به گزارش خبرنگار مهر، در دهه های اخیر توجه به حفظ پایداری های محیط زیست انسانی در تمامی کشورهای جهان از درجه اهمیت فوق العاده بالایی برخوردار شده است که در این میان اهمیت مدیریت اصولی تولید، جمع آوری و دفع زباله ها دارای حساسیت ویژه ای است.
بر بنیاد سوابق تاریخی انسانها زباله های تولیدی خود را از هفت هزار سال پیش تاکنون به دور از محل و منازل مسکونی خود برده و آنها را به شیوه های گوناگون از دسترس خارج می سازند؛ اصلی ترین دلیل این موضوع اشاعه انواع بیماری های خطرناک، هجوم حیوانات، بو و جلوه بسیار زشت زباله هایی است که بر روی هم تلبار شده و سبب به خطر افتادن سلامتی تمامی زیستمندان زمین می شوند.
با افزایش روز افزون جمعیت، موضوع تولید زباله ها نیز با گسترش غیر قابل تصوری همراه شد به طوری که در بین سال های 1831 تا 1873 میلادی جمعیتی بالغ بر 380 هزار نفر به علت شیوع وبا در انگلستان جان خود را از دست دادند.
چنین هشدارهای عمیقی سبب شد تا جوامع انسانی به خود آمده و به فکر راهکار مناسبی برای جلوگیری از بروز فاجعه های انسانی شوند.
در طی سالهای اخیر توجه به مدیریت مواد زائد جامد بسیار حساس شده و حتی در برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد نیز برای جلوگیری از بروز بیماری های فراگیر انسانی قوانین الزام آور تدوین و ابلاغ شده است.
بازیافت و کاهش تولید زباله و استفاده مجدد از زباله ها راهبردی نوین است که امروزه در دستور کار بسیاری از کشورهای جهان قرار گرفته است.
سهم هر شهروند ایرانی و لرستانی در تولید زباله
این در حالیست که در برخی از کشورهای در حال توسعه هنوز هم شاهد دفع غیر بهداشتی زباله ها و مدیریت غلط مواد زائد هستیم؛ هر چند در کشور خودمان شاهد پیشرفت های چشمگیری نسبت به سالیان گذشته بوده ایم اما نگاهی به آنچه که در مکانهای دفع زباله می گذرد و همچنین نحوه جمع آوری زباله های در سطح شهر خبر از نبود یک سیستم پایدار در مدیریت مواد زائد شهری می دهد.
یک کارشناس آلودگی های محیط زیست در این رابطه به خبرنگار مهر می گوید که در ایران روزانه بیش از 45 هزار تن زباله تولید می شود و سهم هر شهروند ایرانی بیش از دو برابر حد استاندارد جهانی است.
محسن تیزهوش ادامه می دهد: از سوی دیگر در استانی همچون لرستان که اقلیم خاص کوهستانی نیز دارد میزان تولید زباله سه برابر استاندارد کشور است که این نحوه تولید زباله در کنار دفع غیر بهداشتی و خطرناک زباله ها شرایط محیط زیست اکثر شهرهای استان را با خطر جدی روبرو ساخته است.
وی معتقد است که حجم بالای زباله و تولید روزافزون آن و همچنین افزایش جمعیت شهروندان، علاوه بر ایجاد مشکلات زیست محیطی فراوان، معضلاتی را در مدیریت پسماند شهرها ایجاد کرده است.
درصد بازیافت زباله در کشور زیر 10 درصد است
این سخنان این فعال محیط زیست در حالی مطرح می شود که تلنبار شدن زباله ها سبب تولید گازهای گلخانه ای به ویژه متان می شود که در این راستا اکثر کشورهای جهان راهی جز حرکت به سمت بازیافت و کاهش تولید زباله را در پیش روی خود ندیده و اقدامات راهبردی را از چند سال پیش به صورت جدی آغاز کرده اند.
و اما محسن تیزهوش در مورد روند بازیافت در کشورمان می گوید: اگر خوش بینانه نگاه کنیم میزان درصد بازیافت زباله در کشور ما همچنان زیر 10 درصد است و موضوع تفکیک زباله از مبدا نیز همچنان در حد شعار باقی مانده است.
وی معتقد است که ما در شرایطی هستیم که هم از دانش بومی و هم از وجود متخصصین مجرب بهره می بریم اما آنچنان که سزاوار است از این شرایط استفاده بهینه را در راستای توسعه بازیافت نکرده ایم.
مدیریت مواد زائد را جدی بگیریم
و اما در این بین خلا جدی در امر مدیریت مواد زائد شهری دیده می شود که اگر با استفاده از افراد متخصص یک برنامه جامع تدوین شود می توانیم با راهکارهایی همچون ایجاد فرهنگ تولید زباله کمتر، بهینه سازی تکنولوژی دفع زباله، توجه خاص به امر بازیافت، آموزش بهداشت و تقویت سطح آگاهی های مردم و مسئولین و سیستم جمع آوری زباله ها به وسیله ماشین آلات اختصاصی و جمع آوری در ساعات مناسب گامهای بسیار مهمی به سمت مدیریت صحیح زباله های شهری برداریم.
