شیوع کم خونی در دانش آموزان کرمانی/لزوم راه اندازی بوفه بهداشتی

به گزارش خبرنگار مهر، هر چند این روزها تمام تمرکز بر روی سیستمهای آموزشی و چگونگی بالا بردن بهره وری این روشهای آموزشی متمرکز شده است اما متاسفانه ارتباط بسیار نزدیک بهداشت دانش اموزان با میزان یادگیری کمتر مورد توجه واقع شده است.

یکی از مهمترین مشکلات موجود در دانش آموزان کم خونی است که برای رفع آن طرحهایی در مدارس به ویژه مدارس دخترانه برگزار می شود با این وجود شایع ترین مشکل بهداشتی دانش آموزان کمبود شدید آهن است که به دلیل تغذیه غلط و در برخی موارد سوء تغذیه انجام روی می دهد.

فقر آهن شایع ترین مشکل دانش آموزان کرمانی

سیما صانعی پور کارشناس سلامت اداره کل آموزش و پرورش استان کرمان در گفتگو با مهر در مورد وضعیت فقر آهن و کم خونی دانش آموزان در مدارس گفت: وضعیت کم خونی دانش آموزان در مدارس  یکی از موردهای بسیار شایع می باشد که از آن به عنوان فقر آهن یاد می شود.

صانعی پور در ادامه گفت:  دانش آموزانی که زنگ ورزش بیحال هستند و تمایلی به انجام حرکات ورزشی ندارند، شاد نیستند و در کلاس درس تمرکز حواس ندارند و سطح یادگیری پایینی دارند و مدام سر ناخن های دستشان را فشار می دهند می توانند مشکوک به کم خونی باشند.

وی تصریح کرد: مربیان بهداشت، ورزش و کلاس درس از جمله افرادی هستند که برای شناسایی دانش آموزان دچار کم خونی در مدارس آموزش دیده اند و موثر هستند.

کارشناس سلامت اداره کل آموزش و پرورش در ادامه گفت: همانطور که می دانیم برای انجام فعالیت نیاز به اکسیژن رسانی داریم که از طریق گردش خون، اکسیژن به وسیله هموگلوبین در مسیر گردش خون قرار گرفته و خون را به هر عضوی که نیاز به اکسیرژن دارد می رساند.

خستگی زودرس و عدم یادگیری در آموزش

وی در ادامه گفت: با توجه به اینکه ساختار اصلی هموگلوبین آهن می باشد در صورت کمبود آهن اکسیژن رسانی درست انجام نمی شود و در نتیجه دانش آموز احساس خستگی زوددرس می کند.

وی گفت: زمانی که دانش آموز مشکوک به کم خونی توسط عاملان شناسایی شد به خانواده آن اطلاع داده می شود و دانش آموز را به پزشک معرفی کرده و در نهایت پس از بررسی پزشک و مشخص شدن عامل آن توصیه های خود را در رابطه با تغذیه و مصرف قرص آهن به بیمار ارائه می دهد.

این کارشناس کمبود ورود آهن به بدن ، از دست دادن آهن بدن و کمبود آهن در بدن را سه عامل اساسی فقر آهن در دانش آموزان نام برد و گفت: یکی از عوامل افت تحصیلی یا  یادگیری دانش آموزان فقر آهن می باشد چرا که عمل اکسیژن رسانی را در بدن ضعیف می کند.

وی همچنین گفت: به علت عدم بهداشت فردی دانش آموزان دچار انگل هایی می شوند که با بدن در جذب آهن رقابت می کنند و مانع از جذب آهن توسط بدن می شوند که با مراجعه به پزشک و قرار گرفتن در یک دوره درمان این مشکل حل خواهد شد.

پسران نیز کم خون هستند/ تغذیه کنترل شود

صانعی پور در ادامه یکی از مشکلات اساسی در فقر آهن را به دخترانی که هنوز به سن بلوغ نرسیده اند ذکر کرد و گفت: باید به تغذیه این دانش آموزان دقت بیشتری داشت چرا که اگر درست تغذیه نشوند و قبل از بلوغ دچار کم خونی شوند شرایط سختی را خواهند داشت.

وی در ادامه خاطرنشان ساخت: مسئله کم خونی تنها شامل دختران نیست بلکه پسران هم در سن رشد از لحاظ تغذیه همانند دختران باید مورد توجه قرار بگیرند. 

