اروپا مي داند كه غني سازي را متوقف نخواهيم كرد // هدف ارتقاء روابط است كه در حال حاضر بالاتر از بحث هسته اي است

به گزارش خبرگزاري مهر به نقل از اين شبكه، مجري برنامه در ابتدا با مقدمه اي اظهار داشت كه در چند روز گذشته پيرامون توان هسته اي ايران و مذاكرات خبر مهم و چيز جديدي وجود نداشت و با واكنش رسمي كاخ سفيد هم مواجه نشد تنها يك خبر داشتيم كه توسط خبرگزاري فرانسه از وين نقل شد كه آن هم تائيد نشده بود و آن اينكه آمريكا و اسرائيل با ساخت راكتور هسته اي ايران مخالفت كردند راكتوري كه به هر حال قرار است تا چند ماه ديگر به بهره برداري برسد و موضع گيري آنهاهم با واكنش آژانس روبرو شد و آژانس اعلام كرد كه نيروگاه بوشهر از حد اكثر ايمني برخوردار است و حمايت خود را از ساخت اين نيروگاه اعلام كرد . رئيس جمهور روسيه هم اعلام كرد كه همكاريهاي هسته اي ايران و روسيه ادامه پيدا خواهد كرد.

ما سعي مي كنيم كه در برنامه امروز مطالب و اطلاعات دست اولي را از آنچه در مورد پرونده هسته اي ايران در جريان است به اطلاع شما برسانيم.

اين ميز گرد با حضور دكتر سيروس ناصري رئيس كميته هسته اي مذاكرات ايران و اروپا در شبكه جام جم ايران برگزار گرديد.

ناصري كه در برنامه كنكاش گفتگو مي كرد در ابتداي صحبت خود از اهميت مذاكرات هسته اي سخن گفت و اعلام كرد كه اين يكي از بزرگترين وقايعي است كه دردهه هاي اخير در صحنه سياسي كشور اتفاق افتاده است بحث اساسا پيرامون برنامه هاي هسته اي است و موضوعي كه ما با آن روبرو هستيم صرفاً موضوع مربوط به ايران نيست يعني شايد از دهه1960 به بعد حداقل جهان غرب ، كشورهاي توسعه يافته و صنعتي و آنچه كه به عنوان OESD مطرح است، ديدگاه و نظري دارند مبني بر اينكه توانائي توليد

سوخت هسته اي بايد در انحصار آنها باقي بماند و اين را در اين قالب توجيه مي كنند كه توليد سوخت هسته اي حاوي يك سلسله خصلتهايي است و امكان تهديد و انحراف به تسليحات ، وجود دارد اما در عين حال خودشان مي دانند كه اين موضوع مهمي است و بالاخره انرژي مساله مهم ، بزرگ و استراتژيكي است و به نظر مي رسد كه حداقل بخشي از ذهنيت جهان صنعتي اين است كه اگر در صحنه نفت و گاز به كشورهاي در حال توسعه وابستگي داشته و دارند ، در مورد انر‍ژي هاي جديد بخصوص هسته اي اين وضعيت و انحصار برعكس شود و در اختيار خودشان بماند و اين تقابل را از سالها پيش شروع كردند و واقعيت اين است كه كشورهاي كمي بودند كه اين جرات و شجاعت را داشته باشند تا بيايند و روي حق خود بايستند و بخواهند آنها را به منصه ظهور برسانند.

مجري: خيلي ها معتقدند كه اين تقابل بين جهان توسعه نيافته و يا در حال توسعه و جهان غرب در مقوله انر‍ژي هسته اي با ورود ايران به صحنه توليد سوخت هسته اي به حساس ترين نقطه خود رسيده است.

ناصري: ببينيد درگيري را ما شروع نكرديم يك تهاجم را غرب شروع كرد شامل اروپا ، آمريكا و بقيه كشورهاي غربي چه از نظر حقوقي ، چه از نظر سياسي و چه از نظر تبليغاتي مقدمات را براي اين تهاجم آماده كرده و صحنه را طوري آرايش كرده بودند كه با يك تهاجم سنگين و وسيع برنامه اي را كه ايران شروع كرده بود متوقف كرده و بشكنند تا مثل اغلب موارد ديگر كه كشورها، كوتاه آمده بودند اين هم  آخرين نمونه بشود و در واقع بعد از آن بتوانند محدوديت و منع توليد سوخت را، جهاني كنند. خوب اين يك كار حساس و صحنه سنگين و وضعيت خيلي پيچيده را ايجاد كرد و نياز به فرصت، زمان، حوصله ، تدبير ، شجاعت همراه با درايت زيادي را بوجود آورد تا اين مسير بتدريج تغيير جهت دهد.