این کارشناس آلودگی های محیط زیست در این رابطه نیز به مهر می گوید: هنوز هم در اکثر شهرهای استان لرستان از گاری های معمولی و غیر استاندارد برای جمع آوری زباله ها استفاده می شود و یا از ماشین های غیرمکانیزه برای جمع آوری زباله محلات استفاده می شود که این خود می تواند شیرابه های تولید شده را بر روی زمین ریخته و سبب آلودگی سطح شهر شوند.
شهرداری خرم آباد واحد «HSE» را راه اندازی کند
موضوع دیگری که این فعال محیط زیست به آن اشاره می کند بحث ایمنی حمل و جمع آوری زباله هاست؛ تیزهوش ادامه می دهد: کارگران شهرداری در برخی از موارد شرایط ایمنی کار را رعایت نکرده که این خود نشان دهنده عدم استقرار واحد HSE در شهرداری های استان دارد.
وی با یادآوری اینکه اگر این موضوع نیز به حد استاندارد خود برسد شاهد کاهش صدمات احتمالی به کارگران زحمت کش شهرداری خواهیم بود، می گوید: به عنوان مثال بارها دیده شده است که کارگران شهرداری بدون لباس فرم و دستکش های مخصوص اقدام به جمع آوری زباله می کنند و ماشین های جمع آوری زباله نیز حداقل استانداردهای لازم را ندارند.
تیزهوش پیشنهاد می کند که واحد ایمنی، بهداشت و محیط زیست در شهر خرم آباد آغاز به کار کند تا شاهد بهینه سازی شرایط محیط زیست شهر باشیم.
زباله هایی که به آتش کشیده می شوند
در مجموع برای یک مدیریت صحیح در ارتباط با جمع آوری زباله ها همکاری عوامل شهرداری و مردم نکته ای جدی و اساسی است زیرا اگر هر کدام از این دو بخش به وظایف خود عمل نکنند محیط زیست انسانی شهر با مشکلات بسیاری روبرو می شود.
به عنوان مثال بارها در سطح شهر خرم آباد شاهد آتش زدن زباله ها از سوی مردم بوده ایم که در پاسخ به چرایی این کار، به عملکرد شهرداری در جمع آوری برخی از زباله ها اشاره می کنند.
محسن تیزهوش معتقد است که آتش زدن زباله ها در شهر هشداری عمیق است که باید از سوی مسئولین جدی گرفته شود زیرا آتش زدن زباله ها در سطح شهر می تواند سلامتی خود مردم را به خطر بیاندازد.
وی ادامه می دهد: متاسفانه اکثر زباله هایی که این چنین به آتش کشیده می شود کاغذ و مقوا هستند که اصلی ترین سرمایه های یک سرزمین به شمار می روند، زیرا می توان با استفاده از راهکارهای کاملا اقتصادی این زباله ها را به چرخه مصرف بازگرداند.
به سمت ساخت کمپوست حرکت کنیم
تیزهوش در ادامه سخنان خود یادآور می شود: بر بنیاد تحقیقات به عمل آمده تا 70 درصد از زباله های شهری مواد فساد پذیر هستند که از نظر بهداشتی به علت تعفن و تجزیه سریع در هوای گرم موجب تکثیر بسیاری از میکروبها و رشد و نمو حشرات می شود.
وی ادامه می دهد: این در حالی است که ما می توانیم این مواد فساد پذیر را به شکل کمپوست در آوریم که هم از لحاظ اقتصادی به صرفه است و هم از لحاظ بهداشتی محیط زیست انسانی را تهدید نمی کند.
عدم رعایت اصول زیست محیطی در محل دفع زباله های خرم آباد
این فعال محیط زیست در بخش دیگری از سخنان خود به محل دفع زباله ها اشاره کرده و می گوید: متاسفانه محل دفع زباله خرم آباد به علت دفع غیر بهداشتی و رعایت نکردن اصول زیست محیطی و اقلیمی در شرایط چندان مناسبی به سر نمی برد که در اکثر شرایط از فاصله دور نیز می توان دودزا بودن آن را مشاهده کرد.
تیزهوش ادامه می دهد: این در حالی است که در مناطق کوهستانی و در دره ها و شیب های زیاد می توانیم با استفاده از فشرده کردن و متراکم ساخت زباله و دفن آنها به روش بهداشتی از وقوع آتش سوزی جلوگیری کنیم.
به هر روی امروزه حرکت به سمت توسعه پاک به امری مهم برای تمامی جوامع انسانی مبدل شده است؛ که در این راستا امیدواریم شرایط جمع آوری و اصول بهداشتی دفن زباله در اکثر شهرهای استان روز به روز به سمت استاندارد حرکت کرده تا شاهد زیستن در یک محیط زیست انسانی سالم باشیم.
نظر شما