به گزارش خبرنگار گروه دين و انديشه "مهر" در سال 1376 مركز مطالعات و تحقيقات اخلاقي پزشكي ضرورت تعيين و تشخيص كدهاي اخلاقي در پژوهش هاي علوم پزشكي را كه با فرهنگ و ويژگي هاي ارزشي و اخلاقي جامعه اسلامي همخواني داشته باشد احساس نموده و پس از به تصويب رساندن و انجام يك طرح تحقيقاتي به بحث و بررسي و تدفيق اين موضوع پرداخته و آن را با موازين فرهنگي و ديني منطبق نموده و نتايج را به صورت تعدادي كد اخلاقي در اختيار جامعه پزشكي قرار داده است.
اين كتاب بخش هاي مختلفي از مباحث اخلاقي حفاظت از سوژه انسان را به صورت كلاسيك تدوين نموده است. ضميمه هاي كتاب حاوي اسناد علمي و شناخته شده مبحث اخلاق در تحقيق مي باشد كه وجود اين ضميمه ها كتاب را به صورت يك مجموعه كامل كه بتواند به صورت منابع محققين مورد استفاده قرار گيرد در آورده است .
دكتر سيد مصطفي محقق داماد، رئيس گروه مطالعات اسلامي فرهنگستان علوم، در بخش معرفي كتاب نوشته است : با توجه به فلسفه والاي انساني كه متضمن تامين و تداركات زندگي جسمي و رواني سالم و بدور از درد و رنج مي باشد. نياز جوامع بشري به امر تحقيق به ويژه در علوم پزشكي با هدف غايي بهزيستي غير قابل انكار است. در كليه جوامع سهم عمده اي از پيشرفت هاي علوم بهداشتي ناشي از انجام پژوهش ها و كارآزمائي هاي باليني است ملي نتايج اين پژوهش ها اگر محصول آزمون ها و روش هاي قابل قبول ملي نباشد مورد تاييد مجامع واقع نخواهد شد. به عنوان مثال تجويز دارويي كه اثر بخشي آن از طريق روشهاي علمي مورد آزمون و تاييد قرار نگيرد اخلاقي نبوده و چه بسا تجويز آن موجب زيان جسمي و رواني براي آزمودني انساني شده و در نهايت جرم نيز محسوب گردد.
دسترسي به دستاوردهاي موفق و حيات بخش علوم پزشكي در پيشگيري ( از قبيل واكسيناسيون) در تشخيص ( از قبيل پيشرفت هاي فنآوري) و در درمان ( از قبيل روش ها و دارو هاي جديد و موثر) مديون مطالعات و تحقيقات است كه در روند كشف و اثبات آنها انسان به گونه اي به عنوان ابزار و موضوع تحقيق مورد استفاده قرار گرفته است. اگر چه استفاده غير اخلاقي از زندانيان در جنگ جهاني دوم به عنوان آزمودني در بررسي هاي مربوط به مواد كشنده براي جامعه بشريت خسارت بار و شرم آور بود ولي اين نتيجه را با خود به همراه داشت كه ضرورت جدي قانونمند نمودن آزمايشات و بررسي هاي پزشكي و اعمال موازين اخلاقي در آنها را به جامعه بشري نشان داد.همانگونه كه ميدانيم در همين راستا كدهاي اخلاقي نورنبرگ در سال 1948 و بعدها بيانيه هلسينكي ( و ويرايش هاي بعدي) به مجامع علمي و پژوهشگران ارائه گرديد.
امروزه رعايت موازين اخلاقي در پژوهش ها و از جمله محافظت از آزمودني انساني در كانون توجه كليه محققين و صاحب نظران اخلاقي در كشورهاي مختلف قرار گرفته و تا آنجا مطمع نظر مجامع علمي واقع شده كه عدم بكارگيري معيارهاي اخلاقي در مسير تحقيقات به اصطلاح با اعمال حد ونو از جانب داوران طرح هاي پژوهشي روبرو مي گردد و تا زمان اطمينان از تحقيق معيارهاي مذكور اجازه انجام پژوهش اعلام نمي شود.
نظر شما