به گزارش خبرنگار مهر، 54 نشریه مکتوب، شش خبرگزاری فعال و سایر رسانه های مجازی و... در استان اردبیل یکی از مناسب ترین زیر ساختهای رسانه ای را در آن فراهم کرده که می تواند به عنوان مهمترین پل ارتباطی دستگاه دولتی و مردم عمل کند.
در این میان علاوه بر خبررسانی یکی از مهمترین وظایف رسانه نگاه نقادانه به موضوعاتی است که در بطن جامعه در جریان است و موضوعیت آن زندگی بخش قابل توجهی از آحاد یک جامعه را در بر گرفته است.
اما در حالی که کارشناسان و اساتید مطبوعاتی بیش از گذشته بر تحلیل اخبار و خروج از بن بست خبررسانی صرف تاکید دارند بی اعتنایی، بی خبری و در اکثر مواقع جبهه گیری برخی مسئولان در مواجهه با نقد منصفانه موجب شده بسیاری از رسانه ها نقش خود را به خبررسانی محدود کرده و حتی در رعایت مولفه های اولیه خبر رسانی نیز اهتمامی نداشته باشند.
به عقیده کارشناسان، تاریخ مطبوعات نشان داده که در سایه نگاه نقادانه رسانه تاثیرات عمیقی در زندگی اجتماعی جامعه ایجاد شده و زمانی که چشم آحاد مردم به یک حادثه، واقعه و حتی فاجعه عادت کرده، نگاه پرسش گر رسانه خواب غفلت را به بیداری پیوند زده است.
نگاه منتقدانه باید در جامعه تقویت شود
یک جامعه شناس در این خصوص در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: در صورتی که جامعه به یک صدای واحد عادت کند پس از مدتی توان ادراک نواقص را نداشته و خوب و بد را از هم تشخیص نخواهد داد.
نریمان مرتضایی تصریح کرد: برای خروج از این شرایط لازم است نگاه منتقدانه در یک جامعه زاییده و تقویت شود تا هر کجا راهی به بیراهه رفته است شناسایی و به نهادهای مسئول ارائه شود.
وی تاکید کرد: نتیجه بخش بودن نقد تنها در سایه میزان همکاری مسئولان با عنصر نقاد است و در صورتی که این تعامل دو سویه باشد، جامعه مسیر پویایی خود را پیش خواهد برد.
ذهن هوشیار مردم نگاه منصفانه را می شناسد
این جامعه شناس در پاسخ به مقاومت برخی مسئولان در مقابل نقد از سوی رسانه اضافه کرد: بی شک مقاومت در مقابل نقد محدود به رسانه نبوده و در سایر روابط اجتماعی این افراد نیز دیده می شود.
مرتضایی معتقد است ذهن هوشیار مردم نگاه منصفانه، رسانه منصف و حتی مسئول انتقادپذیر را می شناسد و احترام ویژه ای برای این افراد قائل می شود.
به گفته این کارشناس، مسئول انتقاد پذیر نه تنها قدرت و اختیارات خود را تهدید شده نمی بیند بلکه ارج و قرب الگو مانندی بین کارکنان و شهروندان پیدا می کند.
رفتار عوامل خبری سازمان تابع نگرش مدیران است
در عین حال مرتضایی تاکید کرد: به دلیل روابط خاص اداری در دستگاه های اجرایی و دولتی رفتار کارکنان تابع نگرش مدیران بوده و در صورتی که مدیری با رسانه ارتباط مناسبی نداشته باشد، سایر عوامل نیز در تعامل با رسانه مقاومت بیشتری از خود نشان می دهند.
نقد منصفانه رسانه لازمه تحرک جامعه است
همچنین کارشناس فرهنگی و مدیر کل کتابخانه های عمومی استان اردبیل با تاکید بر اینکه نقد زمینه پویایی و بقا جامعه است، تصریح کرد: نقد منصفانه و حتی به چالش کشیدن یک موضوع توسط رسانه ضرورت تحرک جامعه است.
صادق فرهمند امین اضافه کرد: هر قدر تعداد قلم و رسانه در یک جامعه افزایش یابد پویای در این جامعه توسعه خواهد یافت.
