همایش بزرگداشت ملاصدرا و درگذشت گارودی/ برگزاری همایش «بررسی اندیشه های فلسفی و عرفانی امام خمینی(ره)

فیلسوف کسی است که تولد ثانی داشته باشد

سالهاست که بنیاد حکمت اسلامی صدرا در روز اول خردادماه ـ روز بزرگداشت ملاصدرا ـ همایشهایی را برگزار می کند. شانزدهمین همایش بزرگداشت حکیم ملاصدرا با عنوان «انسان و جهان» با سخنرانی آیت ‏الله سیدمحمد خامنه ‏ای، رئیس بنیاد حکمت اسلامی صدرا یکم خرداد آغاز شد. وی در سخنرانی خود با عنوان چشم انداز رابطه متقابل جهان و انسان گفت: انسان به تصرف طبیعت پرداخته و آنرا تخریب کرده است. در معارف اسلامی عهد شده که انسان در ذات خود دارای نیروی بالقوه ای است که می تواند در طبیعت نفوذ کند که گاهی عرفا و حتی افراد معمولی به این نیرو دست یافته اند.

خامنه ای در ادامه سخنانش با بیان اینکه این بحثها نمای کلی است و محققان و فضلا باید در این باره تحقیق کنند اظهار داشت: ملاصدرا در جایی گفته انسانی که توانسته باشد با همه معیارهای الهی و قواعد ضروری جهان هماهنگ باشد خودش کتابی است که جامع همه کتابهاست، یعنی درون انسان صحف مکرمه، کتاب مکنون و قرآن است. چون انسان عالم کبیر است و این کتابها در درون او قرار دارد.

وی افزود: انسان همان جهان است، البته به این اکتفا نمی کنیم عرفا می گویند انسان نه فقط جهان است، بلکه جهان در درون انسان جای می گیرد. منظور ملاصدرا این است که خداوند ام الکتاب دارد و هم کتاب یادداشتی که در آن حذف و اضافه می کند.

آیت الله خامنه ای در فراز دیگری از سخنانش گفت: مأموریت ما انسانها غیر از زندگی سعادتمندانه، آبادگری جهان است. انسان علاوه بر اینکه مادر عالم است، ظرف تکامل آن هم هست. یکی از شئون و زوایای تعامل ما با عالم این است که انسان چیزی را از عالم بگیرد و آن را تکمیل کند. راه تکامل انسان از آنجا شروع می شود که حکمت عملی به ما نشان می دهد که چگونه باید رفتار کنیم. با حکمت عملی راه ما با دین یکی می شود و می توانیم در جهت اهداف دین حرکت کنیم.

دکتر غلامحسین ابراهیمی دینانی، استاد بازنشسته فلسفه دانشگاه تهران نیز در مراسم اختتامیه این  همایش با عنوان انسان و جهان درباره حرکت جوهری، زیرساخت یکپارچگی هستی به ارائه سخن پرداخت. وی در ابتدای سخنانش گفت: کشتی به دریای روان می‌گذرد/ می پندارد که نیستان می‌گذرد*ما می گذریم بر جهان گذران، می پندارم کاین جهان می‌گذرد. الحق که ملاصدرا فیلسوف بزرگی است. چرا ملاصدرا شخص بزرگی در عالم است، اگر از انبیاء و اولیاء بگذریم، کسی نمی تواند شخص بزرگی در عالم باشد اما فیلسوف نباشد.

دینانی در ادامه سخنانش با طرح این پرسش که فیلسوف کیست؟، اظهار داشت: فیلسوف کسی است که وقت حرفی می زند براساس جهان بینی منسجمی است که در یک نظام هماهنگ با جهان است و در آن تناقضی وجود ندارد. بنابراین افراد کمی را در عالم می توان پیدا کرد که دارای این ویژگی باشند .افراد زیادی سخنرانی می کنند اما ممکن است حرفهایشان با هم متناقض باشد، اما فیلسوف متناقض صحبت نمی کند اگرچه ممکن است بعضی وقتها اشتباه کند، اما سعی می کند که حرفهای متناقض نزند.

