تاسف از نبود تقوای گفتاری در روابط اجتماعی و سیاسی/ «قول سدید» چیست؟

حجت الاسلام عبدالمجید زهادت عضو هیئت علمی جامعة المصطفی العالمیه در گفتگو با خبرنگار مهر در مورد جایگاه «تقوا» در اسلام گفت: راغب اصفهانی در ماده «وقی» می گوید: الوقایه حفظ الشی مما یوذیه و نصره و التقوی جعل النفس فی وقایه مما یخاف" " صار التقوی فی تعارف الشرح حفظ النفس عما یوثم". برای تقریب به ذهن مثالی زده اند تا در ضمن آن معنی «تقوا» فهمیده شود انسان با پای برهنه در زمینی که خار و خاشاک و تیغ های برنده دارد چگونه راه می رود؟ آیا بی محابا و سر به هوا و بدون کنترل و دقت راه می رود یا مواظبت می کند که پایش روی خار و تیغ نگذارد؟

وی افزود: تقوای یعنی مواظبت کردن و مراقبت کردن و خودداری از گناه و لغزش و پرهیز و خودداری از تخلف و تقوی عبارت است از کنترل اعمال و رفتار و گفتار و در مقابل بی تقوایی به معنی کنترل نداشتن، بی بند و باری است. امام المتقین امیرالمومنین (ع)در خطبه 16 نهج البلاغه می فرمایند: "گناهان و خطاها همچون مرکب های سرکش و لجام گسیخته ای هستند که گناهکاران بر آنها سوارند و سوار خود را در قعر دوزخ سرنگون خواهند ساخت. اما تقوی همانند مرکب های رهوار و آرام و قابل کنترل است صاحبانشان بر آنها سوار و آنها را به بهشت پیش می برند." در واقع انسان بی تقوا به منزله ماشین بی ترمز است که سوار شدن بر آن سرنوشتی غیر از هلاکت و نابودی ندارد.

نویسنده کتاب« عدالت اجتماعی در نهج البلاغه» در مورد «تقوای اجتماعی» نیز گفت: تقوای اجتماعی عبارت است از " مواظبت و مراقبت از رفتار اجتماعی" یعنی بازدارندگی از تخلف و قانون گریزی. یکی از مصادیق بارز تقوای اجتماعی تقوا در گفتار است. قرآن کریم می فرماید: یا ایها الذین آمنوا اتقوا الله و قولو قولا سدیدا" ( سوره احزاب آیه 9) مقصود از " قول سدید" سخن محکم و استوار و خلل ناپذیر و موافق حق و واقع است. آنگاه آثار تقوی در گفتار و قول سدید یعنی سخن حساب شده و بر اساس میزان که خداوند آن را این گونه بیان می فرماید:" یصلح لکم اعمالکم و یغفر لکم ذنوبکم و من یطع الله فقد فاز فوزا عظیما" ( سوره احزاب آیه 10)

حجت الاسلام زهادت افزود: تقوا و کنترل گفتار و مراقبت و پرهیز از سخنان سست و باطل و بیهوده موجب می شود تا خداوند توفیق اعمال صالح و شایسته عنایت کند و باعث بخشش و عفو گناهان می گردد و اطاعت از خداوند موجب رستگاری کامل است.

وی با تأکید بر تقوای گفتاری یادآور شد: آیا پرخاشگری و تندگویی و بکار گرفتن کلمات توهین آمیز در سطوح مختلف جامعه رایج است یا کنترل بر گفتار و "قول سدید" ؟ آیا در کوچه و خیابان و رانندگی ها و صف های پمپ بنزین و میدان های ورزشی به ویژه ورزش فوتبال در میان ورزشکاران و مربیان و مسئولان ورزشی " قول سدید" و سخن حساب شده رایج است یا عدم کنترل و خروج از قانون و اعتدال؟ آیا مدیران اجرایی در ارائه گزارش ها و بیان آمارها "قول سدید" را رعایت می کنند یا اصلاحیه ها و تکذیب های متوالی بعد از هر مصاحبه و آمار دادن ها رایج است؟

عضو هیأت علمی جامعة المصطفی افزود: آیا حسن ظن و پرهیز از اتهام و افشاگری قبل از اثبات جرم در محاکم قانونی و عمل به شعار "جذب حداکثری و دفع حداقلی" رایج است یا ...؟ آیا رجال سیاسی جامعه در نقادی مجریان "قول سدید" را رعایت می کنند و آیا مجریان نقد پذیرند و انتقادها را با "قول سدید" پاسخ می گویند؟ و آیا جریانات سیاسی و اجتماعی بر رفتار و گفتار خود کنترل دارند یا بی محابا طرف مقابل خود را مورد خطاب و عتاب قرار می دهند؟

حجت الاسلام زهادت در پایان با اشاره به کلام امیرمؤمنان علی (ع) که بر اساس آیات قرآن بر الگوی حسنه بودن پیامبر تأکید می فرمایند، گفت: اگر در جامعه اخلاق و سیره و روش نبی مکرم الگوی ما باشد و " رحماء بینهم و اشداء علی الکفار" تابلوی رفتار باشد، آنگاه می توان تقوای را از سطح ذهنی به سطح رفتاری آورد.