مجري: به نظر مي رسد كه همه هزينه را ما پرداخت مي كنيم بهر حال جهان در حال توسعه هم بايد نگران باشد چون اگر از مانع ايران رد بشوند دسترسي به بقيه موانع خيلي سخت نيست ولي ما در اين معركه تنها هستيم.

ناصري: درست است و اين يك واقعيت است . ببينيد شايد اتفاقاتي هم كه در اين مدت افتاد خيلي كمكي نمي كرد حالا ما يك نمونه ليبي را داشتيم كه البته اين كشور آنچه كه بدنبال آن بود امكانات براي ساخت تسليحات بود نه سوخت ولي خوب به هرحال در همان قدم اول همه چيز را واگذار كرد و دو مورد ديگر هم كه بصورت محدود داشتيم يكي از آنها كره جنوبي و يكي مصر بود كه هردو پذيرفتند كه عقب نشيني كنند و ديگر برنامه هاي مشابهي را به هيچ وجه دنبال نكنند حال با اين تصميم ما خودمان بايد با پذيرش و وقوف به اين واقعيت كار و برنامه خود را دنبال كنيم.

به گزارش خبرگزاري مهر ، ناصري افزود : همانطور كه مي دانيد برنامه هسته اي ايران قبل از انقلاب تدوين و شروع شد و از همان زمان متخصصين و كارشناسان ايراني معتقد بودند كه جهت گيري جهان به سمتي است كه تكيه كامل و انحصاري به نفت و گاز به مصلحت نيست و مسير دنيا به سمتي مي رود كه مي بايستي توانائي استفاده از انر‍ژي هاي جايگزين و آلترناتيو را ايجاد كرد و بعد از انقلاب خيلي تلاش شد تا بتوانند همين توليد سوخت را داشته باشند ولي آمريكائيها و بخصوص اروپائي ها به شدت مخالفت و مقاومت كردند . البته براي اروپائي ها به باور خود قبولانده بودند كه  اين توليد سوخت بايد انحصاري شود و خود آنها روي اين موضوع سرمايه گذاري و تقسيم بندي كردند و در واقع بين سه كشورهلند، انگلستان و آلمان يك مجموعه مشتركي را تشكيل دادند و تمام توانائي خود را براي تقويت اين سه كشور گذاشتند كه اين سه كشوربه نمايندگي از كل اروپا توليد سوخت را نه تنها در سراسر اروپا بلكه در صحنه كل دنيا بر عهده بگيرند كمي مثل ايرباس و بوئينگ و يا بحث هائي از اين قبيل است و حالا كه آنها اين كار را كردند و همه چيز جا افتاده ، بر اين عقيده هستند كه تنها خودشان در عرصه، يكه تاز هستند . درست است كه روسها سوخت دارند و چيني ها و آمريكائيها هم براي خودشان دارند و مي گويند كه تنها مائيم كه مي توانيم هم براي اروپا سوخت توليد كنيم و هم صادر كنيم و اخيراً روسيه را هم بتدريج به عنوان يك صادر كننده سوخت مي پذيرند ولي مي خواهند تا طرف ديگري وارد اين صحنه نشود.

وي در ادامه گفت : تنها ايران و برزيل در اين صحنه هستند . برزيل هم چالشهاي خود را خواهد داشت و شايد به خاطر اينكه ايران جلوصحنه است اين كشور دور مانده ولي برنامه برزيل هم به حال با مشكل روبروخواهد شد. ايران در وضعيتي وارد اين چالش شد كه تمام اين فن آوري را كامل كرده بود . ببينيد قبل از انقلاب تلاش كردند و با مشاهده بن بست بودن مسير بالاخره تسليم شدند و به يك مقدار تحقيقات جزئي و كوچك اكتفا كردند و در نهايت هم گفتند از توليد سوخت صرفنظر مي كنيم اما آنچه كه الان اروپا و غرب را دچار حيرت و نگراني كرده اين است كه يكباره با وضعيتي مواجه شدند مبني بر اينكه ايراني كه اصلاً تصورش را هم نمي كردند كه بتواند چنين توانائي را خلق و ايجاد كند ، توانائي مزبور را در اختيار گرفته و بنابراين تمام تلاش خود را انجام مي دهند تا اين توانائي را متوقف كنند.

