ارگ راین در آینه ترک خورده ارگ بم/ خواهر خوانده ای که در تاریخ ماندگار شد

به گزارش خبرنگار مهر، شهر راين  كه در 100 كيلومتري جنوب شهر كرمان قرار گرفته است و از جمله مناطق گردشگری استان کرمان به لحاظ تاریخی و طبیعی محسوب می شود.

در این شهر که در مسیر کرمان به بم قرار دارد قلعه‌هایی با قدمت و سابقه زیاد وجود داشته که بر اثر حوادث طبیعی از بین رفته‌اند، اما یکی از این قلعه ها ارگ راین است که همچنان پابرجاست این قلعه در جنوب شرقي شهر راين و بر فراز تپه اي قرار گرفته است که از مهم‌ترین آثار تاریخی کهن راین به شمار می آید و از قدمتی چشمگیر برخوردار است.

 ارگ راین تا 150 سال پیش، قابل سکونت بوده و از سال 1374 مرمت و بازسازی این قلعه آغاز شده است و قسمت‌های بازار، حاکم نشین، چهارانبار، زورخانه بازسازی شده‌اند.

مساحت قلعه تاریخی راین حدود 22 هزار مترمربع است و پس از ارگ بم دومین بنای خشتی بزرگ جهان به شمار می آید.

نقشه ارگ راین تقریبا مربع شکل است و چندین برج اطرافش را فرا گرفته است، حصارهایی که در اطراف این ارگ کشیده شده است بیش از 10 متر ارتفاع دارد.

شهر راین یکی از مراکز مهم بافت پارچه های ارزشمند در دوره ساسانیان بوده است که حتی به مصر هم صادر می شد وبه دلیل قرار گرفتن این شهر در راه کرمان-جیرفت و بندرعباس موقعیتی مناسب داشته است، شهر راين از گذشته به عنوان يكي از مراكز ساخت شمشير،چاقو و تفنگ شناخته شده است.

متاسفانه تاريخ اين ارگ نسبتا ناشناخته است و تنها با كاوشهاي دقيق باستان شناسي مي توان به قدمت دقيق آن دست يافت و پس از زلزله بم و تخریب ارگ بم در سال 82 باعث شده  توجه گردشگران خارجی و داخلی به این قلعه باستانی معطوف شد.

ارگ راین مانند دیگر قلعه ها بخش عامه نشين و اعيان نشين دارد و فضاهاي معماري مورد نياز مردم مانند زورخانه، مسجد مکتبخانه، بارانداز، سرباز خانه، ساختمان قرنطینه و اصطبل یا انبار در این بنای خشتی  ديده مي شود.
 

قلعه ای با عامه نشین و حاکم نشین

از قسمت های جذاب و دیدنی این بنای خشتی قسمت نگهبانی است که نزدیک در ورودی قرار گرفته و از بالا با یک سوراخ مربع شکل به پایین دید دارد و در زمان های  گذشته نگهبانان ورود و خروج افراد را کنترل و محافظت می‌کردند و در زمانی که جنگ رخ می داد از این سوراخ مربعی شکل آب جوش یا آتش بر سر دشمن ریخته می‌شد.

کوچه‌های تو در تو و بازاراین قلعه  از دیگر قسمت های دیدنی ارگ راین هستند و به اتاق ها و حجره هایی ختم می‌شوند که می توان گذر زمان را بر آنها دید، همچنین در اثر گذشت زمان نقاشی های که بر روی  دیواره ها کشیده شده بودند کمرنگ شده است.

محمد علی گلاب زاده در این خصوص در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: شهر راین بر سر راه های مختلف جیرفت- کرمان- بم و مکان های هم جوار قرار دارد، در حقیقت راین از واژه (راه این) است به این منظور که هرکس به هر نقطه ای در این محدوده قصد مسافرت دارد باید از این راه بگذرد

وی در ادامه افزود: زمانی که لطف علی خان کرمان را به مقصد بم ترک کرد ابتدا به راین رفت و آن داستان معروف نشاندن شمشیر در سینه درخت چنار قطور را رقم زد.

گلاب زاده بیان داشت:  ارگ محل سکونت مردم راین و حفاظت در برابر اقوام مختلف بوده است که به این محل حمله می کردند انگونه که تمام پیش بینی های لازم برای مقابله با دشمن صورت گرفته بود که آخرین آن ریختن آب جوش بر سر مهجمین از سقف ورودی ارگ بوده است.

رئیس سابق مرکز کرمان شناسی با اشاره به تاریخچه ارگ راین تصریح کرد: ارگ راین یکی از دژهای فرمانروایی میرزا حسین خان(راینی) حاکم عصر زندیه در دهه اول قرن سیزدهم بوده که از شخصیت های برجسته راین و حکام نجیب و شریف تاریخ کرمان است و در زمان نادر شاه افشار و پسر او محمد علی خان در زمان زندیه سکونت داشته است.

تفنگها مشهور راینی

این ارگ پس از سرنگونی زندیه به دست آغا محمد خان قاجار جای زندگی نوادگان میرزا حسین خان نامی به میرحسینی بوده که هنوز گروهی از آنان در این شهر و بیشترشان در شهر کرمان هستند و در بازسازی ارگ همت شایسته ای به عمل آورده شده است آنطور که این ارگ را  ارگ میرزا حسین خان نامیده اند.

گلابزاده اظهار داشت: چاقوهای معروف و تفنگ های کم نظیر ساخت راین محصول هنرمندان راینی و فعالیت بازار ارگ راین بوده است.

وی در پایان افزود: از نکات مثبتی که متاسفانه در دیگر آثار باستانی کشور کمتر مشاهده کرده است؛ حضور راهنمایان کافی، با اطلاعات مناسب در این ارگ برای راهنمایی مسافران است که با دلسوزی و جدیت قابل تحسینی از میهمانان استقبال می کردند.