به گزارش خبرنگار اعزامی مهر به محمود آباد در اجلاس شورای ثبت ملی با محوریت آئین های عاشورایی که از روز سه شنبه در مجتمع فرهنگی آموزشی نفت شهرستان محمود آباد برگزار شد پرونده های آئینی استانهای مختلف کشور در ارتباط با ماه محرم ارائه و برای ثبت معنوی آنها در فهرست میراث ناملموس کشور ارائه و بررسی شد.
یکی از این آئین های عاشورایی مراسم گل گیران مردم استان لرستان بود.
این مراسم تاریخی و کهن برگرفته از تمدن اسلامی مردم است که به گفته افراد محلی لرستان از سالهای دور تاکنون برگزار می شود. عزاداران حسینی در این روز به نشانه به سوگ نشستن شهادت امام حسین(ع) در خاک تمیزی گلاب می ریزند و آن را به گل تبدیل می کنند.
عزاداران در این آب و گل خوابیده و تمام بدن خود را آغشته به گل می کنند.
در اجلاس ثبت آیین های عاشورایی به بررسی ثبت معنوی این پرونده رسیدگی شد.
در این باره حجت الاسلام والمسلمین فخرالدین صابری مدیر موزه ملی قرآن کریم و عضو شورای سیاستگذاری آثار معنوی درباره توضیح مراسم گل گیران یا گل مالی به اشکال مختلف در استانها برگزار می شود. در برخی از شهرها مانند بروجرد عزاداران حسینی گل را به پیشانی و کتف می مالند. در این باره می بایست خاطره ای از آیت الله بروجردی نقل کنم. ایشان بیماری چشمی داشتند که گفته شده بود در سنین پیری دچار نابینایی می شوند. زمانی به یکی از افرادی که به سر و روی خود گل مالیده بود در ایام محرم برخورد کرد این فرد مقداری از گل پیشانی خود را که هنوز خیس بود به آیت الله بروجردی داد. ایشان نه تنها تا سن 96 سالگی برای مطالعه به عینک نیاز نداشتند بلکه شفا نیز گفتند. شاید غلطیدن در آب و گل برای مردم جهان قابل توجیه نباشد و موجب وهن شود اما برای برخی از افراد بسیار محترم است.
در این جلسه اختلاف نظر بر سر ثبت معنوی آیین گل گیران مطرح شد چرا که عنوان می کردند ممکن است این مراسم مانند مراسم قمه زنی قابل سوءاستفاده باشد.
در ادامه این بحث برخی دیگر از اعضای شورای ثبت عنوان کردند این مراسم نوعی بیان حزن و اندوه است و نمی تواند باعث ایجاد وهنیت شود و چون در کنار آن مراسم سینه زنی وجود دارد ثبت معنوی آن مشکلی نخواهد داشت.
در ادامه محمد میرشکرایی رئیس پیشین پژوهشکده مردم شناسی و نویسنده کتاب تعزیه و آئینهای عاشورایی بیان کرد این مراسم یک آئین زنده است و به این شکل به مناطق دیگر سرایت نکرده و شاید اگر بخواهیم بدنبال معنی آن باشیم باید بگوییم نوعی بازگشت به خاک تعبیر می شود و با مالیدن گل در شهادت امام حسین (ع) نوعی نماد عزاداری را بیان می کند. منتهی این مراسم در شهر خرم آباد استان لرستان به صورت بسیار جدی برگزار می شود و شاید اگر بگوییم این پرونده قابل ثبت نیست بازتاب خوبی در میان مردم لرستان نداشته باشد.
در پاسخ به این صبحت یدالله پرمون رئیس میراث ناملموس مرکز مطالعات منطقه ای آسیای غربی و مرکزی گفت: در ثبت آثار ناملموس چند مورد منع شده است. یکی اینکه اثری که ثبت می شود با قوانین حقوق بشر و احترام متقابل میان اقوام و توسعه پایدار منافات نداشته باشد.
در ادامه این مراسم مسعود علویان صدر معاون میراث فرهنگی زمانی که اختلاف نظر بین اعضای ثبت این پرونده را مشاهده کرد پیشنهاد داد درباره ثبت ملی پرونده ناملموس آئین گل گیران استان لرستان بیشتر تفکر شده و نظر علما را در این باره گرفته شود تا یکی دو ماه دیگر این پرونده را دوباره بررسی کنیم.
در میان مدیران ثبت آثار معنوی ادارات کل میراث فرهنگی استانهای کشور صادقی مردم شناس استان کردستان بیان کرد: در اجلاس شورای ثبت میراث فرهنگی کشور که در جزیره قشم برگزار شد آئین گل گیران مردم بیجار ثبت ملی شده است.
در این باره آتوسا مومنی مدیر کل ثبت آثار تاریخی کشور اعتراض کرد و گفت: مراسم گل گیران لرستان با مراسم گل گیران بیجار تفاوت زیادی دارد.
علویان صدر معاون میراث فرهنگی در نهایت رای را بر تکمیل پرونده تا یک ماه دیگر و استفتاء از علما عنوان کرد.
در حاشیه این بحث صادقی مردم شناس کردستان به خبرنگارمهر گفت: در اجلاس شورای ثبت جزیره قشم این آیین را به دلیل اینکه عزاداری امام حسین با شیوه گل مالی در استان کردستان و در میان شیعیان این استان برگزار می شود توانستیم ثبت معنوی کنیم . اگر قرار باشد استانهای دیگر نیز این آئین را ثبت کنند می بایست در زیر مجموعه آئین گل گیران بیجار قرار بگیرند. مانند آئین گل مالی استان اردبیل که البته این استان با وجود اینکه این مراسم را در سطح وسیعی برگزار می کند اما پرونده آن را به این شورا نیاورده است.
نظر شما