به گزارش خبرگزاري مهرناصري گفت:ما چهار مرحله را گذرانديم ضمن اينكه زمان زيادي را به اروپائي ها نمي دهيم . ما يك دوره كنترل بحران داشتيم در ابتدا براي اينكه وقتي تهاجم اوليه شروع شد واقعاً ما آماده مقابله نبوديم و بايد اين را مهار مي كرديم و دوره اي طول كشيد تا اين مهار شود و بعد از اين ما دوره اي براي تثبيت وضعيت خود هم در صحنه سياسي و هم از نظر فني داشتيم.

 از نظر سياسي: يعني اوضاع طوري آرام شود كه ما بتوانيم مذاكراتي را در اين مورد شروع كنيم و از نظر فني هم ما مواجه شديم كه بوش رئيس جمهور آمريكا اعلام كرد كه هركشوري كه تابحال اين امكانات را دارد، داشته باشد و كشورهائي كه ندارند بايد منع و محدود شوند.

در اين مرحله ما در تثبيت وضعيت فني خود به سرعت اقدام و به تكميل حلقه هاي باقي مانده پرداختيم مانند توليد گاز uf6 در اصفهان و بقيه قطعات و سانتريفوژهائي كه بطور حد اقل بتوانيم كار را هر زمان كه اراده كرديم به سمت توليد سوخت برويم و مراحل آن را يك به يك طي كنيم .

وقتي اينها را داشتيم رسيديم به مرحله سوم يعني جائي كه گفتيم خيلي خوب حالا آتش بس، ما اين وضعيت را فعلاً در حالت تعليق نگه مي داريم شما هم چالشي را كه توي شوراي حكام و آژانس انر‍ژي اتمي دنبال مي كنيد آرام كنيد تا در فضاي آرام با هم مذاكره كنيم.

براي اينكه مذاكرات پيش رود براي ما يك ملاك و يك هدف وجود دارد هدف اين است كه هر دو طرف گفتيم مي خواهيم روابط را ارتقاء بدهيم و براي اين منظور در زمينه مسائل مختلفي كه فيمابين داريم و بالاتر از بحث هسته اي است و در قبال مجموعه مسائل ما بين ما و اروپا موجود است بايد يك سلسله تضمينهائي را با يكديگر در مجموعه سياسي، اقتصادي ، فن آوري و بخش هسته اي مبادله كنيم. پس هدف ارتقاء روابط است كه در حال حاضر بالاتر از بحث هسته اي است و روش هم اين است كه يك سلسله تضمينهائي را تعريف كنيم و با هم مبادله كنيم . ابن همان چيزي است كه در پاريس توافق شد و ما از زمان توافق اعلام كرديم كه اين دوره آرامش، دوره كوتاهي است ، نه زمان  به روز است نه به ساعت و نه به هفته و زمان قطعي مشخص نكرديم و ملاك ما اين بود كه گفتيم مذاكرات را با هم بطور فشرده شروع مي كنيم و نبايد فواصل زيادي بين مذاكرات بيافتد.

به گزارش خبرگزاري مهر، ناصري افزود : برنامه مستمر و منظم داريم كه بين آنها صحبت و گفتكو خواهيم داشت. همان چيزي كه پيش بيني شده هرجا كه ببينيم رو به راه حل دراز مدت در حركت هستيم مي توانيم كار را ادامه دهيم و هر لحظه احساس كرديم كه وقت كشي صورت مي گيرد و يا اينكه پيشرفت ملموسي صورت نگرفته است ديگر نيازي به مذاكرات نداريم و اين هم به آن معنا نيست كه مذاكره نخواهيم كرد بلكه مبنائي كه براي مذاكرات و آرامش گذاشتيم ، يعني  تعليق ، ديگر ملاك نيست و وضعيت خود را در حالت سكون نگه نمي داريم و يك قدم جلو حركت مي كنيم.