استاد بازنشسته فلسفه دانشگاه تهران با بیان اینکه انسان وقتی متناقض صحبت نمی کند که دارای جهان بینی درستی باشد، بیان کرد: انسان زمانی می تواند در یک نظام هماهنگ بیندیشد که از خودش فاصله بگیرد، انسان چه زمانی می تواند از خودش فاصله بگیرد؟، وقتی که تولد ثانی پیدا کند. ارسطو 2500 سال پیش گفته است که فیلسوف کسی است که تولد ثانی داشته باشد. حدیثی هم هست که می فرماید: «کسی که دو بار متولد نشود راه به جایی نمی برد.»، تولد اول، تولدی است که همه انسانها و موجودات در آن مشترک هستند اما در تولد دوم، انسان باید خودش، خود را متولد کند؛ یعنی خود ظاهری انسان، خود ناسوتی(عقلانی و ملکوتی) را بزاید و و این تولد دوم خیلی سخت و دردناک است.

سومین کنفرانس بین‌المللی فلسفه تطبیقی

انستیتو فلسفه آکادمی علوم روسیه از روز دوم خرداد به مدت چهار روز میزبان جمعی از محققین و پژوهشگران جهانی فلسفه بود که در سومین کنفرانس بین‌المللی فلسفه تطبیقی مسکو شرکت جسته بودند. موضوع خاص سومین کنفرانس، فلسفه و علم در فرهنگ‌های شرق و غرب بود و نمایندگانی از جوامع فلسفی شرقی و غربی در این برنامه حضور داشتند. دکتر غلامرضا اعوانی، استاد برجسته فلسفه، دکتر حمیدرضا آیت اللهی، رئیس پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی و دکتر سیدجواد میری پژوهشگر فلسفه و ادیان از کشورمان میهمانان ایرانی این کنفرانس مهم بودند که با هماهنگی رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و از سوی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی به این برنامه اعزام شده بودند.

در کنار این اساتید، محققینی از چین، هند و ترکیه به عنوان نمایندگان تفکر شرق و پژوهشگرانی از آمریکا، روسیه، بلژیک، فرانسه و هلند به عنوان نمایندگان تفکر فلسفی غرب در این کنفرانس حضور داشتند که هرکدام با بررسی موضوعاتی متفاوت در حیطه تعاملات فلسفی غرب و شرق، به ارائه آراء و دیدگاه‌های خود پرداخته و با مشارکت جدی در بحث‌های مربوط به فلسفه شرق و غرب، فضایی مملو از مباحثه و هم اندیشی در موضوعات فلسفی و حکمی پدید آورده بودند.

اولین روز کنفرانس به موضوع فلسفه در شرق دور اختصاص داشت که با سخنرانی و ارائه مقالات محققان ژاپنی همراه بود. سنت هندی در فلسفه، موضوع دومین روز کنفرانس بود که با مشارکت نمایندگان هند و محققینی در حوزه هندشناسی، بودیسم و هندوئیسم همراه شد و مقالات و مطالبی مهم و قابلا تامل در این حوزه ارائه شد. سومین روز کنفرانس به سنت فلسفه اسلامی اختصاص داشت که با حضور فعال نمایندگان ایران و ترکیه همراه شد. دکتر غلامرضا اعوانی به عنوان نخستین سخنران روز سوم، مقاله خود با موضوع «چگونه فلسفه اسلامی می‌تواند در مطالعات تطبیقی فلسفه نقش آفرینی کند» را ارائه داد که مورد توجه حضار و محققان قرار گرفت.

