به گزارش خبرنگار مهر، سعید توکل به همراه احمد شیشه‌گران از تهیه‌کنندگان و برنامه‌سازان پیشکسوت رادیو در سالهای گذشته برنامه "صبح جمعه با شما" را تولید کردند. این برنامه تنها برنامه‌ای بود که در ایام دهه فجر با عنوان "گلبانگ پیروزی" در ده روز دهه فجر پخش می‌شد.
سعید توکل معتقدست تولید برنامه‌های مناسبتی مانند "گلبانگ پیروزی" در ایام دهه فجر به انگیزه بالا و توانایی گروه‌های تولیدی و برنامه‌ساز بازمی گشت. او همچنین تصمیمات سلیقه‌ای و در مواردی منفعت طلبانه برخی افراد را نیز در این زمینه بی‌تاثیر ندانست.
در گفتگویی با وی مروری بر روند برنامه‌سازی ویژه دهه فجر داشته‌ایم.
* با ورود به مناسبت‌های خاص ملی و میهنی مانند دهه فجر و ایام نوروز برنامه پرمخاطبی مانند "صبح جمعه با شما" دچار چه نوع تغییری در ساختار و موضوعات می‌شد و آیا اساساً این تغییر در برنامه شما تعریف شده بود؟
- بله. برنامه ما در مناسبت‌ها تغییر می‌کرد. به طور مثال در سالهای گذشته زمانی که وارد ایام دهه فجر می‌شدیم شکل و فرم برنامه‌هایمان دچار تغییر می‌شد به این ترتیب که حال و هوای این برنامه رنگ و بوی ایام انقلاب را به خود می‌گرفت و می‌کوشیدیم تا قطعات نمایشی متناسب با آن زمان را در این برنامه‌ها اجرا کنیم.
در حال حاضر چندان اطلاعی از وضعیت فعلی برنامه‌ها ندارم زیرا کنداکتورها در دفتر طرح و برنامه رادیو تهیه و تنظیم می‌شود اما عوامل تولید برنامه "صبح جمعه با شما" و "جمعه ایرانی" در سالهای گذشته تمام توانایی‌ها و قابلیت‌هایشان را در ایام دهه فجر معطوف این موضوع می‌کردند.
* چگونه شد که از دل برنامه "صبح جمعه با شما" با حال و هوایی که داشت برنامه مناسبتی مستقلی به نام "گلبانگ پیروزی" بیرون آمد. به یاد دارم این برنامه در دو بخش دوساعته با فاصله‌ای کمتر از یکساعت پخش می‌شد. این برنامه به شکل روتین روزانه از ساعت 16 تا 20 به طول می انجامید؟
- متاسفانه تصمیمات گرفته شده در رادیو تحت الشعاع سلایق مدیران قرار دارد. در دوره‌ای بر اساس همین سلایق به ما ابلاغ شد که "جمعه ایرانی" باید در 13 روزعید برنامه داشته باشد ما هم برهمین اساس برنامه "بهار ایرانی" را با ویژگی‌های نوروزی و مسایلی که مردم در این ایام با آن روبرو بودند، تهیه و تولید کردیم. همین اتفاق درباره برنامه ویژه دهه فجر نیز افتاد.
البته در سالهای گذشته توجه بیشتری به این نوع از برنامه‌سازی‌ها می‌شد. منظور من این نیست که چون گروه ما آن سال‌ها این نوع برنامه‌ها را می‌ساخت پس اتفاق خوبی می‌افتاد. به هیچ عنوان چنین منظوری ندارم. مقصودم این است که در آن سال‌ها مدیران و برنامه‌سازان انرژی بیشتری را صرف ساخت برنامه‌های ایام دهه فجر می کردند.
متاسفانه امروز پس از چندین دهه که با سیاست های متعدد و متفاوت مدیران رادیو در ارتباط بودم، دچارعارضه های عصبی شده‌ام. به همین دلیل در سالهای اخیر تنها همان کاری را که از من می‌خواهند انجام می دهم ودیگر درباره چگونگی برنامه‌ها هیچ بحثی نمی‌کنم.
* در گفتگوهایی که با برخی از برنامه‌سازان رادیو داشتیم آنها معتقد بودند که در سالهای گذشته کنداکتور ثابت رادیو در دهه فجر تغییری نکرده و موضوع انقلاب در برخی از آیتم‌ها یا در قالب ویژه‌برنامه‌هایی در دل یک برنامه ثابت دنبال می‌شود. البته موارد نادری مانند "گلبانگ پیروزی" یا "بچه‌های انقلاب" نیز در این نوع برنامه‌سازی وجود داشته است.
- این دوستان درست می‌گویند؛ زیرا برنامه‌های آنها شرایط این تغییر را نداشت. زیرا این برنامه‌ها هر روز به شکل روتین پخش می‌شدند و این نوع از برنامه‌های روتین در ایام دهه فجر و مناسبت‌های مختلف تغییر چندانی نداشتند.