يكي از بينندگان طي تماس تلفني اعلام كرد كه كارشناسان بر اين عقيده هستند كه اگر ايران پروتكل الحاقي را زود امضاء نمي كرد توقعات از ايران بالا نمي رفت ، اوائل بحثي از توقف غني سازي نبود آيا در اين مذاكرات ما آنقدر كوتاه آمديم كه باعث  افزايش توقع آنها شده است و چنين خواسته اي را مطرح كردند ، با توجه به اينكه ما پروتكل الحاقي را امضاء كرديم آيا اين امكان وجود دارد كه از طرف سازمان بين المللي انر‍ژي اتمي براي در تنگنا قرار دادن ايران جلسه گذاشته و بخواهند تبصره اي به اين پروتكل اضافه كنند مبني بر اينكه هر كس اين پروتكل را امضاء كرده غني سازي را بايد متوقف كند آيا چنين چيزي ممكن است؟

ناصري گفت: اينها از روز اول تهاجم خود را مانند موارد ديگرآغاز كردند و هدف و برنامه آنها اين بود كه ايران را وادار به توقف غني سازي اورانيوم كنند و چنين هم اظهار مي كردند و وزيرامور خارجه سه كشور(فرانسه، المان و انگليس) تاكيد داشتند كه ابتدا روي اصل توقف به توافق برسيم بعد مباحث ديگر را شروع كنيم.منتهي اين موضوع چرخيد . بعد از آن اين هميشه به عنوان نظر يا فكر براي اروپائيها باقي ماند و هرچه مرحله به مرحله جلورفتيم اين مساله تحت الشعاع قرار گرفت و كم رنگ تر شد . اينكه ما در سوم فروردين در زماني كه كميته راهبري جلسه اي داشت ضرب الاجلي به اروپائي ها داديم  و مباني و ابعاد اين توافق دراز مدت را تعريف كرديم و ممكن است روي جزئيات و مراحل اجرائي نيز بحثي وجود داشته باشد كه دارد ، محدوده آن تعريف شده و بخشي مربوط به تضمينهاي عيني باقي مانده است اينجا ديگر نقطه اي است كه يا بايد خداحافظي كرد و يا اينكه ادامه دهيم.

خداحافظي در صورتي است كه گفته شود اين تضمينهاي قطعي در زمينه سياسي و اقتصادي محدوده اش معلوم شده است و اگر ديد آنها هنوز اين است كه ما بايد برنامه هاي خود را متوقف كنيم مذاكرات خاتمه يافته است اما اگر اينكه آنها آمادگي دارند كه راه حل مورد پذيرش  دو طرف همانگونه كه در توافقنامه پاريس آمده با هم تفاهم كنيم، چون ما بدنبال تسليحات نيستيم وهدف ما سوخت است كه به آن نياز داريم براي اينكه به هيچ وجه آمادگي وابستگي به خارج را در اين زمينه نداريم كه نه منطقي ودرست است و به عنوان موضعي واحد و ملي تلقي مي شود كه نظر قالب در تمام مردم نسبت به آن مشترك است و اين خواست همه است.

الان گروهي تحت عنوانMNA تشكيل شده تا ببينند براي سوخت دنيا در زمينه هسته اي چه بايد كرد و يكي از بحثها اين بود كه

چه كشورهائي از چنين امكاناتي برخوردار هستند و شناسائي اينكه چه كشورهائي از اين امكانات برخوردار هستند مساله مجادله و مناقشه برانگيزي است چون در اينجاست كه تعريف مي شود و محدوده بسته مي شود ما همين برنامه اي كه طي كرديم و به دليل همين نگراني كه داشتيم برنامه اي را از سپتامبر گذشته شروع كرده و تكنولوژي خود را تكميل كرديم و ما در بين هفت كشوري هستيم كه توانائي و تاسيسات و امكانات توليد سوخت داريم بنابراين از اين حيث مورد شناسائي قرار گرفتيم . از اين بعد كاري كه مي كنيم اين است كه آيا با تفاهم مي توانيم اين كار را انجام دهيم يا آنها مي خواهند حرف خود را بزنند و هر اقدامي كه مي خواهند انجام دهند و ما هم بايد مسير خود را برويم . بنا براين آنچه كه در راستاي ايجاد اطمينان صورت گرفته امضاء پروتكل بود ليكن از روز اول دعواي صفر و يك بود آنها مي گفتند نداشته باشيد و ما مي گفتيم كه انجام مي دهيم.

وي در خصوص اضافه كردن بندي به پروتكل براي ايجاد مانعي براي ديگران گفت كه كشورهاي صنعتي با رهبري آمريكا چنين علاقه و جاذبه اي دارند تا اين محدوديت را در دنيا قانونمند نمايند و اينكه آيا آنها از چنين توان و امكاني برخوردار هستند خير و جهشي را هم در اين خصوص كردند ، بتدريج در حال عقب نشيني هستند.

