به گزارش خبرنگار مهر، به دنبال تصمیمات اتخاذ شده در جلسات و گردهمائی ژوئن 2001 همه اعضای ژئو پارک های جهانی از یونسکو دعوت کردند که از عملیات حفاظتی در محدوده های طبیعی در بردارنده پدیده های خاص زمین شناسی حمایت کند. این محدوده ها ژئو پارک نامیده می شوند. بر این اساس راهنمای عملیاتی موجود تدوین شد تا به عنوان اصول برای تاسیس ژئو پارک و همچنین چگونگی قرار گرفتن ژئو پارک های انتخاب شده در شبکه مدیریت یونسکو از آن استفاده شود.
حمایت و پشتیبانی یونسکو تاثیر بسیار مثبت در حفاظت از آثار بارز میراث زمین شناسی کره زمین داشته و در درازمدت وضع اقتصادی جوامع محلی اطراف پارک را توسعه داده و ارزشهای زیست محیطی را حفظ کرده است.
این مفهوم که در جهان "توسعه پایدار" خوانده می شود، در نهایت باعث برقرار شدن ارتباط متعادل بین انسان و زمین خواهد شد و هشیاری مردم جهان را در بهره برداری و حفاظت از منابع زمین افزایش می دهد.
توسعه پایدار
تعریف:
کمیسیون جهانی "محیط زیست و توسعه" در کنفرانس (آینده مشترک ما) که در سال 1987 برگزار شد توسعه پایدار را چنین تعریف می کند.
توسعه پایدار توسعه ای است که نیاز نسل حاضر را تامین کند بدون آنکه از توان نسل آینده برای تامین نیازهایشان کاسته باشد.
ماده اول/ ارزیابی
1- ژئو پارک تحت مدیریت یونسکو، عبارتست از منطقه ای با وسعت کافی که مرزهای آن به وضوح مشخص شده و چندین پدیده بارز زمین شناسی (میراث زمین شناسی ) در محدوده آن قرار گرفته است. این محدوده باید بتواند در توسعه اقتصادی جوامع پیرامون خود نقش موثری ایفا کند. ژئو پارک ممکن است علاوه بر پدیده های زمین شناسی از آثار تاریخی، بوم شناسی و میراث فرهنگی و طبیعی دیگر نیز برخوردار باشد.
2- در ژئو پارک پدیده ها به یکدیگر ارتباط دارند و به صورت رسمی و به شکل یک پارک مدیریت و حفاظت می شوند.
ژئو پارک با مدیریت واحد به نحوی اداره و کنترل می شود که بتواند در توسعه اقتصادی پایدار منطقه و همچنین در حفاظت از محیط زیست موثر باشد. ژئو پارک باید بتواند توریسم را گسترش دهد و از این طریق در اشتغال و افزایش درآمد مردم مجاور نیز تاثیر مثبت داشته باشد. ژئو پارکها باید با ایجاد درآمد جانبی برای مردم سرمایه گذاری بخش خصوصی را به خود جلب کند.
ژئو پارک با مدیریت واحد به نحوی اداره و کنترل می شود که بتواند در توسعه اقتصادی پایدار منطقه و همچنین در حفاظت از محیط زیست موثر باشد. ژئو پارک باید بتواند توریسم را گسترش دهد و از این طریق در اشتغال و افزایش درآمد مردم مجاور نیز تاثیر مثبت داشته باشد. ژئو پارکها باید با ایجاد درآمد جانبی برای مردم سرمایه گذاری بخش خصوصی را به خود جلب کند.
3- ژئو پارک تحت مدیریت یونسکو باعث توسعه اجتماعی – اقتصادی می شود، این توسعه از نظر فرهنگی و زیست محیطی توسعه پایدار است و در نتیجه تاثیر مستقیم و آشکار بر هویت مردم و منطقه گذاشته و باعث معروفیت آنها شده و در نهایت فرهنگ منطقه تقویت می شود.
