به گزارش خبرنگار مهر، یکی از راه‌های بهینه‌سازی دینداری تشکیل هئیت‌های مذهبی است، به دلیل آن که این هیئت‌ها به عنوان هسته‌های اولیه ترویج دین در سطح جامعه محسوب می‌شوند و با گسترش این مراکز و همکاری گسترده میان آنان می‌توان بسیاری از جوانان را با مسیر حقیقی آشنا کرد.
هیئت‌های مذهبی، نقش هویت پذیری را ایفا می‌کنند. فرد با پیوند و وابستگی به این گروه‌ها، هم ارزش‌های آنان را می‌پذیرد و هم از آنها پیروی می‌کند. گروه نیز می‌تواند بر نحوه عمل به ارزش‌ها از سوی افراد نظارت داشته باشد.
پیام‌های دینی و اخلاقی با ایجاد فضایی مناسب همچون حضور وعاظ و سخنران در یک مسجد و یا حسینیه انتقال ساده و در عین حال روشنی را برای مخاطب و گیرنده پیام دارد و این امر یکی از بهترین شیوه‌ها برای تربیت نسل جوان و جامع‌ترین روش برای تربیت در وجوه مختلف خواهد بود.
در واقع کارکرد هیئت‌های مذهبی باز تولید فرهنگ و هویت آنها و تحکیم همبستگی خاص این اجتماع‌ها است که از طریق مراسم خاص همچون سینه‌زنی و زنجیرزنی حاصل می‌شود.
حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمحمد چهل اخترانی رئیس شورای هیئت‌های مذهبی استان قم در این باره با خبرنگار مهر گفتگو کرده است.
از شکل‌گیری شورای هیئت‌های مذهبی در استان بگویید؟
هیئت‌های مذهبی از سال 84 در دو دوره چهار ساله تشکیل شده است که در هر دوره با رای گیری از سوی اعضا هیئت‌های مذهبی 12 نفر (یک خانم نماینده هیئت‌های بانوان و 11 مرد) به عنوان اعضای شورا انتخاب می‌شوند و در حال حاضر دوره دوم شورای هیئت‌های مذهبی سومین سال خود را پشت سر می‌گذارد.
در دوره اول برنامه‌هایی به وسیله شورای هیئت‌های مذهبی اجرا شد که مطابق با آن از هر هئیت هفت نفر باید تشکیل پرونده بدهند و سه نفر در ارتباط با شورای هیئت‌های مذهبی فعالیت دینی داشته باشند.
شورای هیئت‌های مذهبی اقدام به برگزاری دوره های آموزشی به منظور دوری از خرافه ها و آسیب های عزاداری داشته است، این برنامه‌ها تا چه اندازه موفق بوده است؟
با تشکیل شورای هیئت‌های مذهبی، برنامه‌های هیئت‌ها در راستای توجه به رویکرد آموزشی شکل گرفت و از سبک قدیمی و سنتی خود که تنها به منظور برگزاری دسته جات عزاداری تشکیل می‌شد، فاصله گرفت.
آموزش‌هایی که با حضور مسئولان و اعضا هیئت‌های مذهبی قم برگزار می‌شود برای دوری از خرافات و آسیب‌هایی است که در برخی هیئت‌ها دیده می‌شود.
برگزاری این برنامه‌های آموزشی از ماه رمضان آغاز شده است و 160 مسجد زیرپوشش قرار گرفتند.
با وجود برگزاری دوره‌های آموزشی برخی آسیب‌ها همچون استفاده از تصاویر منتسب به ائمه اطهار و همچنین علم‌هایی با تزیینات خرافی، هستیم. شورای هیئت‌های مذهبی چه اقداماتی برای آگاه سازی هیئت‌های مذهبی انجام داده است؟
در سال گذشته تصاویری که به صورت نوار فیلم برداری شده و در اختیار شورای هیئات قرار گرفت، نشان از آسیب‌هایی بود که در برنامه‌های عزاداری وارد شده است. حتی در شهر تهران برنامه‌هایی بود که عکس‌هایی که متعلق به مردها نبوده به شکل ائمه در آوردند که این خود بسیار ناگوار است.
تکثیر و نصب تمثال‌های غیر واقعی از اهل بیت(س)، ارائه سبک‌های موسیقی پاپ به جای عزاداری سنتی و... از جمله مواردی بود که به مسئولان هیئت‌های مربوطه تذکراتی داده شد و از آنجایی که استان قم با دیگر استانها در ارتباط است و در سه ماه یکبار جلساتی با حضور روسای شوراهای هیئت‌های مذهبی برگزار می‌شود، نسبت به برچیده شدن این تمثال‌ها در سراسر کشور اقدامات مطلوبی صورت گرفت.
استفاده از علامت‌ها با نصب در مقابل خیمه و محل تشکیل هیئت‌ها و به حرکت درآوردن پیشاپیش در دسته‌جات عزاداری نیز یکی از مواردی بود که مکررا دیده می‌شد و در این زمینه نیز تذکراتی داده شد تا فرهنگ عزاداری عاشورا با خرافه همراه نشود، همچنین بنرها و پرچم‌هایی جایگزین تمثال‌ها شده است و تصویر نقاشی عاشورای استاد فرشچیان در اختیار هیئت‌های مذهبی قرار گرفته است.