این مسئول در ادامه گفت: کم خونی در تمامی مدارس ما وجود دارد و تغذیه خوب با غذاهایی چون تخم مرغ، جوانه گندم، جوانه ماش،عدس، گوشت قرمز، جگر و اسفناج و سایر مواد آهن دار جبران می شود و می توان از فقر آهن پیشگیری کرد.

صانعی پور از نزدیک شدن زمان اجرای طرح ملی آهن یاران در امسال خبر دارد و یادآور شد: طرح ملی آهن یاران به منظور ارتقاء سلامت دختران دانش آموز از طریق آهن یاری است که تقریبا به مدت 5 یا 6 سال است که در مقطع راهنمایی و دبیرستان اجرا می شود و امسال نیز منتظر بخش نامه ای جدید به صورت کتبی هستیم که این طرح آیا شامل کلاس پنجم و ششم نیز خواهد شد یا خیر.

وی زمان شروع این طرح را در سال های گذشته و امسال از اول آذرماه تا اواخر اسفندماه یعنی قبل از تعطیلات نوروز اعلام کرد و گفت: این طرح با هدف پیشگیری کم خونی و فقر آهن  دختران در تمام مدارس سطح کشور در سال های گذشته اجرا شده است و امسال نیز از اول آذرماه شروع خواهد شد.

صانعی پور در ادامه گفت: قرص آهن مورد نیاز در این طرح در دانشگاه علوم پزشکی تهیه و بعد از هماهنگی با آموزش و پرورش  در اختیار دانش آموزان قرار می گیرد به صورتی که هر دانش آموز در هر هفته یک قرص در مقطع متوسطه  به مدت شانزده هفته و مقطع راهنمایی دوازده هفته به منظور ارتقاء سلامت مصرف کند.

بوفه هایی که کالای غیربهداشتی عرضه می کنند

این مسئول با اشاره به اینکه این طرح  توسط  کارشناسان علوم پزشکی و مراکز بهداشتی به مربیان و دبیران مدارس آموزش و توجیه شده است منتظر بازخوردهای خوب این طرح در آینده هستند.

وی در پایان فرهنگ تغذیه را جزو مهم ترین راهکارهایی دانست که می تواند فقر آهن را از بین ببرد چرا که نبود فرهنگ تغذیه مثل خوردن چای قبل و بعد از غذا باعث مختل شدن جذب آهن می شود و با دانستن فرهنگ تغذیه می توان با خوردن قبل مواد غذایی حاوی ویتامین c قبل و بعد از غذا می توان کمک زیادی به جذب آهن در بدن کرد.

ایشان در ادامه بر مسئله سالم سازی و به روز کردن بوفه ها تاکید کردند که بوفه های مدارس می توانند کمک کننده خوبی در زمینه ارتقاء سلامت دانش آموزان از جهت نداشتن فقر آهن باشند.

وی همچنین گفت: متاسفانه جای خالی بوفه های بهداشتی در مدارس به خوبی احساس می شود و به دلیل نبودن مکان استاندارد بوفه برای فروش تغذیه سالم این فضاها در مدارس محدود شده است به فروش تنقلات، بیسکوییت و یا کیک ها و ...  که منجر به از دست رفتن ویتامین های ذخیره بدن است.

صانعی پور اذعان داشت: بوفه مدارس باید دارای شرایط استاندارد خاصی که اداره بهداشت تعیین کرده است باشد  و با ارائه غذاهای سالم به دانش آموزان که سرشار از آهن و دیگر ویتامین ها و املاح و پروتئین ها می باشند در این امر یاری گر خوبی باشند.

وی همچنین تاکید کرد: مدارس تنها مکان آموزش دروس محتوای کتاب نیست و باید به آموزش های لازم در خصوص بهداشت تغذیه و امثال آن نیز پرداخته شود. 

صانعی نژاد در پایان گفت: همچنین از اولیاء دانش آموزان درخواست کرد که دانش آموز را بدون خوردن صبحانه به مدرسه نفرستند چرا که علاوه بر اضافه کردن مشکل فقر آهن و کم خونی، روند یادگیری دانش آموز را پایین می آورد.

..................................

گزارش: معصومه قطب الدینی