پیام‌نما

وَلَنْ تَرْضَى عَنْكَ الْيَهُودُ وَلَا النَّصَارَى حَتَّى تَتَّبِعَ مِلَّتَهُمْ قُلْ إِنَّ هُدَى اللَّهِ هُوَ الْهُدَى وَلَئِنِ اتَّبَعْتَ أَهْوَاءَهُمْ بَعْدَ الَّذِي جَاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ مَا لَكَ مِنَ اللَّهِ مِنْ وَلِيٍّ وَلَا نَصِيرٍ * * * یهود و نصاری هرگز از تو راضی نمی شوند تا آنکه از آیینشان پیروی کنی. بگو: مسلماً هدایت خدا فقط هدایت [واقعی] است. و اگر پس از دانشی که [چون قرآن] برایت آمده از هوا و هوس های آنان پیروی کنی، از سوی خدا هیچ سرپرست و یاوری برای تو نخواهد بود. * * * از تو کی خوشنود گردند ای ودود! / از رهی، هرگز نصاری و یهود؟

۲ دی ۱۳۹۱، ۱۶:۳۰

چاریاری در گفتگو با مهر:

"شو چلَه" تایبادی ها با اوسنه های مادربزرگ طی می شود

"شو چلَه" تایبادی ها با اوسنه های مادربزرگ طی می شود

تایباد - خبرگزاری مهر: پژوهشگر و محقق تایبادی گفت: در گویش محلی تایباد به شب یلدا " شو چله" می گویند، شبی که بومیان این منطقه در خانه های کاه گلی که با نور چراغ های گرد سوز روشن می شد زیر کرسی می نشستند و به "اوسنه" های مادر بزرگ ها گوش فرا می داند.

محسن چاریاری در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه مراسم شب یلدا به عنوان یک سنت دیرینه در تایباد با رسم و رسومات خاص خود برگزار می شود اظهارکرد: مراسم شب یلدا بهانه ای برای دور هم جمع شدن است که در هر منطقه با آداب خاص خودش برگزار می شود.

وی گفت: در گذشته های دور، شب یلدا با رسم و رسومات خاص خود برگزار می شده، اهالی بومی این منطقه در خانه های گلی، زیر نور چراغ های گرد سوز، رکابی و چراغ توری ها زیر کرسی می نشستند و ضمن گپ زدن های صمیمانه به افسانه ها و داستان های قدیمی گوش می دادند.
 
چاریاری افزود: نقل داستان که به گویش محلی تایباد به آن اوسنه می گویند در شب یلدا خیلی رواج داشت مخصوصا در بین کودکان که همیشه از مادر بزرگ ها می خواستند برای آنها اوسنه تعریف کنند و از معروفترین اوسنه های آن روز می توان به اوسنه  "دختر پادشاه و پیربارزنگی" و اوسنه "ملک شه مار" و داستان "سلیم جواهری"  اشاره کرد.
 
این محقق تایبادی با اشاره به اینکه نقطه جالب توجه در برگزاری مراسم یلدا توسط پیشنیان این است که این شب نشینی ها تا چندین شب ادامه پیدا می کرده است، افزود: مراسم شب یلدا، از همان گذشته تا امروز معمولا با دعوت ریش سفید قوم یا طایفه انجام می شود و به این صورت است که چند خانوار مثلا حدود 7 یا 8 خانواده در خانه ریش سفید قوم دور هم جمع می شوند و در کنار خوردن میوه ها و تنقلات مخصوص از احوال هم نیز با خبر می شوند.
 
هندوانه و اقسوت میزبان سفره تایبادی ها
 
کارشناس امور فرهنگی اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی تایباد افزود: معروف ترین خوراکی هایی که در شب یلدا خانواده ها مورد استفاده قرار می دهند عبارتند از آجیل، هندوانه، اقسوت "خربزه زمستانی"، سیب، انار، گردو، بادام، نخود و کشمش، که این خوراکی توسط بزرگ فامیل برای پذیرایی از میهمانان آماده می شود.
 
وی افزود: هندوانه جزو میوه های لا ینفک مراسم شب یلدا است واین میوه حتما باید کنار  سفره باشد و جمله ای معروف در گویش محلی تایبادی وجود دارد که می گویند: "از زر زمین هم که شده باید هندنر پیدا کنم" یعنی هندوانه را از زیر زمین که باشد باید برای مراسم شب یلدا آماده کنم و این نشان از اهمیت میوه هندوانه در شب یلداست.
 
