به گزارش گروه دين و انديشه "مهر" ، گرچه شواهدي كه نقص اين گفته را ثابت كنند وجود دارد از جمله اينكه مسلمانان راديكال در ماه مارس سال گذشته اقدام به بمبگذاري در مادريد كردند كه حدود 191 كشته بر جاي گذاشت، مسلمان افراطي ديگري در آمستردام متهم است كه فيلم ساز هلندي تئو ونگوك را در نوامبر به قتل رسانده است، گروهي از سيك هاي خشمگين انگلستان با سنگ و آجر سعي كردند اجراي تئانري در بيرمنگهام، كه به اعتقاد آنها مضمون توهين آميزي داشت، را متوقف كنند، اما در سايه چنين حوادث دهشتناكي علائمي دال بر بازگشت آرام مذهب و معنويت به زندگي اروپائي ها نيز وجود دارد. الكساندر اسمولر، متفكر اروپايي كه مدير موسسه استفان باتوري بوده و در سوربن پاريس تدريس مي كند، مي گويد: خداوند به ميان روشنفكران بازگشته است. او ادامه مي دهد: مردم احساس خلا مي كنند و بحران بي مذهبي وجود دارد .
براي جبران چنين خلائي گروهي از كاتوليك هاي معتقد در يك پنج شنبه مانند ديگر هفته ها جمع شدند تا در زير زمين تازه رنگ شده كليساي سن دنيس در شمال پاريس دعا كنند. آنها در حالت ايستاده يكي پس از ديگري با صداي بلند از خداوند تشكر كردند.
گرچه نيمكت هاي كليسا در كليساهاي كاتوليك سنتي خالي شده اند اما جنبش راه نوين و ديگر حركتهاي مشابه، هزاران فرد معتقد را در سراسر اروپا به دعاي روز يكشنبه جلب كرده است. لوئيس مارك تومي كه يك كشيش است مي گويد: آنها مي گويند با ما احساس وحدت و صلح كرده و از كشف مجدد دين لذت مي برند.
در ظاهر، دين عقب نشيني هايي در اروپا داشته است. سال گذشته دولت فرانسه با ممنوع كردن حجاب مسلمانها و ديگر علائم ديني، عقايد غير مذهبي خود را به مردم تحميل كردكه نظر مي رسد در ادامه شيوه سكولاري اتخاذ شده در ده هاي اخير در اروپا باشد. اما اين شيوه، در مقابل آگاهي روزافزون مبني بر اينكه بي ديني در اروپا وقفه اي كوتاه در دنيايي كه در آن دين رو به رشد است مي باشد، عقب نشيني خواهد كرد.
دومينيك مويسي تحليل گر سياسي فرانسه اعتقاد دارد: نقش برجسته اي كه مذهب در زندگي عمومي آمريكائيها بازي مي كند، اين اعتقاد كه جوامع رو به سكولار شدن پيش مي روند و اين كه مذهب نشان از عدم توسعه يافتگي دارد، را سست مي كند.
علاقه روز افزون به معنويت
مسئول بزرگترين كتابفروشي بريتانيا مي گويد : قفسه اي كه به كتابهاي مذهبي و معنوي مربوط مي شود را افزايش داده و به نوع كتابها تنوع بخشيده اند. فروش اين كتابها 4 درصد رشد داشته است.
در فرانسه فيلسوفي به نام رجيس دراي در دو كتاب اخير خود در مورد خداوند و مذهب نوشته است. فردريك لنور در سرمقاله "جهان دين" كه توسط لوموند چاپ مي شود، مي نويسد : نياز به معنا بيش از هر چيز دنياي سكولار غرب را تحت تاثير قرار داده است. انسانهايي كه در عصر پسا مدرن زيست مي كنند نسبت به مراكز مذهبي بي اعتماد شده و ديگر به آينده تابناكي كه علم و سياست به آنها نويد داده، اعتماد ندارند و هنوز درگير سوالات كليدي در مورد منشا و مرگ خود هستند.
بر اساس گزارش اخبار اديان، روتو بوتيگليون كه از نزديكان پاپ بوده در جواب به اين پرسش مي گويد : مدتها در انتظار بوديم علم و رياضيات به ما هويت بخشند، اما هيچ كدام ثمر بخش نبود. حال وقتي اروپاييها از خود مي پرسند ما كه هستيم جوابي ندارند. من پيشنهادي دارم : ما مسيحي هستيم. البته همه به با اين ايده موافق نيستند. منتقدان اين نظريه، به ميليونها مهاجر مسلمان ساكن در اروپا اشاره مي كنند.
طبق يافته هاي اخير، 74 درصد اروپايي هاي مي گويند به خدا يا نيروي بزرگي كه زندگي در دست اوست اعتقاد دارند .
استوارت ماري - ويليامز استاد الهيات در دانشگاه آكسفورد كه كتاب "پس از عالم مسيحيت" را نگاشته، اعتقاد دارد شواهدي وجود دارد مبني بر اينكه يك نسل ديني در حال جايگزيني يك نسل سكولار است. گروههاي ديني در سراسر اروپا براي رفع نيازهاي اين نسل شكل گرفته كه از جمله آنها مي توان به گروههاي بودايي اشاره كرد.
يك راهب روسي تبار مي گويد من متوجه علاقه روزافزون افراد از سال 1990 تا به حال شده ام. او مي گويد نوعي معنويت خام وجود دارد كه مي تواند به حادثه اي چشمگير منجر شده يا يك روند گذرا باشد.