4- ژئو پارک تحت مدیریت یونسکو باعث معروفیت میراث زمین شناسی سرزمین ها می شود و در نهایت مدیریت و حفاظت از آنها در چارچوب رسمی پارکهای ملی و زیر نظر یونسکو باعث می شود اطلاعات فراوان در زمینه های مختلف زمین شناسی، اقتصاد زمین شناسی کانی ها، مهندسی زمین شناسی، ژئو مورفولوژی، هیدرولوژی، دیرین شناسی، رسوب شناسی، خاک شناسی، چینه شناسی و آتش فشانها جمع آوری شود. جمع آوری این اطلاعات به علاوه مدیریت و حفاظت ژئو پارک تحت نظر یونسکو باعث پایداری و ارتقاء ارزشهای ژئو پارک می شود.
5- ژئوپارکها زیر نظر یونسکو به مراکزی کارآمد برای آموزش محیط زیست، پژوهش و کارورزی در زمینه های مختلف علوم زمین تبدیل می شوند و به ویژه دانش آموزان، دانشجویان و عامه مردم در این پارکها مطالب بسیاری نسبت به زمین فرا می گیرند.
6- ژئو پارکها تحت نظر مقامات استانی که در آن واقع شده اند مدیریت می شوند و مسئولیت حفاظت، مدیریت و بهره برداری از ژئوپارک به عهده بالاترین مقام مملکتی منطقه است بالاترین مقام مملکتی منطقه می تواند در مورد چگونگی مدیریت پارک تصمیم بگیرد و این تصمیم باید هماهنگ با قوانین جاری مملکت باشد.
7- کسی که به ریاست و مدیریت پارک انتخاب شد. بایستی برنامه مدیریت خود را براساس معیارهای جهانی، شناخت دقیق از منطقه و در نهایت بر اساس توان اقتصادی پارک تدوین و اجرا کند.
8- در محدوده ژئو پارک سازمان مدیریت پارک بایستی، کلیه نیروهای مردمی، همه تشکل ها ، سازمانهای خصوصی، مراکز پژوهشی و آموزشی را در تدوین چگونگی هدایت و بهره برداری از پارک شرکت دهد. برنامه توسعه اقتصادی منطقه با مشارکت فعال این نیروها و تشکل ها تدوین می شود.بحث، گفتگو و مشارکت مستقیم در تدوین برنامه ها و مدیریت پارک حمایت محلی را از پارک افزایش می دهد.
9- قرار گرفتن ژئو پارک در شبکه ژئو پارکهای تحت نظر یونسکو باعث می شود تا مدیریت پارک در گزارشهای مداوم خود به یونسکو همه تغییرات و پیشرفت های پارک را به اطلاع یونسکو برساند.
10- در صورتی که جزئی از ژئو پارک در محدوده MAB قرار داد. باید قبلا به اطلاع یونسکو رسانده شود.
ماده دوم/ مراحل انتخاب ژئو پارک
1- گزارش پیشنهاد اولیه انتخاب ژئو پارک تحت مدیریت یونسکو در هر فصلی از سال می تواند به یونسکو تقدیم شود.
2- پیشنهاد بایستی توسط سازمانهای دولتی وابسته به یکی از آژانسهای سازمان ملل و یا توسط یکی از سازمانهای غیردولتی و بر اساس رهنمودهای این راهنما تهیه و تقدیم شود.
3- پیش از تقدیم گزارش پیشنهادی به یونسکو بالاترین مقام مسئول کشوری در منطقه می باید بوضوح اعلام کند که تاسیس ژئو پارک با دیگر برنامه ها و منافع ملی و همچنین با قوانین جاری مغایریت ندارد.
4- ارزیابی علمی و جمع آوری اطلاعات در مورد ارزشهای زمین شناسی منطقه بایستی توسط بهترین و بالاترین زمین شناسان کشور انجام شده باشد.
5- تهیه کنندگان گزارش می توانند از بخش علوم زمین یونسکو تقاضای کمک کنند، کارشناسان و گروه بین المللی مشاوران یونسکو برای کمک به تهیه گزارش و پیشنهاد اقدام می کنند.
