به گزارش خبرنگار مهر، استفاده از انرژی های نو و ابداع روشهای نوین تولید برق در دنیا امروزه بسیاری از کشورهای پیشرفته و رو به توسعه را به این سمت سوق داده تا جائیکه بسیاری از دولتمردان سعی در کاهش هزینه های تولید برق و استفاده از منابع جدید دارند.
استفاده از سوختهای فسیلی در تولید انرژی در بسیاری از کشورهای توسعه یافته جای خود را به سایر سوختهای پاک برای تولید انرژی محرکه داده که نقش موثری در کاهش آلودگی ها و بهره وری بیشتر داشته است، از این رو باید مسئولان انرژی کشور هم به استفاده از سایر گزینه های تولید انرژی همخوان با محیط زیست و کاهش آلودگی روی بیاورند.
استفاده از ضایعات محصولات کشاورزی هم فکری نو در عرصه تولید انرژی است که یکی از پژوهشگران و محققین شرکت توزیع برق هرمزگان ضایعات خرما را یکی از منابع تولید انرژی عنوان کرده است.
غلامرضا نعمتی در گفتگو با خبرنگار مهر با اظهار اینکه این طرح در قالب مقاله در کنفرانس بین المللی لیسبون پرتقال در سال 2012 هم ارائه و مورد داوری قرار گرفت، بیان داشت: تولید برق در ایران سالیانه 150 میلیون تن مشتقات کربنی آلاینده آزاد می کند که معادل 28 درصد کل آلاینده های محیط زیست است.
این پژوهشگر حوزه انرژی عنوان کرد: یکی از منابع، انرژی حاصل از فرآوری زیست توده ها هستند که از ضایعات محصولات کشاورزی، کودهای حیوانی، ضایعات چوبی جنگلی و صنعتی، صنایع غذایی و ضایعات آلی زباله های شهری و لجن های فاضلاب تهیه می شود. در این مقاله امکان سنجی تولید برق از ضایعات درخت خرما به عنوان منابع زیست توده در استان هرمزگان آورده شده است.
بررسی ها نشان می دهد که با 200 هزار تن ضایعات سالانه خرمای استان هرمزگان امکان تهیه سوخت بیودیزل از طریق فرآوری شیمیایی روغن خرمای استخراج شده از این میزان ضایعات برای تامین سوخت یک نیروگاه 10 مگاواتی در مناطق کشاورزی و باغات خرما وجود دارد.
خرما یکی از محصولات با ارزش و استراتژیک ایران است. براساس گزارشات سازمان جهادکشاورزی، سالیانه بیش از یک میلیون تن خرما در ایران از زمینها و باغات کشور با سطح زیرکشت 250 هزار هکتار تولید می شود. براساس همین گزارشات معادل 500 هزار تن از این میزان تولید هدر می رود و به صورت ضایعات غیرقابل استفاده درمی آید. علاوه بر آن به ازاء تولید هر کیلو خرما، معادل 2.5 کیلو ضایعات نیز تولید می شود.
سالیانه 400 هزار تن خرمای غیر قابل استفاده تولید می شود که هزینه خسارت و سرمایه هدر رفته سالیانه به بیش از 800 هزار دلار می رسد. براساس آمار سازمان جهادکشاورزی استان هرمزگان 2.5 درصد از میزان ضایعات خارج شده از سبد برداشت و ضایعات تولید شده همراه محصول در استان هرمزگان اتفاق می افتد و بدین ترتیب کل ضایعات خرمای استان هرمزگان معادل 200 هزار تن برآورد شده است.
در بسیاری از کشورهای خرما خیز جهان به ویژه کشورهای آسیا نظیر مالزی و فلیپین، خوشه های خرما پس از برداشت محصول استریلیزه شده و به آسیاب های صنعتی طراحی شده برای استحصال روغن فرستاده می شوند. در این آسیابها ضایعات ابتدا به هسته های خرمای باقیمانده برخوشه ها و پوسته آنها و همچنین فیبرهای حاصل از خرد کردن خوشه ها تفکیک می شوند. سپس خمیر مایع حاصل از آمیزه سازی این پوسته های سرشار از روغن و هسته ها و فیبرهای خرد شده جهت روغن کشی به آسیبهای ویژه ارسال می شود و بخش جامد باقیمانده که فاقد کالری و انرژی گرمایی است دور ریخته می شود و یا به عنوان سوخت چوبی با ارزش حرارتی دست پایین استفاده می شود.
