وقتی همه چیز لنگ معلولیت است/ حل مشکلات معلولان؛ شاید وقتی دیگر

به گزارش خبرنگار مهر، مشکلات معلولان تا جایی که ذهن خطور می کند، هرگز تنها معلولیت آنها نبوده بلکه عدم رعایت حقوق شهروندی، مشکلات معیشتی و ... آنها را در بن بست زندگی قرار داده است.

سرویس ایاب و ذهاب و حمل نقل عمومی، مسکن، آموزش و آماده سازی معابر سطح شهر و دسترسی به اماکن تفریحی گردشگری و ... از جمله مواردی است که یک فراد معلول همواره از آن محروم بوده است.

حقوق شهروندی تنها به یک طیف خاص و یا افراد سالم در جامعه تعلق ندارد و حق قانونی همه افراد جامعه است که باید با برنامه ریزی دقیق و تامین زیر ساخت های مناسب همه افراد از آن بهرمند شوند.

از آنجا که از سوی همگان این جمله تایید شده است که "معلولیت محدودیت نیست"، پس تفاوتی بین معلولان و دیگر اقشار جامعه وجود ندارد از این رو افراد سالم باید برای خدمت مناسب و تصمیم گیری صحیح در راستای حل مشکلات این قشر اقدام کنند که گویا این امر بیشتر به عهده نهادهای متولی است.

از اینها که بگذریم، بد نیست برای یک بار هم که شده از دریچه نگاه معلولان به مشکلات آنها نگاهی داشته باشیم یا حتی یک روز را برای انجام کارهایمان از صندلی چرخدار استفاده کنیم تا بفهمیم که این قشر از جامعه با چه مشکلاتی دست و پنجه نرم می کنند.

اماکنی که برای معلولان قابل استفاده نیست

این قشر همواره از روند مناسب سازی معابر و ساختمانها برای معلولان گلایه مند بوده اند. موضوعی که در قانون جامع حمایت از حقوق معلولین دیده شده است و ماده 2 این قانون بر رعایت مناسب سازی  فیزیک شهری و اماکن عمومی برای تردد معلولان و سالمندان تاکید دارد.

اگر کمی دقت داشته باشیم، در سطح شهر کاملا نمایان است که برای دسترسی به اماکن تفریحی مثل پارک ها و فضای سبز در سطح شهر مسیری به منظور ورود و خروج و تردد معلولان و ویلچرنشینان طراحی و تعبیه نشده است.

پارک بزرگ شهر واقع در بلوار شهید آیت الله مدرس، پارک شهدای هفتم تیر در خیابان شهید آیت الله کاشانی، پارک کوهستان در جاده تفت و سایر پارک های استان از این دسته اند که حق تفریح و حضور در کنار خانواده برای معلولان در پارک ها را نادیده گرفته اند.

عدم دسترسی به عابربانک ها و پیاده روها

از دیگر مشکلات زیر ساختی برای معلولان عدم دسترسی راحت به دستگاه های خودپرداز بانکی است.

این دستگاه ها در بسیاری از خیابان ها و شعب مختلف بر روی سکو قرار دارند و معمولا دارای چندین پله هستند.

صفحه کلید این دستگاه نیز به گونه ای طراحی شده که حتی معلولان نابینا نیز قادر به استفاده از این امکانات نیستند.

مشکلات معابر و عابربانکها و پیاده روها البته تنها مشکل معلولان نیست بلکه حتی سالمندان و زنان باردار نیز گاه برای استفاده از خودپردازها و بالا رفتن از پله، عبور از کانال های کوچک و بزرگ تعبیه شده در کنار پیاده روها مشکل دارند.

مشکلات معلولان تنها به این چند مورد ختم نمی شوند. معلولان حتی از فیض زیارت در زیارتگاه های استان نیز بی بهره اند زیرا برای ورود معلولان به این اماکن نیز سطح شیب داری وجود ندارند و اغلب دارای ارتفاع چند پله ای هستند.

در زمینه حمل و نقل عمومی و سرویس ایاب و ذهاب معلولان نیز تاکنون طرحی قابل اجرا ارائه نشده و هر دستگاه متولی توپ را به زمین دیگری انداخته است.

این قشر از جامعه حتی توان استفاده از خطوط اتوبوسرانی را ندارند و باید همیشه دست به دامان دیگران یا خودروی شخصی داشته باشند.

زمانی که صحبت از مسافرت می شود، معمولا اقشار مختلف با بررسی وضعیت مالی اقدام به تصمیم گیری می کنند اما یک معلول باید از منابع مختلف اطلاعات جمع آوری کند که در طول مسیر آیا برای استفاده از سرویس های بهداشتی با مشکل روبرو می شود یا نه و یا حتی محل استراحت در بین راه و در مقصد چگونه است و بالطبع با توجه به اینکه بسیاری از این اماکن مناسب سازی نشده اند، قدرت انتخاب معلول کاهش یافته و محدود می شود.

