فیلم سینمایی "پنهان" دومین ساخته بلند سینمایی مهدی رحمانی این روزها در سینماها روی پرده است. این فیلم اثری متفاوت از "دیگری" ساخته قبلی این کارگردان است. در بخش اول نشست مهر با کارگردان و بازیگران "پنهان" درباره شرایط اکران این فیلم و مشارکت فارابی در ساخت آن صحبت کرده‌ایم.
* خبرگزاری مهر- گروه فرهنگ و هنر: شرایط فعلی سینمای ایران این روزها مناسب نیست که بخواهیم در ابتدا عنوان کنیم که اکران اثر شما در این شرایط خوب بوده یا نه، اما همین که یک فیلم میتواند در این وضعیت در اکران سرپا بایستاد جای امیدواری دارد. از طرف دیگر همان طور که شما هم قبل از این عنوان کرده‌اید در حال حاضر ترکیب اکران به نوعی موجب فیلم‌سوزی شده است.
- مهدی رحمانی (کارگردان): بله. در کنار این شرایط دو فیلم با هم اکران شدند که شباهت اسمی هم داشتند و این جالب بود! "پیمان" و "پنهان". مسئله این است که چرا باید به این مسائل توجه نشود و کارشناسی صورت نگیرد. اصلا نباید این دو فیلم با چنین شباهتی در عنوان با هم اکران شوند.
وقتی ما در اکران به شرایط بحرانی برخورد می‌کنیم سریع به سمت پاک کردن صورت مسئله می‌رویم و تاکید می‌کنیم باید تولید را محدود کنیم. اگر ما مانند سینمای هالیوود و یا بالیوود بودیم که به این اندازه تولید دارند با چه وضعیتی روبرو می‌شدیم؟!
متاسفانه در چرخه تولید و اکران هیچ نظمی دیده نمی‌شود. وقتی صاحبان فیلم در زمان تولید بدانند که چه زمانی قرار است اثر آنها اکران شود، یا شرایط را می‌پذیریم و به کار خود ادامه می‌دهیم یا اصلا زمان اکران و شرایط پیش آمده را نمی‌پذیریم و تولید هم نمی‌کنیم. این به صاحب فیلم باز می‌گردد. این در دنیا روال است. چون تبلیغات برای اثر از همان زمان تولید آغاز می‌شود. اما تمام شرایط برای ما در لحظه چیده می‌شود. اکران هم همین شکل است.
* چقدر زودتر می‌دانستید که باید فیلم را در این زمان اکران کنید؟
رحمانی: قرار بود فیلم "من مادر هستم" در گروه سینمایی آفریقا اکران شود که با توجه به شرایطی که آن فیلم دارد و قراردادی که داشت نتوانست روی پرده برود و "پنهان" جایگزین شد. ما از قبل در نوبت اکران بودیم اما به محض اینکه آن فیلم نتوانست اکران شود به ما خبر دادند.
* به لحاظ تبلیغاتی آمادگی اکران داشتید؟
رحمانی: تبلیغات ما تازه از چند روز پیش در سطح شهر آغاز شده و پخش تیزر هم به تازگی شروع شده‌است. در اصل بهترین زمان را برای اکران از دست دادیم چون سه روز برای عید غدیر تعطیل بود و ما می‌توانستیم با تبلیغات خوب اکران موفق‌تری داشته باشیم.
البته در همان چند روز ابتدایی اکران هم ما فروش خوبی داشتیم. بدون هر تبلیغاتی بیشتر سانس‌های پردیس ملت و آزادی سالن پر بود. در اصل در پردیس‌ها با استقبال خوبی روبرو بودیم.
* البته جنس و فضای "پنهان" به گونه‌ای است که از اساس هم باید فروش آن را در پردیس‌ها محک زد.
رحمانی: بله، اینگونه است. اگر برای "پنهان" تبلیغ شود مخاطب خود را دارد. منظورم مخاطب خاص نیست بلکه تماشاگری است که فیلم‌بین است و هر روز فیلم‌های روز دنیا را دنبال می‌کنند. البته بیشتر این مخاطبان خیلی هم سینما نمی‌روند. چون آنقدر فیلم خوب دیده‌اند که تغییر ذائقه داده و به نوعی سلیقه‌شان درست شده است. آنها بیشتر ترجیج می‌دهند به سالن سینما نروند تا عصبانی از آن خارج نشوند.
به عقیده من دیگر بحث قیمت بلیط مطرح نیست. با توجه به میزان جمعیتی که داریم افرادی هستند که می‌توانند برای دیدن یک فیلم در سینما هزینه کنند. در اصل اینگونه مخاطب به فیلم ایرانی اعتماد ندارد. این دی‌وی‌دی 1500 تومانی و یا 2000 هزار تومانی خارجی سلیقه مخاطب را تغییر داده‌است. مردم ما فیلم‌بین هستند و تخصصی فیلم می‌بینند.
مسئله من امروز سوپر مارکتی محل است! فروشنده این مغازه زیاد فیلم می‌بیند و فکر می‌کند من چون فیلمساز هستم باید بیشتر از او فیلم دیده باشم. هر بار که می‌روم درباره یک فیلم جدید صحبت می‌کند. این فرد برای من یک اهرم شده‌است که هر فیلمی که وارد بازار می‌شود را ببینیم. وی که صاحب یک سوپر مارکت است صراحتا می‌گوید فیلم ایرانی نمی‌بینم.