پروفسور توفیق ابراهیم از روسیه با مقاله معرفت شناسی قرآن و گفتمان علمی، محمت بایراکدار از ترکیه با موضوع فلسفه و علم در اسلام، اندری اسمیرنوف از روسیه با موضوع میزان علمی بودن رهیافت فلسفی ابن خلدون، نور کبیرف از روسیه با عنوان دسته بندی علوم : ارسطو و غزالی، ایلشاد نصیرف از روسیه با مقاله نقد عقل در فلسفه غزالی از جمله سخنرانان این روز بودند. آخرین سخنران روز سوم کنفرانس دکتر حمیدرضا آیت اللهی با موضوع امکان، معنا و اهمیت مطالعات تطبیقی بین فلسفه‌های اسلامی و غربی به ایراد سخن پرداخت. سخنرانی ای که به سبب طرح موضوعاتی شایان تامل و تازه برای مخاطبان، مورد توجه محققان حاضر در نشست قرار گرفت. دکتر سیدجواد میری در موضوع مسائل فراتئوریک در فلسفه علم: رویکردی متعالی به ارائه سخن پرداخت.  

شهادت امام هادی(ع)

استکبار جهانی و دست نشانده های آنها در ادامه پروژه اهانت به مقدسات اسلامی، توسط یک خواننده ایرانی به ساخت مقدس امام هادی(ع) اهانت کردند. به همین خاطر موجی از اعتراض توسط شیعیان ایرانی و خارجی در مقابل این هجمه به پا خواست. همزمان با سالروز شهادت امام هادی (ع) اصحاب فرهنگ و هنر به دعوت سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران در تالار بزرگ کشور گرد هم آمدند. جمعه 5 خرداد و به مناسبت سالروز شهادت امام هادی(ع)، ویژه ‌برنامه «سلسله موی دوست» در قالبی متفاوت و با حضور پر رنگ اصحاب فرهنگ و هنر در تالار بزرگ وزارت کشور برگزار ‌شد. سخنرانی مذهبی، روایتگری و چند اجرای هنری از جمله بخش های این برنامه بود.

همچنین برپایی دسته‎های عزاداری در گوشه و کنار شهر تهران در سالروز شهادت امام هادی(ع) و جمع کردن طوماری از سوی عزاداران درباره درخواست آنان برای مجازات خواننده هتاک روز جمعه گذشته 5 خرداد در میدان فلسطین از دیگر رویدادهای مرتبط با این مسأله بود.

 کنگره اتحادیه جوامع اسلامی در ترکیه

بیست ‌و یکمین کنگره اتحادیه جوامع اسلامی با عنوان اتحادیه اسلامی و یک جهان جدید، همزمان با مراسم سالگرد فتح قسطنطنیه (استانبول) از سوی مؤسسه تحقیقات اقتصادی و اجتماعی (ESAM)  از 6 خرداد و تا 8 خرداد ماه در ترکیه برگزار شد. این کنگره با حضور معاون نخست وزیر و وزیر امور خارجه ترکیه و اساتید دانشگاه، علمای دینی و نخبگانی از سوئد، استرالیا، ایران، اندونزی، مالزی ، سوریه، تونس، الجزایر، مصر، تاجیکستان و .... در استانبول ترکیه آغاز به کار کرد. آیت الله تسخیری دبیرکل «مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی» در این کنگره با ارائه مقاله‌ای با عنوان "نظام جدید جهانی و جهانی سازی؛ بایدها و نبایدها" به ایراد سخنرانی پرداخت و با ارائه تعاریف جهانی سازی به آثار منفی آن در عرصه های اقتصادی و سیاسی و فرهنگی اشاره کرد.

نشست علم دینی

حجت الاسلام والمسلمین دکتر داوود فیرحی، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران و حجت الاسلام والمسلمین دکتر حمید پارسانیا عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی، دوشنبه 8 خردادماه در همایش درباره علم دینی در میزگردی در مورد نسبت علم و تمدن در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران به ارائه سخن پرداختند. در این نشست هم دکتر رضا داوری و حجت الاسلام علی اکبر رشاد و دکتر یوسف اباذری استاد جامعه شناسی دانشگاه تهران سخنرانی کردند.

