به گزارش خبرنگار مهر، بر اساس آخرین آمارهای اعلامی از سوی محیط زیست آذربایجان غربی هم اکنون سطح تراز دریاچه ارومیه 1270.65 سانتیمتر است که نشان دهنده تشدید وضعیت وخیم این تالاب بین اللمللی و محیط زیست جانوران با ارزش و در معرض تهدید است.
از نظر وضعیت نمک، میزان متعارف نمک دریاچه ارومیه 180تا 220 گرم در لیتر است که طی سنوات گذشته افزایش نمک در این دریاچه رکوردهایی تا 400 گرم در لیتر را داشته و در سال 90 این وضعیت منجر به ایجاد شرایط فوق اشباع و شروع به کریستاله شدن در دریاچه شده است.
بر اساس تحقیقات انجام شده از 14 سال پیش تاکنون نمودار تراز آب پارک ملی دریاچه ارومیه رو به پایین بوده و مطالعات مدیریت زیست بوم حوضه آبریز دریاچه ارومیه که با همکاری بانک جهانی به اتمام رسیده، نشان می‌دهد دریاچه ارومیه به عنوان دومین دریاچه شور جهان تا کمتر از 20 سال آینده با بحران شدیدی مواجه می شود.
کاهش نزولات جوی و گرمی هوا عوامل اصلی خشکی دریاچه ارومیه
تقویت چرخهای توسعه در آذربایجان غربی طی سالهای گذشته به ویژه در حوزه کشاورزی، عاملی مهم در کاهش آب دریاچه ارومیه در حالی عنوان می شود که معاون امور عمرانی استاندار آذربایجان غربی 60 درصد علت خشکی و بحران دریاچه ارومیه را کاهش نزولات آسمانی و گرمی هوا اعلام می کند.
سیدجواد محمودی کاهش نزولات جوی و بروز خشکسالی در دومین دریاچه شور جهان را نظریه همه کارشناسان اهل فن در این حوزه عنوان و متوسط بارندگی در حوضه آبریز دریاچه ارومیه تا سال 77 را 355 میلی متر در سال اعلام کرده و می گوید: این میزان طی 12 سال گذشته به 10 درصد کاهش یافته و به متوسط 320 میلی متر در سال رسیده است.
وی از کاهش میزان ورودی آب به دریاچه ارومیه تا 8.4 میلیارد مترمکعب در 12 سال گذشته از محل کاهش نزولات آسمانی خبر داده و در خصوص تاثیرات گرمی هوا در این دوره 12 ساله، اعلام می کند: بر اساس اعلام هواشناسان دمای هوا در حوضه آبریز دریاچه ارومیه به میزان 1.3 درصد گرمتر شده است.
محمودی با بیان اینکه این عامل تاثیرگذار جوی طی 12 سال گذشته باعث افزایش 12 درصدی تبخیر آب شده، اظهار داشت: طی این مدت سالانه 500 میلیون مترمکعب و در 12 سال نزدیک به شش میلیارد مترمکعب افزایش تبخیر را در حوضه آبریز دریاچه ارومیه شاهد بودیم.
عدم استقبال کشاورزان از سیستم آبیاری تحت فشار
وی با اشاره به نقش کشاورزی آبی و عدم استفاده کشاورزان استان از آبیاری تحت فشار در مزارع خود اضافه کرد: در 30 سال پس از انقلاب سطح زیر کشت در آذربایجان غربی به شدت افزایش یافته و از 420 هزار هکتار به 720 هزار هکتار رسیده است که در اغلب این مزارع نیز الگوهای آبیاری، آب بر هستند.
معاون امور عمرانی استاندار آذربایجان غربی در خصوص تاثیرات این امر بر کاهش دریاچه ارومیه نیز گفت: میزان افزایش آب مصرفی در حوزه کشاورزی در دوره کاهش آب دریاچه ارومیه حدود 10 میلیارد مترمکعب بوده که بخش قابل توجهی از آن، از سهم دریاچه ارومیه بوده است.
