به گزارش خبرنگار مهر، نشست آسیب‌شناسی جشنواره‌های استانی و منطقه‌ای تئاتر صبح امروز سه‌شنبه 14 آذرماه با حضور حمید شاه‌آبادی معاونت امور هنری، قادر آشنا مدیر کل هنرهای نمایشی و هیئت داوران، منتقدان و ناظران بیست و چهارمین جشنواره تئاتر استانی و منطقه‌ای کشور در سالن کنفرانس تئاتر شهر برگزار شد.
در این نشست که در یکی روز تعطیل رسمی به دلیل آلودگی هوای تهران برگزار شد، هنرمندانی چون شهره سلطانی، مریم معترف، محمد حسین ناصر بخت، قطب الدین صادقی، هادی مرزبان، ناصر آقایی، کورش زارعی، قاسم زارع، سعید اسدی، آرش دادگر، بهزاد فراهانی، داریوش مودبیان، داریوش ارجمند، محسن قصابیان، سهراب سلیمی،علی پویان، پرویز پورحسینی، عبدالحی شماسی، حسین مسافرآستانه، فرشید ابراهیمیان، مهدی نصیری، نصرالله قادری، برزو ارجمند، محمودرضا رحیمی، سیاوش طهمورث، نادر برهانی‌مرند، مسعود رایگان، رضا صابری و... حضور داشتند.
در ابتدای این نشست قادر آشنا به به بررسی اجمالی جشنواره و ارائه آمارها پرداخت و عنوان کرد: بیست و چهارمین جشنواره تئاتر استانی از 24 شهریور تا 24 مهر فعالیت خود را آغاز کرده بود. 1404 متن نمایشی به جشنواره ارائه شد که 416 اثر توانستند به جشنواره راه پیدا کنند. در نهایت 64 نمایش انتخاب شدند و از این میان 13 اثر می توانند در جشنواره تئاتر فجر حضور یابند.
وی افزود: استانهای لرستان، گیلان، کهکیلویه و بویر احمد، چابهار و هرمزگان میزبان این دوره بودند که 716 هنرمند نیز در این جشنواره حضور پیدا کردند. از 94 داور در این دوره استفاده شده که 19 داور استانی، 5 داور منطقه ای و 22 منتقد حضور داشتند.
داریوش مؤدبیان: همه امکانات جذب تهران شده و برای شهرستانها چیزی باقی نمانده است
در ادامه داریوش مودبیان داور استانی مازنداران و کهکیلویه و بویر احمد به آسیب شناسی این جشنواره پرداخت و عنوان کرد: ما در دانش و شناخت مشکل داریم بنابراین همیشه حسرت واژه شناخت را می خوریم و می خواهیم آن را آسیب شناسی کنیم. هر پدیده ای که مورد آسیب شناسی قرار می گیرد ابتدا باید معرفی و شناخته شود. برای معرفی و شناخت تئاتر شهرستان هم باید یک بازشناخت برپا وهدف برگزاری تئاتر در شهرستان ها نیز مشخص شود.
این نویسنده و کارگردان با سابقه گفت: ما احتیاج داریم یک پژوهش کاربردی در مورد تئاتر استانها انجام دهیم. چون نگاهمان کاربردی نبوده تا به حال نتوانستیم به نتایج درستی دست یابیم. این جشنواره ممکن است از نظر کمی پیشرفت هایی داشته اما از نظر کیفی هرساله نازل‌تر شده است. امکانات، بودجه وعوامل کارآمد در تهران جمع شده و ابزار اجرایی و بودجه در شهرستانها وجود ندارد.
مودبیان ادامه داد: در این پژوهش کاربردی ما باید الگوهای کشورهای اطراف را برای تبیین تئاتر مورد توجه قرار دهیم. مثلا در کشوری مثل ترکیه که از لحاظ الگوی اجرایی و فرهنگی به ما شباهت دارد و تئاتر هم در این کشور همانند کشور ما وارداتی است می‌توانیم از رفتارها و برنامه ریزی های موجودشان بهره ببریم.
تعدد مراجع تصمیم‌گیرنده داریم
وی پیشنهاد داد: من پیشنهاد یک پژوهش کاربردی و الگویی در زمینه تئاتر استان ها می کنم که باید توسط یک گروه کارشناس صورت گیرد مسئله ای که ما به آن آسیب می گوییم تعدد مراجع تصمیم گیرنده در استان ها است امروزه دانشگاه ها در امر پژوهش شرکت نمی کنند در گذشته انجمن های نمایشی دانشجویی در همه دانشگاه ها وجود داشت و کارهای دانشجویی خوبی را هم روی صحنه می برد.