 در میزگرد، پارسانیا  گفت: باید بین دو مفهوم معرفت و علم فرق گذاشت. اینکه در مورد این دو مفهوم چه تعریف و چه جهتی داریم مورد توافق همگان نیست. فلسفه علم نیست، انسانیات است. تنها علوم تجربی آزمون پذیر است. فیرحی هم گفت: از دوره مشروطه چرخشی در آرا و افکار و نگاه ها به وجود آمد که سعی داشت منظور از آیه را حاکمیت شورا بر اراده حاکم معرفی کند، چون دسترسی به معصوم نداریم دانشی که نص را تبیین کند مشخص کننده این برداشت است. این نص نبود که به ما حکم می کرد نظام سیاسی اقتدارگرا باشد، بلکه نوع نگاه ما و برداشت ما این کار را می کرد. نگاه ما بخشی از آیه را برای ما برجسته تر می کند.

رضا داوری اردکانی در این همایش درباره مواجهه مسلمین با دانش یونانی به ارائه سخن پرداخت. وی گفت: در قرون دوم و سوم هجری در هیچ جا فلسفه یونانی مطرح نبود، مسلمانان فلسفه را احیا کردند. چرا فلسفه یونانی در عالم اسلامی و فقط در ایران یعنی در جغرافیای شرقی جهان اسلام که از طریق اسلام و زبان فارسی به آنجا رفت مورد توجه قرار گرفت؟، در کشورهای دیگر عالم اسلام خبری از فلسفه نیست.

استاد بازنشسته فلسفه دانشگاه تهران با بیان اینکه مسیحیت اروپایی بدون فلسفه قوام پیدا نمی کرد، گفت: بنابراین آنها به فلسفه ما نیاز داشتند و فلسفه اسلامی و فلسفه یونانی را از ما گرفتند. برخی ها معتقدند ایرانی ها فقط خزانه دار و امانتدار فلسفه یونان بودند تا فلسفه را به اروپایی ها تحویل دادند. این نظر کاملا غلط است چون کسی که خزانه دار و امانتدار علم و فلسفه یونانی باشد دیگر رازی ها و ابن سیناها ندارد.

دومین روز از همایش درباره علوم دینی هم با سخنرانی اساتید و اندیشمندان سه شنبه 9 خرداد در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران برگزار شد. این همایش به همت کانون اندیشه جوان و بسیج دانشجویی دانشکده علوم اجتماعی تهران برگزار شد. دکتر بیژن عبدالکریمی مدرس ومحقق دانشگاه هم در این نشست به بررسی رابطه میان الهیات و علوم انسانی پرداخت و گفت: در ابتدا باید بگویم که طرح علوم انسانی اسلامی به هدر رفتن سرمایه های مادی و معنوی ما منجر خواهد شد و کسانی که ایده را مطرح می کنند در افق روشنی گام نمی زنند و افق بحث آنها تیره و تار است.

وی با اشاره به اینکه علوم انسانی جدید، غربی و تاریخی است گفت: علوم انسانی جدید متکی بر هرمنوتیک هایدگر و گادامر است و این علوم تکیه بر هرمنوتیکی بودن دارند.

 بررسی اندیشه های فلسفی و عرفانی امام خمینی(ره)

دکتر غلامحسین ابراهیمی دینانی طی سخنانی در همایش «بررسی اندیشه های فلسفی و عرفانی امام خمینی(ره)» که روز سه شنبه 9 خردادماه در مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران برگزار شد، به تشریح وجوه علمی و عرفانی امام خمینی(ره) پرداخت و گفت: امام خمینی(ره) مرد جامعی بود به ویژه در چهار رشته فقه، اصول، فلسفه و عرفان.

دینانی تصریح کرد: بنده 11 سال افتخار شاگردی درس خارج فقه و اصول امام(ره) را داشتم و در آن زمان به خاطر فضایی که در حوزه حاکم بود، ایشان جز فقه و اصول چیز دیگری تدریس نمی کردند نه خصوصی و نه عمومی، و حتی اگر یک سؤال فلسفی و یا عرفانی از ایشان پرسیده می شد ابداً پاسخ نمی دادند. این کتب عرفانی و فلسفی که از ایشان به جای مانده در واقع مربوط به دوران جوانی امام است که به دلایل سیاسی اجتماعی در آن دوره که افتخار شاگردی ایشان را داشتم بحث عرفان و فلسفه را کنار گذاشته بودند.

