دكتر فربد فدايي در گفت و گو با خبرنگار حوزه و دانشگاه "مهر" افزود : مساله مهاجرت نخبگان پديده جديدي نيست و اين مساله از هزاران سال پيش در جوامع مختلف بشري وجود داشته است.
عضو هيات علمي دانشگاه علوم بهزيستي و توان بخشي اضافه كرد: در قرن هاي گذشته نيز اين افراد در صورتي كه ضرورتي را حس مي كردند و يا شرايطي خاص بر آن ها تحميل مي شد ممكن بود به جاي ديگري كه داراي امكانات و شرايط بهتري بود، مهاجرت كنند.
اين روانشناس خاطر نشان كرد: در زمان انوشيروان تعداد زيادي از پزشكان و دانشمندان روم شرقي در اثر فشارهايي كه از طرف حكومت به آن ها وارد مي شد دردانشگاه جندي شاپور ايران اقامت گزيدند و موجب گسترش و پيشرفت علمي آن ناحيه شدند.
وي افزود : در جامعه امروز ما، علاوه بر فرار مغزها با پديده فرار بازوها نيز كه باعث خارج شدن نيروي كار ماهر از كشور مي شود، روبرو هستيم .
|
هم اكنون ديگر در جامعه چيزي به نام مغز و بازوي كار مفيد باقي نمانده است و تنها عده ايي اندك كه يا پاي گريز ندارند و يا به خاطر شدت عشق و علاقه زيادي به كشورشان دارند، در كشور باقي مانده اند |
عضو هيات علمي دانشگاه علوم بهزيستي و توان بخشي ادامه داد: براي مثال كشوري مانند كانادا در حال حاضر از نظر نيروي فكري اشباع شده است و درحال وارد كردن نيروهاي خدماتي و كارگران نيمه ماهر است.
وي يادآور شد : هم اكنون ديگر در جامعه چيزي به نام مغز و بازوي كار مفيد باقي نمانده است و تنها عده ايي اندك كه يا پاي گريز ندارند و يا به خاطر شدت عشق و علاقه زيادي به كشورشان دارند، در كشور باقي مانده اند.
وي از ديگر عوامل مهاجرت نخبگان را مسايل اقتصادي كشور مبدا عنوان كرد و افزود : شكي نيست كه در مواقع بحران هاي اقتصادي مهاجرت بسيار زياد مي شود، مانند كشور آمريكا كه بخش عمده جمعيتش را مهاجراني تشكيل مي دهند كه در زمان قحطي هاي كشور ايرلند در قرن 19 به اين كشور مهاجرت كرده اند، بنابر اين به طور حتم ضعف اقتصادي و بحران هاي مالي تاثير عمده اي در مهاجرت خواهد داشت.
|
كشور شوروي به علت بحران ها و فقر شديد مالي و نابساماني هاي سياسي بسياري از دانشمندان خود را از دست داد. اين كشور هم اكنون دچار مشكلات اقتصادي فراواني است و ديگرنوآوري علمي ندارد اما كشوهايي مانند آمريكا و آلمان كه از اين نيروها استفاده كردند برنده جايزه نوبل و جوايز مختلف علمي شده اند |
وي يادآور شد : مهمترين نمونه آن ها كشور شوروي است كه به علت بحران ها و فقر شديد مالي و نابساماني هاي سياسي بسياري از دانشمندان خود را از دست داد. اين كشور هم اكنون دچار مشكلات اقتصادي فراواني است و ديگرنوآوري علمي ندارد اما كشوهايي مانند آمريكا و آلمان كه از اين نيروها استفاده كردند برنده جايزه نوبل و جوايز مختلف علمي شده اند.
اين روانشناس در خصوص راهكارهايي كه براي ايجاد انگيزه در اين افراد بايد انجام داد ، گفت : در اين زمينه بايد ابتدا به صورت روان شناختي عمل كرد يعني ما به افراد آموزش بدهيم كه هر فرد بايد به ميهن خويش دلبستگي داشته باشد و نسبت به ريشه هاي خود احساس علاقه كند.
ف
|
دانشگاه هاي ما در حال حاضر به جاي آن كه مركزي براي پژوهش باشند به صورت سازماني اداري براي پيشرفت اجتماعي يك گروه كه عالمان و نخبگان واقعي هم نيستند در آمده اند. ضوابط ورود به دانشگاه ها بيش از آن كه علمي باشد به موضاعات ديگر و روابط ارتباط پيدا كرده است و با اين وجود طبيعي است كه يك محقق واقعي احساس دلسردي كند و در جستجوي موقعيت بهتر در كشورهاي ديگر باشد |
وي تصريح كرد: اگر براي نيروي ارزشمند فكري، موقعيت مناسب براي پژوهش و كار وجود نداشته باشد و او احساس كند كه در اين كشور بيش از آن كه ضابطه حكم كند رابطه حكم فرماست، طبيعي است كه دلسرد شود و بخواهد به كشور ديگري برود.
اين استاد دانشگاه اظهار داشت : دانشگاه هاي ما در حال حاضر به جاي آن كه مركزي براي پژوهش باشند به صورت سازماني اداري براي پيشرفت اجتماعي يك گروه كه نخبگان واقعي هم نيستند در آمده اند.
وي افزود : ضوابط ورود به دانشگاه ها بيش از آن كه علمي باشد به موضاعات ديگر و روابط ارتباط پيدا كرده است و با اين وجود طبيعي است كه يك محقق واقعي احساس دلسردي كند و در جستجوي موقعيت بهتر در كشورهاي ديگر باشد.
وي افزود : براي آموزش هاي لازم به جوانان براي فعاليت در كشور و ايجاد انگيزه لازم براي ماندن آن ها سازمان هايي مانند وزارت آموزش و پرورش و صدا و سيما مي توانند نقش مهمي در اين امر داشته باشند.
اين روانشناس ادامه داد: از سوي ديگر خانواده ها نيز بايد آگاهي و آموزش هاي لازم را در اين خصوص داشته باشند.
فدايي تصريح كرد: امروز به راحتي شاهد آن هستيم كه استفاده از ماهواره در خانواده هاي ما رواج پيدا كرده كه اين خود باعث ايجاد انگيزه لازم براي رفتن جوانان خواهد شد. ماهواره ها با تبليغات گسترده ايي كه انجام مي دهند مانند شيريني مسمومي هستند كه خانواده ها در اختيار جوانان قرار مي دهند و مسلم است كه براي آن ها مضر است.
وي در خصوص آمار مهاجرت نخبگان به خارج از كشور افزود: متاسفانه به دليل وجود روحيه شرقي گرايي آمار دقيقي در خصوص خروج نخبگان از كشور در دسترس نيست اما آن چه مسلم است بيش از نيمي از دانش آموختگان از ايران مهاجرت كرده اند.
نظر شما