کمتر از 30 درصد فضاهای شهر یزد برای معلولان مناسب سازی شده است

معاون توانبخشی سازمان بهزیستی استان یزد در گفتگو با خبرنگار مهر با تایید اینکه بسیاری از اماکن در سطح شهر برای استفاده معلولان مناسب سازی نشده است، اظهار داشت: بر اساس ارزیابی های انجام شده از سطح شهر، کمتر از 30 درصد فضاها در سطح استان برای تردد این قشر از جامعه مناسب سازی شده است.

ناصر صباغ زادگان افزود: عدم آماده سازی محیط، بیشتر از خود معلولیت برای معلولان، سالمندان، جانبازان، زنان باردار و سایر گروه های هدف آزار دهنده است.

وی تصریح کرد: مناسب سازی اماکن تکلیفی است که بر دوش همه افراد جامعه قرار دارد به همین دلیل باید برای عملیاتی کردن آن تلاش کرد.

وی ادامه داد: در سال جاری کمیته ای با هدف مناسب سازی سطح استان برای این قشر از جامعه تشکیل شده است که دفتر فنی استانداری، شهرداری، سازمان بهزیستی و سایر نهادهایی که متولی و عضو کمیته هستند همکاری ها و برنامه های خود را اعلام کرده اند.

صباغ زادگان یادآور شد: در این کمیته مقوله هایی از جمله کف پوش های پیاده روها، دسترسی پیاده روها به خیابان و بالعکس، مناسب سازی عابر بانک ها و سرویس های حمل و نقل عمومی در دستور کار قرار گرفته است.

وی افزود: فراهم آوردن شرایط ورود به جامعه و دسترسی به منابع برای همه افراد یکی از بدیهی ترین و ضروری ترین حقوق انسانهاست که با حفظ کرامت آنها نیز رابطه مستقیم دارد.

وی بیان داشت: مناسب سازی شهرها و ورود معلولان و جانبازان به محیط ها و اماکن عمومی از تکالیف و وظایف همه دستگاه ها است اما در سطح استان بسیاری از اماکن و ساختمانها مناسب سازی نشده و از این نظر این قشر دچار مشکل جدی هستند.

سالانه 2500 نفر به جمع معلولان یزد اضافه می شود

صباغ زادگان با بیان اینکه جمعیت معلولان استان در حال افزایش است، گفت: در استان یک میلیون نفری یزد، سالانه دو هزار و 500 نفر به جمعیت معلولان اضافه می شود که بخش قابل توجهی از این معلولیت ها قابل پیشگیری است و به نظر می رسد که بیشتر باید در این زمینه کار کرد.

وی افزود: بین 800 تا هزار مورد از این معلولیتها به دلیل معلولیتهای حاصل از زایمان است که یا به صورت ژنتیک یا به دلیل مشکلات به وجود آمده در امر زایمان کودکان را دچار معلولیت کرده است.

90 درصد معلولیت ها قابل پیشگیری است

معاون توانبخشی سازمان بهزیستی یزد افزود: 80 تا 90 درصد معلولیت ها با انجام اقدامات پیشگیرانه نظیر مشاوره های ژنتیک یا انجام آزمایشات ژنتیک قابل حذف است و معلولیت های ناشی از حوادثی چون تصادف و یا کار نیز با رعایت نکات ایمنی قابل پیشگیری خواهد بود.

وی تعداد معلولان کنونی استان را 20 هزار نفر تحت پوشش بهزیستی اعلام کرد و گفت: برخی نیز زیر پوشش این سازمان نیستند و افزایش سالانه دو هزار و 500 معلول، خدمات رسانی را کاهش می دهد و هیچ منبع مالی توان پاسخگویی را ندارد.

وی افزود: توجه به بحث مبلمان شهری برای تردد معلولین یک اصل ضروری برای حل مشکلات آنان است که مسئولان شهری و برنامه ریز باید با اقدامات مناسب و برنامه ریزی برای حل این معضل اقدام کنند.

صباغ زادگان تاکید کرد: همه دستگاه‌های اجرایی در خصوص خدمات رسانی به معلولین مسئول هستند و تنها بهزیستی متولی خدمات رسانی نیست زیرا اعتبارات این سازمان پاسخگویی مطالبات این قشر از جامعه نیست.

گرچه طرح این مشکلات دیگر تکراری شده اما سرانجام مشکلات مسکن، اشتغال، معیشت، مناسب سازی معابر، پیشگیری از وقوع معلولیت و ... از مواردی است که باید برطرف شود.

بعد از مشکلات معیشتی و اشتغال که تقریبا 90 درصد جامعه معلولان با آن دست به گریبان هستند، مناسب سازی مهمترین مسئله معلولان است.

مناسب سازی نه تنها در سطح شهر لحاظ نشده بلکه در بسیاری از منازل مسکونی معلولان نیز مشکلات بسیاری برای این قشر وجود دارد.

این امر سبب شده صبح اکثر معلولان دل انگیز نباشد زیرا اغلب آنها برای انجام ساده ترین امور روزمره زندگی خود با مشکل مواجه اند و از آغاز روز با بن بست مواجه می شوند فقط کافی است یک روز صبح خود را با فرض یک معلولیت آغاز کنید....

..........................

گزارش: ابوالفضل محمدی