همچنین در شورای هئیت‌های مذهبی 6 بازرس بر برنامه‌های هیئت‌ها نظارت دارند.
البته برطرف شدن آسیب‌ها نیاز به فرهنگ سازی دارد و بدون فرهنگ سازی نمی‌توان برنامه‌هایی را که سال‌ها اجرا می‌شده است را کنار گذاشت در واقع ره صد ساله را یک شبه نمی‌شود طی کرد.
برنامه شورای هیئت‌های مذهبی برای جمع آوری ابزار و آلاتی که منجر به ایجاد وهن در عزاداری می‌شود، چه بوده است؟
نقش هیئت‌های مذهبی در انتقال فرهنگ اهل بیت(ع) به جامعه مورد تاکید است و به فرموده امام خمینی(ره) هر چه داریم از محرم و صفر است، در واقع می‌توان گفت که پوست و خون مردم آمیخته با فرهنگ اهل بیت(ع) است، حتی گناهان در ماه محرم کاهش پیدا می‌کند و این در اثر توجه مردم به فرهنگ امام حسین(ع) و عاشورا است.
ابزاری که در برخی هیئت‌های مذهبی مورد استفاده قرار می‌گیرد به صورت وقفی است و شورای هیئت‌های مذهبی امکان و اجازه فروش آنها را ندارد و برخی از آنها مانند علم‌هایی که چرخاندن و حرکت آن موجب آسیب و زیان عزاداران باشد در انبار تکایا و حسینیه‌ها نگهداری می‌شود و از آنجایی که به عنوان وقفی در راه امام حسین(ع) است برای هرگونه برخورد با آن باید از مراجع تقلید سئوال کرد.
در حال حاضر چند هیئت مذهبی به تفکیک آقایان و بانوان در استان قم فعالیت می کنند؟
در حال حاضر دو هزار هیئت مذهبی در قم فعال است که هزار و 700 هیئت با مسئولیت آقایان و 260 هیئت با مدیریت خانم‌ها اداره می‌شود.
هیئت‌های مذهبی به سه دسته هیئت یکبار مصرف، فصلی و دائم تقسیم می‌شوند و هیئت فعال به هیئتی اطلاق می‌شود که هر هفته دسته عزاداری تشکیل دهد و مسجد محوری و روحانیت محوری از جمله برنامه‌های آنها باشد. در حال حاضر 760 هیئت فعال است و مابقی غیر فعال هستند.
در مورد فعالیت تعداد هیئت‌های مذهبی آمارهای متفاوتی از سوی مسئولان ارائه می‌شود که با یکدیگر تناقض دارد، که گاها تعداد هیئت‌ها به 2500 هیئت نیز رسیده است، کدام آمار واقعی است؟
بله. وجود تعداد 2500 هیئت مذهبی آماری واقعی است، اما بیشتر هیئت‌ها به صورت خانگی فعالیت می‌کنند و به طور مثال فردی به مدت 10 الی 15 روز می‌خواهد مراسم روضه و عزاداری داشته باشند که این به عنوان هیئت فعال محسوب نمی‌شود.
760 هیئتی که به عنوان هیئت فعال هستند، به صورت هفتگی برنامه دارند و از برنامه‌هایی با حضور روحانی و سخنران بهره مند هستند.
با توجه به اینکه وجود مسئول هیئت، روحانی و مداح به عنوان سه رکن تشکیل هئیت مذهبی محسوب می شود، برخی هیئت‌ها از رکن روحانی محروم هستند، شورای هیئت‌های چه برنامه‌ای در این زمینه دارد؟
بعضی از هیئت‌های مذهبی به صورت مداح محوری فعالیت می‌کنند که این مطلوب نیست. از آنجایی که هیئت‌ها بهترین اماکن برای معرفی قیام سیدالشهدا هستند، نیاز به شخص روحانی برای تبیین اهداف قیام و پیامدهای آن ضروری است که این امر مورد توجه بیشتر هیئت‌های مذهبی است.
از آنجا که بیشتر مداحان از شعر و سبک‌های جدید استفاده می کنند، حضور شخص منبری در هیئت‌ها مهم است.
شورا در سال گذشته مبالغی برای دعوت از مربی قرآنی و شخص روحانی به هیئت‌های مذهبی کمک کرد اما هیئت‌های مذهبی خود توانایی مالی برای حضور شخص روحانی را دارند، در برخی مواقع به دنبال روحانی و شخصیت خاصی هستند و از این رو تا مدتی هیئت مورد نظر بدون حضور روحانی است.
گاها مشکلاتی در هیئت‌های مذهبی مشاهده می‌شود که این نوع عزاداری و نوحه‌سرایی در هیئت‌های منسوب به نام اباعبدالله زیبنده نیست، شورا در این زمینه چه اقداماتی را دنبال می‌کند؟
همان طور که گفته شد، برنامه‌های آموزشی از قبل از ماه رمضان برای مسئولان هیئت‌های مذهبی برگزار می‌شود و از هر هیئت 3 نفر به عنوان رابط بین شورا و هیئت‌های مذهبی مشکلات را انتقال می‌دهند و شورا در این زمینه برنامه ریزی‌های لازم را پیگیری می‌کند. 12 نفر از اعضای شورا در جلساتی که دارند مشکلات هیئت‌ها را بررسی می‌کنند.
نظر شما