حرکت می شود. مرکب عروس که ماشین یا اسب است آذین بندی شده، همراه با برادر عروس و فرستادگان داماد به راه می افتد. داماد پس از دریافت خبر حرکت عروس با دوستانش در پشت بام منتظر عروس می ماند و پس از رسیدن عروس، مقداری پول و شیرینی و سیب را به سر عروس پرتاب می کند و پس از ورود عروس به منزل داماد قربانی ذبح می کنند و مهمانان پس از صرف شیرینی مقداری پول به عنوان «تویانا» پرداخت می کنند.
دو روز بعد از عروسی، مراسم زنانه «دواق قاپما» (پاتختی) انجام می شود و پس از حدود بیست روز، خانواده عروس تحت عندان «آیاق آشما» (پاگشا) عروس و داماد را به منزل دعوت می کندو پس از صرف غذا هدیه ای نفیس به عروس و داماد می بخشند و پس از آن، بستگان عروس و داماد مراسم مشابهی را انجام می دهند و بدین ترتیب عروسی پایان می پذیرد.
در حال حاضر در نقاط شهری تنها در بین خانواده های سنتی و قدیمی این رسوم به صورت کامل وجود دارد و برخی خانواده ها با توئجه به مقتضایات خود فرایند برگزاری جشن های عروسی را در قالب های متمایز از آنچه که عنوان شد برگزار می کنند.
آنچه به عنوان یک امر مهم و اساسی در این زمینه مطرح است زیبایی جلوه باشکوهی است که در عروسی های سنتی و فارغ از تجملات به چشم می خورد.
متاسفانه در چند دهه اخیر برگزاری عروسی ها در زنجان با سرعت فزاینده به سوی تجملات و چشم و هم چشمی حرکت کرده و موجب شده زوج های جوان در ابتدای زندگی با برخی مشکلات مواجه شوند.
بی شک آنچه که در عروسی های گذشته مطرح بود تشکیل زندگی پایدار و مستحکم بود و خانواده دو طرف عروس و داماد سعی داشتند با شکل های مختلف و با برگزاری عروسی های هرچند به یادمانی ولی ساده برای آینده و ابتدای زندگی عروس و داماد فرایند مطمئنی را طراحی کنند.
در عروسی های سنتی گروه های موسیقی سنتی زنجان به نام "عشقیلر" برنامه اجرا می کنند همچنین در برخی مناطق روستایی جنوب غرب استان از حضور گروههای موسیقی کردی نیز استفاده می کنند. ولی این روند در حال حاضر در مناطق شهری جای خود را به گروههای نوازنده با آلات و تجیزات موسیقی همانند" ارگ " داده است.
.............................
گزارش: زهرا مقدمی
نظر شما