وی افزود: باید در راه توسعه تئاتر در مراکز استان ها فعالیت کنیم همچنین باید در مورد تمرکززدایی از تهران نیز صحبت شود. راجع به جشنواره های منطقه ای و استانی نیز باید بازنگری هایی صورت گیرد و شیوه های اجرایی و اهداف این جشنواره ها مورد بررسی قرار داده شود. پس از این بازنگری ها است که ما باید از به یک آیین نامه و اساسنامه دست پیدا کنیم و هدف و تعریف جشنواره را مورد توجه قرار دهیم.
این مترجم افزود: در این آیین نامه اجرایی نیازمندیم که وظایف دبیر جشنواره مشخص شود به نظر می رسد دبیران جشنواره به درستی انتخاب نمی شوند و ارتباط مناسبی با تئاتر ندارند. دبیری داریم که حتی یکبار در جلسه ها حضور نداشته و فقط در اختتامیه ها شرکت می کند باید مشخص شود انجمن نمایش این استان ها چه وظایفی در هنگام برگزاری جشنواره دارند.
وی در پایان صحبت هایش اشاره کرد: پیشنهاد من این است که در هر جشنواره استانی آثاری اجرا شود که قبلا دست کم ده اجرا در استان داشته باشد. معرفی چهار اثر از هر استان و سه اثر از هر منطقه به داوران تهرانی نیز باید در دستور کار قرار گیرد چون اجرا در تهران بهترین جایزه برای تئاترهای شهرستانی است. مساله مهم دیگر نیز آموزش در شهرستان ها است که این آموزش باید از آموزش درام نویسی در شهرستان ها آغاز شود.
سعید اسدی: تئاتر یک امر تزئینی نیست
سعید اسدی دیگر سخنران جلسه بود. وی که داور استانی تهران و چابهار در این دوره از جشنواره بوده است، عنوان کرد: تئاتر نباید به عنوان یک امر تفننی، تفریحی و تزئینی معرفی شود. تئاتر بخشی از نهاد اجتماعی و در واقع خود یک نهاد تلقی می شود باید دید ساختارهایی که در تئاتر ایران مشخص است در هر منطقه ای قابل استفاده است یا خیر. طرح استقرار گروه های نمایشی می تواند یک استراتژی مناسب باشد منوط بر اینکه الگوی مناسبی برای این کار در نظر گرفته شود.
مدیر تئاتر مولوی ادامه داد: شاید عنوان تئاتر شهرستانی یکی از گزاره‌هایی است که تئاتر شهرستان را به حاشیه می راند و نقش مرکز را پررنگ می کند. حتی وقتی سیستم داوری و انتخاب آثار از طرف مرکز صورت می گیرد باعث می شود الگوهای کلی مرکزگرایانه در انتخاب نمایش ها تاثیری داشته باشد. در آثار شهرستان ها زبان، بیان، لحن، لهجه و ویژگی‌های قومی و بومی خیلی کمرنگ دیده می شود چون آنها تلاش می کنند کارهایی را شکل دهند که داوران را اغنا کند نه مردم و مخاطبان شهرستانی را.
در زمینه آموزش شتابزدگی داریم
وی افزود: گمان من این است که تغییر راهبردهای آموزشی باید مورد توجه قرار گیرد. الگوهای بومی آموزش در تئاتر ایران باید بررسی شود چون شتابزدگی در زمینه آموزش در سیستم تئاتر ایران وجود دارد. هنرمندان تئاتر ما باید تمرین اندیشه‌ورزی کنند چون ما بیشتر شاهد غلبه فرم بر اندیشه هستیم. این جشنواره یک پیام خیلی مهم داشت و آن شناسایی نسل های تازه تر در حال فعالیت بود، اما این نکته که شکافی بین نسل ها بوجود آمده و انتقال تجربه و دانش از نسل قبل به نسل جدید وجود ندارد باید مورد توجه قرار گیرد.
این استاد دانشگاه عنوان کرد: این نکته که چرا قدیمی ها در جشنواره استانی حضور ندارند، باید بررسی شود چون کاستی حضور نسل قدیمی‌تر یک تهدید است در حالیکه حضور نسلی تازه نیز یک فرصت. من پیشنهاد دارم یک همایش ملی به معنای واقعی در جهت بررسی عملکرد سی ساله جشنواره های تئاتر برگزار شود همانطور که در سینما یک سازمان سینمایی وجود دارد باید یک حرکت برای تعیین خط مشی ها در تئاتر با تاسیس یک سازمان مرکزی تئاتر در ایران بوجود بیاید.
نظر شما