تراژدی «یک خانواده محترم» و کمدی مدیران فرهنگی

فیلم یک خانواده محترم ساخته مسعود بخشی و به تهیه کنندگی محمد آفریده و یک تهیه کننده فرانسوی است که در جشنواره کن در فرانسه بعنوان تنها نماینده ایران حضور پیدا کرد.

درباره محتوای این فیلم مطالب زیادی در رسانه ها نوشته شده و غاطبه افرادی که این فیلم را تماشا کرده اند آن را یک فیلم ضد ایرانی، ضد دفاع مقدس و بدترین فیلمی می دانند که تاکنون علیه ایران ساخته شده است. بطور نمونه نادر طالب زاده آن را بدتر از سنگسار ثریا و بدون دخترم هرگز عنوان کرده و محمدرضا عباسیان آن را بدترین فیلم ضد ایرانی می داند که تاکنون در جشنواره خارجی دیده است. جالب اینکه یکی از هنرپیشه های زن نیز که خود از جشنواره های خارجی جوایزی را دریافت کرده این فیلم را «بسیار بد» توصیف کرده است.

فیلمی که به نام نشان دادن فداکاری مردم ایران در جنگ تحمیلی به جهان مجوز می گیرد و مدعی می شود که قرار است درباره خرمشهر با یک نگاه جهانی اثری خلق شود ولی بعد از ساخت ما شاهد بدترین توهین ها به امام(ره)، انقلاب، مردم و دفاع مقدس هستیم.

جالب اینکه یک خانواده محترم در جشنواره کن بعنوان مهمترین رویداد سینمایی جهان به عنوان نماینده ایران شرکت می کند، در جشنواره ابوظبی به همراه گلشیفته فراهانی جایزه می گیرد، در چندین جشنواره دیگر شرکت کرده و هم اینک نیز در 41 سالن در فرانسه با تبلیغات گسترده در حال نمایش است.

اما چنین فیلمی چگونه روال دریافت مجوز و ساخت را آنهم از یک دستگاه حاکمیتی طی کرده است؟

این روال به شرح زیر است:

• ارائه طرح فیلم با نام «خرم‌شهر» به گروه دفاع مقدس و انقلاب اسلامی مرکز سیما فیلم.

طرح اولیه فیلمنامه: خانواده‌ای که یکی از فرزندانشان در دفاع مقدس به شهادت می‌رسد و شرایطی که خانواده داشتند و تغییر و تحولاتی که در آن اتفاق می‌افتاد طرح اولیه فیلمنامه است.

• تهیه کننده ایرانی که می داند اگر از سازمان صدا و سیما که سیما فیلم هم متعلق به آن است مجوز ساخت بگیرد دیگر نیازی به مجوز از ارشاد ندارد.
• بستن قرارداد و دریافت مجوز ساخت تله فیلم از سیما فیلم

• دادن امتیاز پخش خارجی فیلم به شرکت فرانسوی در قرارداد تا نیازی به اخذ مجوز از وزارت ارشاد برای شرکت در جشنواره خارجی نباشد.
• سیما فیلم به فیلمنامه اشکال می گیرد و قرار بر این می شود که اشکالات برطرف شود.
• سیما فیلم نمی داند فیلم چگونه ساخته می شود.
• فیلم با یک تهیه کننده ایرانی و یک تهیه کننده فرانسوی و با مشارکت سیما فیلم ساخته می شود ولی اشکالات هم برطرف نمی شود.
• این فیلم به شهدای جنگ تحمیلی تقدیم می شود.
• سیما فیلم متوجه می شود که قرار است این فیلم در جشنواره کن نمایش داده شود و به همین خاطر مشارکت خود را لغو می کند.
• تهیه‌کننده فیلم اعلام می کند که این فیلم روایتگر داستانی جذاب و درامی خانوادگی است که با نگاهی به داستان هابیل و قابیل، در بستر اتفاقات و حوادث بعد از انقلاب مخصوصاً آزادی خرمشهر، به تصویر شرایط و دیدگاه‌های شخصیت‌های داستان، در حال حاضر می‌پردازد.
• فیلم با سرمایه‌گذاری یک شرکت خارجی برای نمایش در جشنواره کن آماده و نمایش داده می شود.
• وقتی صدای همه درمی آید که این فیلم ضد ایرانی و ضد دفاع مقدس است، عوامل آن چهار دقیقه از فیلم را کوتاه می کنند. سخنرانی امام خمینی که بصورت کاملا توهین آمیز در فیلم تدوین شده از حذفیات این فیلم است.
• عنوان می شود که این فیلم برای اهالی رسانه در ایران نمایش داده می شود که این اتفاق رخ نمی دهد.
• فیلم در جشنواره ابوظبی بدون اصلاح نمایش داده می شود.
• وزارت ارشاد عنوان می کند که پروانه ساخت این فیلم طبق قانون نبوده است.
• «مهدی عظیمی‌میرآبادی» سرپرست اداره کل نظارت و ارزشیابی سازمان سینمایی می گوید به این فیلم پروانه نمایش نمی دهد.
• هیچ کس در داخل «یک خانواده محترم» را گردن نمی گیرد. سیما فیلم هم سکوت کرده است.
• اکبر نبوی مشاور این فیلم هم پاسخی نمی دهد.
• بالاخره مسئول گروه دفاع مقدس سیمافیلم با مطالبه رسانه ها مجبور به پاسخگویی می شود. او می گوید گول آفریده را خوردیم.
• دارابی معاون سیمای رسانه ملی که سیمافیلم زیر نظر این معاونت است به دادن اخطار به سیمافیلم در این مورد اکتفا می کند.
• برنامه هفت در یکی از آیتم های خود به نوعی این فیلم را تطهیر می کند.
• ضرغامی از موضع سیمافیلم حمایت کرده و عنوان می کند که هنوز فیلم را ندیده است.
• فیلم در جشنواره های مختلف شرکت می کند و در فرانسه در 41 سالن اکران می شود.
• و به این ترتیب یک فیلم کاملا ضد ایرانی با مشارکت حاکمیت ساخته می شود، در جشنواره های خارجی بعنوان نماینده ایران شرکت می کند.

این روالی گذرا از سرگذشت یک خانواده محترم است. این فیلم نشان داد که واقعا ایران بهشت فیلمسازان است. یعنی می شود بدترین فیلم علیه ایران را با پول نهادهای رسمی ایران ساخت و اتفاقا همین نهادهای رسمی هم عین خیالشان نباشد و تا مجبور نشوند و تا زورشان نکنند همین چند خط را هم خودشان را پاسخگو نمی دانند و ته ماجرا هم برای خالی نبودن عریضه و نشان دادن تسلط مدیران بر اوضاع خبر اخطاری صوری را روانه رسانه ها کنند.

یک خانواده محترم اتفاقا محک جالبی برای ارزیابی مدیریت فرهنگی کشور است. یعنی ما با این فیلم متوجه می شویم که اینجا نه تنها بهشت فیلمسازان که بهشت مدیران نیز هست.