باور کنید اگر این فیلم‌ها مخاطب نداشت آنقدر این چند سال ما فروشنده این آثار خارجی را در کنار خیابان‌ها نمی‌دیدیم. اینها جدا از افرادی هستند که شما به آنها سفارش می‌دهید تا برایتان فیلم‌های مورد علاقه را بیاورند.
آناهیتا افشار (بازیگر): بله من هم با این موضوع موافق هستم. باورتان نمی‌شود خانه‌هایی در همین تهران است که فقط در تمام منزل قفسه‌هایی پر از آرشیو فیلم است که حتی تعدادی از آنها نسخه اصلی است و شما می‌توانید هر فیلمی که بخواهید از میان آنها انتخاب کنید. مشتریان آنها نیز خاص هستند.
رحمانی: ما نباید چشم‌مان را روی واقعیت‌ها ببندیم. ما باید به این تصور برسیم که با چه مخاطبی امروز در سینما روبرو هستیم.
* به عقیده شما استانداردهای فیلم "پنهان" مخاطبی که به سالن می‌آید را راضی می‌کند و او را به این باور می‌رساند که سینمای ایران قابل اطمینان است؟
رحمانی: به نظر من راضی می‌کند. من با مردم در سینما آزادی و فرهنگ فیلم را دیده‌ام و قصد تبلیغ ندارم. مردم وقتی از سینما بیرون می‌آیند واقعا راضی هستند. یعنی مطمئن هستم مردم احساس نمی‌کنند که وقت خود را هدر داده‌اند. در صورتی که خیلی از همین مخاطب‌ها درباره بیشتر فیلم‌های این روزهای سینما همین تصور را دارند که به اشتباه وقت گذاشته‌اند.
مدیران سالن‌های سینمایی از واکنش مخاطبان به فیلم راضی هستند اما در هر صورت شرایط کلی سینمای ایران خوب نیست و مردم خیلی سینما نمی‌روند.
* فارابی در بخش تبلیغات کمکی نکرده‌است؟
رحمانی: تیزرهای تلویزیونی ما بدون تخفیف به صورت محدود پخش می‌شود. شهرداری هم برای بیلبورد تبلیغات شهری کمکی نکرده است. در نتیجه ما فقط چند بنر در سطح شهر داریم. اگر بخواهیم از بیلبورد و تبلیغ روی پل‌ها استفاده کنیم هزینه‌ها خیلی بالا می‌رود و حقیقتا فارابی آنقدر پول ندارد.
* "پنهان" رسما محصول فارابی است؟
رحمانی: فیلم از ابتدا محصول فارابی نبود بلکه آنها مشارکت داشتند اما در پایان محصول آنها شد.
* اگر فیلم محصول یک نهاد دولتی باشد غالبا آن را سفارشی می دانند. پنهان هم چنین شرایطی دارد؟
رحمانی : در ابتدا فقط فارابی مشارکت داشت. وقتی خروجی فیلم را دیدند، تصمیم گرفتند میزان مشارکت در فیلم را بالا ببرند. در اصل هم اگر مشارکت از 50 درصد به بالا باشد محصول فارابی به شمار می‌رود. من میزان این مشارکت را نمی‌دانم اما در هر صورت جای تشکر دارد که فارابی از یک فیلم مستقل حمایت کرده‌است. کاملا مشخص است که "پنهان" سفارشی نیست.
* چطور یک فیلمساز جوان و مستقل در این شرایط میتواند یک مرکز دولتی را راضی به حمایت کند و اثرش سفارشی نباشد؟
رحمانی: شما پیگیری‌های پشت فیلم را ندیدید.
آنا نعمتی (بازیگر): به کیفیت فیلم هم برمی‌گردد. به هر حال از فارابی چند بار پشت صحنه کار آمدند در جریان تولید بودند و اثر بیشتر به لحاظ کیفی و ساختار مورد توجه آنها قرار گرفت.
رحمانی: ما قبلا فیلم "دیگری" را کاملا با سرمایه خصوصی و به سختی ساخته بودیم. آقای میرعلایی مدیر بنیاد فارابی هم در جریان آن بودند. در صورتی که در سینمای ما حداقل فیلم کودک و نوجوان را در بخش خصوصی نمی‌سازد اما من فیلم کودک را با بخش خصوصی ساختم. "دیگری" یک فیلم با ساختار مناسب بود که جوایز متعدد داخلی و خارجی باارزشی هم دریافت کرد. من این فیلم را برای تولید و مشارکت در "پنهان" بی‌تاثیر نمی‌بینم.
محسن علی‌اکبری و میرعلایی احساس کردند به یک فیلمساز کمک می‌کنند که ساخت یک فیلم سختی را سپری کرده‌است. به همین دلیل تصمیم گرفتند از "پنهان" حمایت کنند.
* پس اگرچه عنوان می‌شود در سینمای ایران با استفاده از روابط می‌توان حمایت بخش دولتی را جذب کرد، استثناهایی هم وجود دارد که بر اساس قابلیت‌هایی، فرد می‌توانند از این حمایت و امکانات استفاده کند.
رحمانی: روابط در همه جای دنیا و در تمام حوزه‌ها هست. اما باید این را هم قبول کنیم که با تلاش فردی و بر اساس توانایی‌های فردی هم سخت می‌شود از این حمایت‌ها استفاده کرد.
ادامه دارد....
نظر شما