ببينيد اين طور نيست كه تصور شود كه مذاكرات بيشتر يك سلسله مذاكرات شعاري و مجادله اي است و ما هركدام حرف خود را مي زنيم ،خير،  اين نبردي سياسي است و دو طرف كه دو موضع كاملاً مغاير با هم داشتند يك به يك در حال آوردن توانائي هاي خود به صحنه هستند تا قدم به قدم بتوانند حرف خود را به پيش ببرند ما اين مراحل نبرد را بتدريج طي كرديم طوري كه من فكر مي كنم آنچه كه بعنوان موضع قطعي از طرف اروپا بود يعني توقف غني سازي اورانيوم ، در حال تبديل شدن به روياست در آخرين بحثهائي كه آنها با ما داشتند گفتند خيلي خوب حالا

ما در حال صحبت پيرامون راه حل هستيم شما مي خواهيد سوخت داشته باشيد اما اجازه را بدهيد ما حداقل اين ديد را براي خودمان داشته باشيم اين را بطور كامل منتفي نكنيد اروپائيها از موضعي كه مي گفتند موضع قطعي آنهاست به اين مرحله رسيديم كه مي گويند خواهش مي كنيم اجازه بدهيد در مورد اين توقف فكر كنيم و حرف بزنيم كه ما حتي آن را هم اجازه نمي دهيم.

ما مسير بحث را طوري پيش برديم كه هم براي اروپا و غرب و هم براي مردم خودمان اين مساله روشن باشد كه آنچه كه در يك  مسير منطقي براي اينكه بتوانيم با دنيا در مورد اين مساله به تفاهم برسيم لازم بوده انجام داده ايم در نتيجه در يك دوره طولاني وضعيت را به جائي رسانديم كه يك سلسله مباني و يك چهارچوب خيلي منطقي و خيلي متوازن و معقول را روي ميز مذاكرات بگذاريم و الان آن است كه روي ميز مذاكرات قرار دارد.

به گزارش خبرگزاري مهرناصري گفت : موضع ما اين است كه ما نيازي به تفاهم اروپا و غرب براي برنامه توليد سوخت خود نداريم اين مساله و تصميم بر مبناي نيازها و ضرورتهاي داخلي است و بر اساس منافع خود كشور تصميم مي گيريم و چهارچوب قانوني موجود در دنيا را هم رعايت مي كنيم اما دو طرف انگيزه اي براي اين تفاهم دارند . به نظر من اروپائيها واقعاً در اين موضع راسخند كه مي خواهند با ما به يك روابط تمام عيار برسند و اين را هم مدام تاكيد دارند و حالا كه اين تهديد و بحران شروع شد اين عقيده وجود دارد كه شايد اين يك فرصت هم هست و اگر ما بتوانيم اين را به يك طريقي حل كنيم كه مرضي الطرفين باشد عملاً به گشايش در روابط هم منجر مي شود و اين وظيفه است كه تلاش كنيم تا به تفاهم برسيم اگر چاره اي نبود خوب ما مسير خود را طي مي كنيم و ممكن است به تقابل هم منتهي شود.

موضع ما اين است كه نيازي به راضي كردن اروپا نداريم ما كار خود را انجام مي دهيم اما چون پذيرفتيم كه تلاش كنيم تا به تفاهمي برسيم آنها تضمينهاي قطعي خود را كه بخشي از اين چهار چوب است در سه ماه گذشته مطرح كردند و روي ميز گذاشتند و ما آنها را نقد كرده سبك و سنگين كرديم  و حدود آن را تعريف كرديم و طبيعي است كه اگر در مورد تضمينهاي عيني پيشنهادي ارائه شود و نقطه نظراتي  مطرح گردد ما براي اين عجله اي نداريم و مي خواهيم روشن شود و زماني كه اين را مطرح مي كنيم اين ديگر حرف آخر است ولي به اين معنا نيست كه همه جزئيات آنچيزي است كه ما مطرح مي كنيم ولي ما چهارچوبي روي ميز مي گذاريم اين بر اساس مذاكراتي است كه تاكنون انجام شده است، نقطه نظراتي كه در مورد تضمينهاي قطعي دريافت كرديم در مقابل تضمينهاي عيني را متناسب با آن در مقابل آنها مي گذاريم حال روي اين مساله بايد مذاكره كنيم.