گزارش شده که از هر 20 تا 22 تن ضایعات خرما می توان حدود 14 تن روغن خرمای فیبری بدست آورد. بدین ترتیب از ضایعات سالیانه استان می توان حدود 120 هزار تن روغن خرما استخراج کرد.
در مراحل بعدی نیاز به تبدیل روغن حاصله به سوخت قابل استفاده جهت تزریق به محفظه های احتراقی است.به عبارتی دیگر لازم است در یک بویلر حرارتی انرژی انرژی حاصل از سوخت بیودیزل برای تولید بخار مورد استفاده قرار گیرد.
فرآیند تبدیل روغن خرما به سوخت(بیودیزل)
نعمتی در ادامه گفتگو با خبرنگار مهر بیان داشت: ارزش حرارتی خوشه های خرمای خشک معادل 15.5 مگا ژول به ازاء هر کیلو ژول است. این میزان ارزش حرارتی با راندمان تبدیل حرارت 25 درصد محاسبه می شود. در نتیجه با 150 لغایت 180 هزار تن روغن خرما می توان سوخت مورد انتظار یک نیروگاه 10 مگاواتی برای تولید مداوم برق در یکسال را انتظار داشت.
وی عنوان کرد: فرآیند تبدیل ضایعات خرما به سوخت پنج مرحله ای است. این مراحل شامل آماده سازی سوخت، تبخیر، مبدل حرارتی، تصفیه سازی گاز و سیستم درون احتراقی موتور-توربین است.
تشریح پروژه ساخت نیروگاهی
این پژوهشگر برتر استان هرمزگان تصریح کرد: استفاده از 200 هزار تن ضایعات خرما و تولید 180 هزار تن سوخت بیودیزل برای احتراق در یک بویلر فشار طراحی شده برای این کار است. محل احداث نیروگاه در حوالی رودخانه میناب و نزدیک به باغات خرما و آسیاب طراحی شده برای عمل آوری روغن خرما در نظر گرفته شده است. بهره برداری از این نیروگاه باعث کاهش سالیانه حدود 56 هزار تن آلاینده های زیست محیطی ناشی از استفاده از سوخت پاک است.
وی هزینه های تاسیساتی این نیروگاه را در حدود هفت میلیون دلار برآورده کرده که بیشترین هزینه مربوط به بویلر و توربین-ژنراتور با طراحی ویژه است.
برنامه سرمایه گذاری
نعمتی اظهارداشت: جمع کل سرمایه مورد نیاز برای احداث و بهره برداری از این نیروگاه حدود 10.2 میلیون دلار است. در این بررسی 70 درصد منابع مالی مورد نیاز از تسهیلات بلند مدت بانکی در نظر گرفته شده است. در این بررسی نرخ بازگشت سود هشت ساله و پس از انجام اولین سرویس اساسی در سال هشتم در نظر گرفته شده است که باتوجه به عمر 20 ساله در نظر گرفته شده و تضمین خرید حدود 1.7 میلیارد کیلووات ساعت توسط شرکت توانیر و بازارهای برق محلی به مدت 20 سال کاملا توجیه اقتصادی دارد.
وی با اشاره به اینکه تعهد جهانی برای کاهش آلودگی داریم، افزود: باید از روشهای نوین برای تولید انرژی استفاده کنیم، از این رو استفاده از موادی غیر از سوختهای فسیلی می تواند در کاهش آلودگی های نیروگاه ها کمک زیادی کند.
این پژوهشگر بیان داشت: در کشورهای تولیدکننده خرما مانند عراق، مالزی، سنگاپور، ایران و عربستان می شود طرح ساخت نیروگاه های تولید برق از ضایعات خرما را اجرایی کرد.
وی عنوان کرد: مسئولان کشور باید در این فکر باشند برای کاهش مصرف سوختهای فسیلی می توان از سایر گزینه های تولید انرژی استفاده بهینه کرد حتی برای کاهش هزینه ها روغن خرما را از مالزی وارد کرد و در توربین ها برای تولید انرژی استفاده کرد.
نظر شما