محمودی با اشاره به اینکه متاسفانه طی این مدت، دریاچه ارومیه به تنهایی متحمل فشارها و کمبودها شده و میزان زمینهای خشک شده در استان و حوضه آبریز دریاچه ارومیه بسیار کم و ناچیز است، گفت: سیاستهای تشویقی برای کاهش میزان آب مصرفی در حوزه کشاورزی توسط دولت اعمل می شود.
وی با بیان اینکه دولت برای هر هکتار بیش از 50 میلیون ریال هزینه و 85 درصد هزینه های آبیاری تحت فشار را تامین می کند که این امر با استقبال قابل توجه کشاورزان منطقه نیز روبه رو نشده، اضافه کرد: در این صورت نمی توان یک میلیارد مترمکعب آب بیشتر به دریاچه ارومیه وارد کرد.
این مسئول سهم سدها در کاهش آب ورودی به دریاچه ارومیه را بسیار ناچیز دانست و گفت: البته این امر نیز به دلیل برنامه ریزی دولت ها برای استفاده بهینه از آب رودخانه در جهت توسعه کشاورزی و توسعه پایدار استانی بوده است.
وی به برنامه ریزی های دولت برای کاهش مشکلات دریاچه ارومیه اشاره کرد و ادامه داد: پروژه هایی با میزان اعتبار نزدیک به 40 هزار میلیارد ریال برای این امر در دولت تدوین شده است که بارورسازی ابرها و انتقال آب میان حوضه ای از جمله آنهاست.
انتقال آب به دریاچه ارومیه زمان بر است
وی اقزود: بارورسازی ابرها کاری کوتاه مدت است که البته می تواند تنها 15 تا 20 درصد آب لازم را ایجاد کند که این امر نیز مقطعی است و در این خصوص مشکلی نداریم.
معاون امور عمرانی استاندار آذربایجان غربی درباره انتقال آب میان حوضه ای نیز اظهار داشت: در حوزه ارس و زاب برنامه ریزی هایی شده و عملیات ساخت مقدمات انتقال آب به دریاچه ارومیه نیز از حوضه زاب انجام شده است که البته این امر نیازمند زمان است.
محمودی بر همراهی و مشارکت مردم و سازمانهای مردم نهاد در خصوص دریاچه ارومیه تاکید کرد و افزود: در دنیای امروزی، سازمانهای مردم نهاد در حوزه فعالیت های زیست محیطی نقش بسزایی داشته و دارند که در راستای بهبود وضعیت دریاچه ارومیه نیز این امر به نحو مطلوبی اتفاق افتد.
وی گفت: سازمانهای مردم نهاد در قالب پیوست فرهنگی و اجتماعی بهبود وضعیت دریاچه ارومیه باید دست به کار شوند و در این خصوص تمام توان خود را بکار گیرند تا همگام با فعالیت مسئولان این مشکل به نحو مطلوبی حل شود.
تراز اکولوژیک دریاچه ارومیه در طولانی مدت 1275 متر بوده که در حال حاضر این تراز به 1270 متر رسیده و همین امر منجر به خشک شدن بیش از 65 درصد دریاچه ارومیه در زمان حاضر شده است.
ازسال آبی 75 – 74 تاکنون رقوم ارتفاعی سطح تراز آب دریاچه ارومیه سیر نزولی پیدا کرده و در طول سالهای اخیر آب دریاچه بالاتر از شش متر کاهش داشته است که نیاز به یک عزم ملی و منطقه‌ای برای نجات این اکوسیستم با ارزش و بحران زده است.
پارک ملی دریاچه ارومیه با ویژگی های خاص خود بعد از دریاچه شور بحر المیت در دنیا به عنوان دومین دریاچه شور و بزرگ در جهان به شمار می رود، این دریاچه به عنوان بزرگترین تالاب دایمی با دارا بودن 102 جزیره بزرگ و کوچک در استان قابلیت های زیادی را در دل خود جای داده است.
مساحت این دریاچه بیش از 570هزار هکتار است. با به خطر افتادن وضعیت این دریاچه علاوه بر تهدیدات زیست محیطی استان، حیات گونه های با ارزش و نادر کشور از جمله گوزن زرد ایرانی و... نیز به خطر خواهد افتاد.
نظر شما