مدیران و برنامه‌سازان هم به همین میزان از تغییرات راضی بودند اما گروه "صبح جمعه با شما" گروه ویژه رادیو به حساب می‌آمد از این رو رادیو کارهای مهمش را به این گروه می‌سپرد به همین دلیل ما ماموریت پیدا می‌کردیم که در مناسبت‌های ویژه و در ساعات پخش برنامه‌های دیگر، برنامه خودمان را پخش کنیم.
* یعنی ساخت برنامه خاص دهه فجر را به گروه شما در "صبح جمعه با شما" سپردند؟
- درست است. دلیل آن هم شاید این بوده که برنامه سازان و گروه های دیگر رادیویی توان یا انگیزه لازم را برای ساخت این نوع از برنامه‌سازی رادیویی نداشتند. اما گروه "صبح جمعه با شما" به دلیل داشتن این دو خصیصه تمایل داشتند که در ایام دهه فجر قطعات و برنامه مجزایی را با اسمی متفاوت تولید کنند. سازندگان این برنامه رادیویی قصد داشتند کاری را انجام دهند تا مردم حس کنند که در روزهای خاصی قرار دارند.
* آیا مساله بودجه و هزینه هم در محدود بودن برنامه‌های تخصصی انقلاب در رادیو دخیل بوده است. مثلا خود شما و گروهتان درخواست‌ها و برآوردهای مالی بالایی داشتید؟
- خیر. البته من کارمند رادیو بودم. اما هنرمندان برنامه مانند مرحوم منوچهر نوذری و دیگر دوستان براساس حضورشان پول دریافت می‌کردند. این هزینه ها نیزهزینه‌های هنگفتی نبودند.
* "گلبانگ پیروزی" به شکل روتین هرروزه و به مدت چهار ساعت پخش می شد. در نتیجه می‌توان اینگونه نتیجه‌گیری کرد که هزینه‌های بیشتری نسبت به "صبح جمعه با شما "که چهارساعت درهفته بود، داشته است.
- برآورد این برنامه چیزی بیشتر از "صبح جمعه با شما" نبود. در نهایت این برآورد مانند یک "صبح جمعه با شما"ی فوق‌العاده بود. مدیران عنوان می‌کردند برای این ده روز ده برنامه در چارچوب و حال و هوای صبح جمعه با شما بسازید. آنها اعتقادی به این موضوع نداشتند که چون این برنامه ویژه است پول ویژه نیز باید به آن اختصاص داد. البته در کل نمی‌یتوان آن زمان را با شرایط رادیو در حال حاضر مقایسه کرد.
* البته امروز هم این شرایط در تولید برنامه‌های مناسبتی مستقل رادیو تغییر چندانی نکرده است. سوال من همچنان این است که آیا رادیو نمی‌خواهد جدول پخش برنامه‌های ثابتش را درایام خاصی مانند دهه فجر تغییر دهد؟
- متاسفانه انگیزه قوی‌ای برای تولید این نوع برنامه‌ها وجود ندارد. مثلاً در برنامه ها و همایشی‌هایی که متعلق به رادیو است مدیران رادیو ویژه‌برنامه‌های مستقل تهیه می کنند و آن رخداد را لحظه به لحظه گزارش می کنند. زیرا مدیران رادیو دوست دارند تا کارها و تلاش هایش را به همگان اعلام کنند. انگیزه مدیران در این زمینه بسیار بالا و تعیین‌کننده است.
من در این 26 تا 27 سال فعالیت‌های رادیویی‌ام تمام قابلیت‌ها و توانایی‌هایم را نشان داده‌ام. اما این کنش و واکنش‌ها خسته‌ام کرده است. پس ترجیح می دهم که تنها کارهایی را که به من پیشنهاد می شود، انجام دهم. از این رو خودم را درگیر موضوعات دیگرنمی کنم. به هرحال در گذشته انگیزه تولید برنامه‌های مناسبتی در میان برنامه سازان و مدیران بیشتر بود.
* شاید در گذشته هم به دلیل پیگیری و علاقه یک مدیر خاص این برنامه‌ها ساخته می‌شود.
- من در کنار آقای شیشه‌گران در گروه تفریحات و سرگرمی رادیو به عنوان یکی از تهیه‌کنندگان برنامه فعالیت می‌کردم. باز هم می گویم در شرایط کنونی دیگر چنین انگیزه‌ای وجود ندارد. البته امیدوارم که در آینده این تغییر در نگرش و انگیزه برنامه‌سازان و مدیران بوجود آید. همچنین امیدوارم روحیه نشاط نیز به همه دست‌اندرکاران رادیو و مدیران آن بازگردد.
دیگر نسل جوان باید وارد کار شود؛ نسلی که در زمان انقلاب نبوده اما می‌تواند بر اساس شنیده‌ها و نگاه نویی که دارد برنامه‌های تازه‌ای تولید کند. بی شک روایت‌هایمان با هم فرق دارد.
------------------
نظر شما