به گزارش خبرنگار گروه دين و انديشه "مهر" دكتر كريم مجتهدي، استاد فلسفه دانشگاه تهران، در پاسخ به اين پرسش كه چرا طي يك دهه اخير توجه بسياري به احياء، انتشار و تصحيح آثار ملاصدرا شده اما به گذار از انديشه هاي صدرايي و متوقف نبودن در آن توجه خاصي نشده اظهار داشت : ما در درجه اول بايد ملاصدرا را به عنوان يك متفكر در نظر بگيريم. شخصي كه آثار يك متفكر را مي خواند دعوت به تامل نيز مي شود. البته اين بدان معني نيست كه الزاما افكار آن متفكر را مي پذيرد بلكه آن متفكر به ذهن ما كمك مي كند كه ما تامل بيشتري داشته باشيم.
دكتر مجتهدي افزود: گفتگو با فلاسفه بزرگ ذهن انسان را رشد و پرورش مي دهد و انسان را صاحبنظر مي كند.
استاد فلسفه دانشگاه تهران غفلتي كه نسبت به فلسفه در جامعه ما شده را نسبت به وضعيت تدريس و آموزش نادرست اين متفكران دانست و گفت : هر متفكري كه صداقت داشته باشد حتما محرك ذهن و فكر است. شايد در نحوه آموزش ما اشكالاتي باشد.
دكتر مجتهدي تصريح كرد : شيوه مقايسه اي فلاسفه كار خطرناكي است. تطبيق آراء يك متفكر با متفكر ديگر در صورتي كه بگوييم كانت مثل ملاصدرا است و يا بالعكس كار نادرستي است. اين كار خيانت به هر دو است. استفاده اي كه از يك فيلسوف مي كنيد قبول كردن افكار آن فيلسوف نيست، گفتگو با آن فيلسوف است.
دكتر مجتهدي در پاسخ به اين پرسش كه محافل علمي ما تا چه اندازه قابليت پاسخ به چنين پرسش هايي را دارند اظهار داشت : به نظر من شايد ظرفيت كافي نداشته باشيم اما اين دليل نمي شود كه در اين مسير كوشش نكنيم.
آيت الله سيد محمد خامنه اي رئيس بنياد حكمت اسلامي صدرا در اين زمينه به خبرنگار "مهر" گفت : در فلسفه ملاصدرا و فلسفه محض ما مشكلاتي داريم. آموزش فلسفه در جامعه ما بر عهده دانشگاه و حوزه است اما بايد كيفيت اين آموزش ها را مورد نقد قرار داد. همچنين كتاب هايي كه چاپ مي شود نيز از اين دايره خارج نيست. همه اين موارد مي تواند فلسفه را ايستا نگه دارد.
وي با تاكيد بر اين مطلب كه فلسفه وارد جامعه ما نشده اظهار داشت : فلسفه در جامعه وارد نشده و مردم تصور مي كنند فلسفه براي گوشه كتابخانه هاست و عده اي انزوا طلب فيلسوف هستند.
آيت الله خامنه اي خاطر نشان ساخت : فلسفه امري تخصصي است. فلسفه نظر به جامعه، انسان و سعادت دارد. يعني دل مشغولي براي جامعه و انسان دارد. فلسفه براي اين است كه راهگشا باشد.
وي در پاسخ به اين پرسش كه محافل علمي ما تا چه اندازه قابليت پاسخ به چنين پرسش هايي را دارند اظهار داشت : ما نبايد توقع داشته باشيم تا همه انديشمندان ما وارد ميدان عمل شوند. دگرگوني متكي به ابزارهايي است كه ما فاقد آن هستيم .
دكتر غلامحسين ابراهيمي ديناني، استاد فلسفه دانشگاه تهران، درباره گذار از انديشه هاي صدرايي و متوقف نبودن در آن اظهار داشت : ما متاسفانه محقق و پژوهشگر زبده نداريم. اما بيش از اندازه خطيب داريم. عده اي تصور مي كنند با خواندن آثار فلسفي مي توانند كار فلسفي كنند.
وي با تاكيد بر اين مطلب كه كار تحقيقي جدي كم است گفت : كتاب زياد چاپ مي شود اما تحقيق جدي صورت نمي گيرد.
دكتر ديناني افزود : تنها با خواندن اسفار نمي توان به تبيين فلسفه ملاصدرا پرداخت. كسي مي تواند ملاصدرا را تبيين كند كه به مباني فلسفه اسلامي واقف باشد و كم و بيش نيز با مباني فلسفي جهان آشنايي داشته باشد و نزد استاد قابلي فسلفه اسلامي تعليم ديده باشد.
وي آفت جامعه علمي را نگارش كتابهاي بدون تحقيق و تفكر دانست.
دكتر محمد ايلخاني، استاد فلسفه دانشگاه شهيد بهشتي، نيز معتقد است : مشكلي كه داريم اين است كه بايد از فلسفه ملاصدرا پرسشهاي روز داشته باشيم و آن را همراه با پرسشهايي كه امروزه مطرح است همراه كنيم.
استاد فلسفه دانشگاه شهيد بهشتي افزود: براي اينكه بدانيم آيا ملاصدرا جواب آن پرسشها را دارد در ابتدا بايد پاسخ هاي موجود را روزآمد كنيم و اگر پاسخي وجود ندارد بر مبناي حكمت صداريي پاسخ آن پرسشها را بيابيم.
وي با تاكيد بر اين مطلب كه بايد فلسفه ملاصدرا را با مسائل امروزي مواجه كنيم گفت : اين نياز جدي محافل علمي ماست.
دكتر ايلخاني در پاسخ به اين پرسش كه محافل علمي ما تا چه اندازه قابليت پاسخ به چنين پرسش هايي را دارند اظهار داشت : محافل علمي حتما اين قابليت را دارا هستند. اين سنت فلسفه ماست و ما تا وقتي كه به سنت خود نينديشيم افق دورتر را نخواهيم ديد.
دكتر سيد مصطفي محقق داماد، رئيس گروه مطالعات اسلامي فرهنگستان علوم، معتقد است : ما در ابتدا بايد بدانيم كه چه منابعي داريم، سپس رساله ها را مورد بازخواني و تبيين قرار دهيم. جامعه بايد در ابتدا با متون بازخواني شده آشنا شود. همچنين تفسير بر متون سخت و دشوار را نيز مورد توجه قرار دهيم.
دكتر محقق داماد افزود : مفسرين غربي كانت، كانت را تجلي دادند. متاسفانه ما معلم انديشه ملاصدرا هستيم يعني فقط متون ملاصدرا را تدريس مي كنيم. در حالي كه ما بايد مفسر باشيم و وظيفه مفسر اين است كه سوالاتي كه براي دنياي امروز مطرح است را به ملاصدرا عرضه كند و از او پاسخ بگيرد.
رئيس گروه مطالعات اسلامي فرهنگستان علوم در پاسخ به اين پرسش كه محافل علمي ما تا چه اندازه قابليت پاسخ به چنين پرسش هايي را دارند اظهار داشت : چنين همايش هايي كه برگزار مي شود مي تواند بستر مناسبي براي تبيين و ارائه اين نظريات باشد. من فكر مي كنم از اين پس در دانشگاه ها رساله هاي مختلفي در اين باره گرفته شود.
نظر شما