دكتر ماري ويليامز مي گويد گفتمان تغيير كرده است. 10 الي 15 سال پيش ، زماني كه صحبت در مورد تجربه هاي معنوي مي شد افراد با تعجب و گيجي به شما نگاه مي كردند. اما امروز همه تشنه شنيدن چنين مطالبي هستند. نمي توان در حال حاضر گفت چنين اتفاقي بر چه دلالت دارد، وقفه اي لازم است تا دريابيم اين معنويت آنقدر قوي هست تا بتواند با فرهنگ سكولار وارد چالش شود يا خير .
ژاك دلور با اشاره بر بي روح بودن اروپا گفت اين فرهنگ علائم فرسودگي از خود نشان مي دهد. او ابراز نگراني كرد كه فرهنگ اروپايي در ماديگرايي غرق شود. جامعه آرام آرام از خود مي پرسد كه زندگي چيست؟ مرگ چيست؟ بعد از آن چه مي شود؟
بعضي سياستمداران اروپايي متوجه اين پيام شده اند. نيكول سركزي كه مسول حزب محافظه كار حاكم در فرانسه و كانديداي اصلي انتخابات رياست جمهوري آينده فرانسه است، در سلسله مصاحبه هايي كه دركتابي چاپ شد و 65 هزار جلد آن به فروش رفت، اعلام مي دارد : سياستمداران نبايستي تنها در مورد اقتصاد ، امور اجتماعي، محيط زيست يا امنيت صحبت كنند. ما بايستي به مسائل معنوي هم بپردازيم. مذهب جايگاه اصلي در فرانسه در آستانه هزاره سوم دارد.
پيشنهاد اينكه كليساها و مساجد بايستي از يارانه برخوردار شوند، حاكي از تغيير ديدگاه سنتي سكولار 100 سال گذشته است.
سركوزي مي گويد به تلاش خود براي ايجاد رابطه جديد بين اديان و مسولان ديني ادامه خواهد داد. آقاي موئيزي مي‌گويد ديدگاه جديدي كه سرگزي به ما مي دهد اين است كه ممكن است دين براي بعضي ها به عنوان مشكل تلقي شود اما براي بعضي ها راه حل است.
باتيگليون در اين راستا اقدام به تشكيل مجمع محققان و حركتي جهت گسترش عقايدخود كرده است. او مي گويد در سفرش به اروپا متوجه علاقه شديد به حضور مذهب در سياست اروپا شده است.
واتيكان نيز با ارسال تيم هايي از رم براي سازماندهي اسپانيايي هاي معتقد جهت مبارزه با قانوني كردن ازدواج همجنس بازان و اصرار در اشاره به خداوند در قانون اساسي اروپا، فعالانه وارد عمل شده است.
اگرچه كليساي كاتوليك به خواسته خود نرسيد اما ماده 52 قانون كه به رابطه اتحاديه اروپا و كليساها اشاره مي كند مي تواند دستاوردي تلقي شود. اين ماده مي گويد: با به رسميت شناختن هويت كليسا و نقش آن، اتحاديه بايستي با كليساها و موسسات مشابه وارد بحث باز، شفاف و دائمي شود.
هدف از اتحاد
بعضي سياستمداران اعتقاد دارند كليساها بايد به هم بپيوندند تا بتوانند ارزشهاي مشترك را وارد زندگي روزمره كنند. در كنار اين موضوع كه اسلام، مسيحيت و يهوديت ديدگاههاي بسيار مشتركي در مورد مسائل خانودگي و .. دارند، در حقيقت بعضي اعتقاد دارند جنگ بين تمدنها بين مسيحيان و مسلمانان اتفاق نخواهد افتاد بلكه جنگ معتقدان عليه ملحدان خواهد بود. علائمي دال بر چنين تحولاتي در سالهاي اخير مشاهده شده است. به طور مثال اسقف اعظم پاريس لوستيگر به ممنوع شدن حجاب اسلامي مسلمانان اعتراض كرده و آن را نقض آزادي مذهب دانسته است. به همين شيوه مسيحيان كاتوليك و پروتستان ساكن شهر بيرمنگام همراهي خود را با سيك هايي كه به يك تئاتر حمله برده بودند، نشان دادند. اين اعتراض عليه تئاتري به نام "رسوايي" نوشته يك زن سيك بود كه ضرب و شتم، اعمال منافي عفت و قتل در يك معبد سيك را نشان مي داد. اعتراض سيك‌ها باعث شد نمايش اين تئاتر متوقف شود. اسقف اعظم بيرمنگام نيكولاس در بيانيه اي اعلام داشت بي احترامي به مكان مذهبي سيك ها بي احترامي به كليه مكان هاي مذهبي است. بنابراين به معتقدين همه اديان اهانت شده است. مشخص نيست كه چنين موضوعاتي احساسات چه ميزان افراد را تحت تاثير قرار مي دهد زيرا افزايش معنويت سبب افزاش حمايت سازماندهي شده از كليساها، مساجد و يا معابد نشده است.
ويليامز مي گويد برداشتي كه مي توان از اين موضوع داشت اين است كه شايد بايد بين معنويت و دين تفاوت قائل شويم. بسياري معنويت را مثبت مي دانند اما دين را سيستمي مي دانند كه مي تواند سبب تفرقه شود، اما دلورس مي گويد علائم حاكي از ان است كه احساسات ديني در حال رسوخ در زندگي اروپايي ها است.
او مي گويد من توقع يك جهش بزرگ اجتماعي را ندارم، اما احساس مي كنم گامهايي هر چند كوچك در حال برداشته شدن هستند.
در ماه هاي اخير ، دين جاي خود را در عرصه سياست اروپا باز كرده است.
کد خبر 182829
نظر شما