6- گزارش پیشنهادی باید از طریق کمیسیون ملی یونسکو در کشور مربوطه و با حمایت و تایید این کمیسیون به بخش علوم زمین در یونسکو تقدیم شود. در صورتی که کمیسیون ملی یونسکو در کشور وجود و حضور نداشته باشد آنگاه می توان پیشنهاد را مستقیما به بخش علوم زمین در یونسکو ارسال کرد.
7- بخش علوم زمین یونسکو محتویات گزارش را ارزیابی نموده و از امتیازهای ژئوپارک باخبر می شود و در صورتی که گزارش کاستی داشته باشد تقاضای اطلاعات تکمیلی را خواهد کرد.
8- گزارش پیشنهادی ارسال شده، توسط گروه کارشناسی بین المللی ژئو پارک بررسی و ارزیابی می شود. این گروه کارشناسی در صورت تایید به مدیر عامل یونسکو توصیه می کنند که ژئو پارک پیشنهادی را در شبکه حفاظت و نظارت خود قرار دهد و در غیر این صورت پیشنهاد رد می شود.
9- گروه کارشناسی بین المللی ژئو پارک توسط مدیرعامل یونسکو انتخاب می شوند. مدیرعامل برای انتخاب افراد فوق با هیات علمی سازمان برنامه علمی زمین شناسی جهانی مشورت می کند.
10- هزینه مسافرت، اقامت و تردد کارشناسان دعوت شده برای همکاری در ژئو پارک پیشنهادی توسط سازمان دعوت کننده پرداخت می شود.
11- یونسکو نظر خود را به کمیسیون ملی و یا به سازمان پیشنهاد کننده اعلام خواهد کرد.
ماده سوم / حمایت یونسکو
1- حفاظت و حمایت یونسکو به دنبال ارزیابی مثبت مدیرعامل سازمان از پیشنهاد اعمال می شود.
2- نشان های یادبود، علائم و نشانه های پارک، تابلوهای ژئو پارک و خودروها با نشان ژئو پارک مزین می شوند و می توانند علامت معروف یونسکو را بکار ببرند.
3- مدیر ژئو پارک باید آگاه باشد که نشان یونسکو توسط هیچ گروهی و برای هیچ منظوری جز برای اهدافی کاملا روشن و تصویب شده یونسکو بکار برده نمی شود.
4- نظارت و حمایت یونسکو و مجوز بکار بردن آرمانها و نشانهای یونسکو نوعی مزیت، شان و مرتبه برتر پارک است ولی از نظر قانونی هیچ گونه مسئولیت مالی به دنبال ندارد. این به عهده همکار و شریک است که اذهان مردمان جوار پارک و همچنین فکر کارکنان پارک را در این باره روشن کند که یونسکو هیچ نوع کمک و مشارکت مالی در این زمینه نخواهد داشت.
ماده چهارم / گزارش دهی و تجدیدنظرهای دوره ای:
1- وضعیت و چگونگی مدیریت ژئو پارک بر اساس گزارشهایی که از طرف کارشناسان خبره و معتبر به کمیته ملی یونسکو ارائه می شود مورد ارزیابی قرار می گیرد.
2- بر اساس گزارشهای دریافتی در صورتی که وضعیت پارک رضایت بخش بوده و پیشرفتهای مدیریتی ملاحظه شود این مزیت ها بصورت رسمی ثبت می شوند.
3- در صورتی که ژئو پارک همچنان برای مدتی خصوصیات و ویژگی های ذکر شده در بند یک را داشته باشد. فرصت قابل قبول دیگری به پارک داده می شود تا بتواند ویژگی ها را کسب کند در غیر این صورت ژئو پارک از نظارت یونسکو خارج خواهد شد.
4- یونسکو خارج شدن ژئوپارک از نظارت خود را به اطلاع کمیته ملی و گروه کارشناسان ممتاز و انتخاب شده خواهد رساند.
5- در صورتی که گروه کارشناسان پیشنهاد بدهند که نظارت یونسکو از ژئو پارک برداشته شود باید دلایل را بلافاصله ارائه دهند.
نظر شما