وی بیان کرد: امروز در کنار خوراکی هایی که به آن اشاره کردم، معمولا از سایر میوه ها مثل پرتقال، موز، لیمو شیرین، کیوی و سایر خوراکی ها مثل انواع شیرینی ها  استفاده می شود.
 
قابلی و کله پلو غذاهای معروف شب یلدا
 
این پژوهشگر تایبادی گفت: در مراسم شب یلدا غذاهای معروفی طبخ و مورد استفاده خانواده ها قرار می گیرد که به معروف ترین این غذاها می توان قرمه، قابلی، کله پلو، گوشت سرخ کنی، نون روغنی، اشکنه و گوشت و برنج اشاره کرد.
 
چاریاری افزود: اگر بخواهیم معروف ترین را جدا کنیم قابلی، کله پلو و گوشت سرخ کنی است.
 
بیت خوانی و مچ اندازی سرگرمی های یلدایی
 
وی گفت: فلسفه برگزاری شب چله یا همان شب یلدا بیشتر جنبه سرگرمی برای خانواده ها دارد، چرا که خانواده ها با جمع شدن دور هم و خوردن آجیل و میوه بویژه هندوانه آنرا به عنوان یک سرگرمی شبانه قلم داد می کنند.
 
وی افزود: مهم ترین سرگرمی های شب یلدا می توان به بیت خوانی، نقل و قول داستان یا اوسنه توسط مادر بزرگ ها، کتاب خوانی و نقل داستان های قدیمی و داستان های پیامبران اشاره کرد.
 
چهاریاری افزود: معمولا در افراد خانواده یک نفر خوش صدا بیت خوانی می کندو مراد از بیت خوانی نوعی آواز محلی است که ریشه در باورهای مذهبی مردم دارد.
 
وی افزود: یکی دیگر از سرگرمی های جالب و دیدنی شب یلدا زور آزمایی و مچ اندازی جوانان بوده است، جوانان قوم در شب یلدا چون شب بسیار طولانی ای بوده است مجبور بودند خود را سرگرم کنند و با هم مچ اندازی می کردند.
 
پروار کشی
 
این محقق تایبادی گفت: در شب یلدا خانواده هایی که به شغل دامداری مشغول هستند گوسفندی را برای شب یلدا آماده می کنند که در اصطلاح و گویش محلی به آن "گوسفند پروری" می گویند، یعنی آماده کردن و چاق کردن گوسفند، همین گوسفند پروری در شب یلدا به مراسم "پروار کشی" یعنی همان گوسفند کشی تبدیل می شود.
 
وی افزود: پس پروار کشی همان  کشتن گوسفند در شب یلدا است و پخت غذای گوشت سرخ کنی و نون و روغن که غذایی است بسیار خوشمزه و مقوی، در واقع شب یلدا بهانه ای برای کشتن گوسفند و آماده کردن آن برای شام میهمانان است.
 
پادشاه و وزیرک بازی های شب یلدا
 
وی گفت: در گذشته دور در تایباد بازی های مختلف جزو سرگرمی های شب یلدا بوده است، معروف ترین و مهم ترین بازی هایی که در شب یلدا انجام می شود بازی "پادشاه و وزیرک" است.
 
چاریاری افزود: این بازی با یک قوطی کبریت انجام می شود، که حالت ایستاده قوطی کبریت را پادشاه و حالت خوابیده آن را "وزیر" نامگذاری می کردند، در این بازی افراد به دسته هایی 4 نفری تقسیم و هر که بازنده بازی می شد به آن "دورنه" می زدند، دورنه همان شلاق است که با پیچاندن یک عدد شال یا حوله به دور هم و انتهای آن را یک گره بزرگ می زدند و آن را دست سرگروه می دادند و او وظیفه داشت هر که بازنده بازی شود به او دورنه یا شلاق بزند.
 
وی درباره نحوه این بازی ادامه داد: طرز بازی به این صورت است که کبریت را به هوا پرت می کردند، اگر حالت ایستاده بود که آن فرد می شد پادشاه ولی اگر حالت خوابیده به صورت افقی می بود آن فرد می شد وزیر، و اگر کبریت به هیچ یک از حالتهای فوق نمی بود آن فرد بازنده بازی بود پادشاه دستور می داد که به آن دورنه یا شلاق بزنند.
 
چاریاری بیان کرد: رگچه بازی که بیشتر در بین دختران نوجوان رواج داشت یکی دیگر از بازیهای محلی شب یلدا است که طرفداران خاص خود را دارد.
 
 
کد خبر 1772699

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.
  • captcha