وی با تاکید به ضرورت افزایش ظرفیت نقدپذیری مدیران در اردبیل ادامه داد: در صورتی که مدیران گامهای نقد پذیری را به سوی رسانه منتقد بردارند بی شک می توانند نقد را از تهدید به فرصت تبدیل کنند.
پتانسیل مطبوعات در ارائه مشاوره فرهنگی
فرهمند امین معتقد است به دلیل بی تفاوتی مسئولان به نقد و مقاومتهای جدی صورت گرفته در این راستا بسیاری از نشریات مبتلا به روزمرگی و کپی اخبار شده اند.
این کارشناس فرهنگی و ادبی استان تاکید کرد: با وجود اینکه نشریات نیت حمایتی دارند، اما ضروری است با آموزش مداوم و ارتقای کیفی تولیدات خود مسئولان را ملزم به پذیرش تحلیل اخبار و وقایع کنند.
وی اضافه کرد: در این صورت نشریات به عنوان مشاوران فرهنگی مدیران ادارات بوده و در ادامه این تعامل دوسویه خواهد شد.
ارسال جوابیه و تذکر در بیشتر موارد منطقی نیست
در عین حال ارسال جوابیه و یا توضیح که در بیشتر مواقع مطابق با موازین و بندهای قانونی نبوده و متناسب با سلایق مدیران به دفاتر رسانه ها می رسد موجب شده دو سوی نهاد اجرایی و رسانه به جای تعامل در تقابل مداوم با هم باشند.
کارشناس مطبوعاتی استان معتقد است در بیشتر موارد مسئولان ظرفیت نقدپذیری ندارند و جوابیه هایی که برای کوچکترین انتقاد ارسال می شود گواه این موضوع است که مدیران این استان نقد را به سختی قبول می کنند.
قاسم مظفری که دلیل این ادعای خود را تذکرات مداوم مدیران به نشریات می داند در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: صاحب یک پست دولتی باید بداند که در یک اتاق شیشه ای نشسته است و بی شک تمامی اعمال و کردار وی توسط مردم و رسانه ها رصد می شود.
وی افزود: بی شک نگاه رسانه ها با این اتاق شیشه ای به معنی تسویه حساب شخصی، توهین و یا تخریب یک فرد نیست بلکه به دلیل حساسیت پستی است که به آن تکیه زده است.
قوانین نمی توانند مدیران را انتقاد پذیر کنند
مظفری تاکید کرد: در قانون مطبوعات هیچ بند و تبصره ای برای الزام مدیر یا دستگاه اجرایی برای انتقاد پذیری وجود ندارد و این مهم یک تربیت فرهنگی فردی و اجتماعی است.
وی با بیان اینکه عدم نقد پذیری مسئولان و ثبات وضعی آنها در نهایت به زیان همان دستگاه اجرایی است، اضافه کرد: اینکه مسئولی برای هر انتقاد کوچک مقاومت نشان بدهد و حتی رسانه منتقد را تحریم کند گرهی از دستگاه اجرایی اش نخواهد گشود.
کمبود رسانه منتقد متخصص در اردبیل
کارشناس مطبوعاتی ادامه داد: در این طرف قضیه نیز به دلیل نبود آموزش و تخصص رسانه منتقد متخصص در اردبیل نادر بوده و به صراحت می توان گفت رسانه ای که نقد تخصصی کند، نداریم.
وی اضافه کرد: این موضوع در مطبوعات مکتوب به شدت مشاهده می شود و در واقع با تورق آنها خواننده تفاوتی در تنظیم اخبار و رویکرد رسانه مشاهده نمی کند.
به گفته مظفری در عین حال نشریاتی وجود دارند که نقد منصفانه و تحلیل اخبار آنها در سالهای اخیر مسئولان را ملزم به تغییر رویه و تدبیر اندیشی کرده است.
باید اذعان داشت در حالی که در کشورهای پیشرفته رسانه به عنوان یکی از ابزارهای مهم در تحقق جامعه مدنی، حقوق شهروندی، زندگی اجتماعی مدرن و رفاه عمومی قلمداد می شود، مقاومت مدیران به نگاه عاری از مدیحه سرای رسانه موجب شده این ابزار توانمند برخوردار از خاصیتی مزاحم و خالق جنجالهای کذب در این استان توصیف شود.
.........................
گزارش: ونوس بهنود
نظر شما