 حجت الاسلام خسروپناه، رئیس مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران هم در این نشست تأکید کرد: امام به همین فقه جواهری رویکرد عرفانی داشت در واقع امام کشور را با رویکرد عرفانی اداره کرد و با پیوند حکمت عرفانی و فقه سیاسی توانست حقیقتی را در جامعه ایجاد کند که جامعه به فتوای مرجع تقلید با رویکرد عرفانی پیش رود. در واقع طی کردن ره صدساله نوجوانان و جوانان این کشور در دوران دفاع مقدس ثمره پیوند حکمت عرفانی و فقه سیاسی امام بود.

 پنجمین سالگرد ارتحال آیت الله حق شناس

مراسم بزرگداشت پنجمین سالگرد ارتحال آیت الله عبدالکریم حق شناس با حضور حجت الاسلام محمدحسن ابوترابی نائب رئیس مجلس شورای اسلامی و آیت الله سید عبدالله فاطمی نیا سه شنبه نهم خردادماه در مسجد دانشگاه تهران برگزار شد.

 ابوترابی با خواندن این ایه قرآن "إِنَّ الَّذِینَ آمَنُواْ وَالَّذِینَ هَاجَرُواْ وَجَاهَدُواْ فِی سَبِیلِ اللّهِ أُوْلَئِکَ یَرْجُونَ رَحْمَتَ اللهِ وَ الله غَفُورٌ رَّحِیمٌ" گفت: عالم بزرگوار، مجاهد فی سبیل الله مرحوم آیت الله حق شناس مصداق مبرز این آیه بودند.ایشان به معنای تمام کلمه تجسم ایمان درپرتو انوار مقدس الهی بودند و ایمان دراخلاق و عمل صالح عینیت پیدا می‎کند؛ چنین فردی اتکال به ذات اقدس سبحان دارد و سجایای اخلاقی در او تجلی یافته است.

فاطمی نیا هم در این مراسم گفت: عده‏ای ناخن گرفتن، ریش گذاشتن و دکمه پیراهن را تا آخر بستن را مسلمانی می‎دانند درحالیکه اگر کسی به معرفت احوال قلوب سر نزند هیچی گیرش نمی‎آید. تا همت عالیه نداشته باشد هرچی ریاضت بکشید همه‏اش می‎پرد. مردم این عالمان برجسته را به قدس و تقوا می‎شناسند درحالی که ایشان از علمای کبار حوزه علمیه بودند. ایشان از 4 مجتهد بزرگ زمان خود اجازه اجتهاد داشت.ایشان بین علم و عمل را  جمع کرده بود.آنی از یاد خدا غافل نبود. با هرکسی متناسب با اوضاعش و شرایطش رفتار می‎کرد. با یک روش با همه برخورد نمی‎کرد. به شدت به امام راحل معتقد بودند. صاحب کرامت بود. مشوق بزرگی برای طلاب بود.

نخستین نشست امر به معروف و نهی از منکر الکترونیکی

به همت مؤسسه فرهنگی و اطلاع رسانی تبیان، نخستین نشست امربه معروف و نهی از منکر الکترونیکی با هدف سالم سازی فضای مجازی با همکاری کاربران اینترنتی و نرم افزارهای هوشمند تولیدی در این راستا چهارشنبه 24 خرداد ماه در محل سالن همایش پژوهشکده باقرالعلوم(ع) برگزار شد.

حجت الاسلام والمسلمین دکتر سیدمهدی خاموشی، ریاست سازمان تبلیغات اسلامی و دکتر علیرضا طالب‌پور، مدیرعامل موسسه فرهنگی و اطلاع رسانی تبیان، ازجمله مهمانان نخستین نشست امر به معروف و نهی از منکر الکترونیکی بودند. حجت الاسلام دکتر مهدی خاموشی ریاست سازمان تبلیغات اسلامی در بخشی از این نشست، تصریح کرد: نظام اسلامی ما هرگونه اطلاعات تولیدی در جهان را با هر ویژگی دریافت نمی‌کند و نسبت به امنیت فضای مجازی، بسیار حساس است.

وی با قدردانی از فعالیت‌های مؤسسه تبیان یادآور شد: پایگاه اینترنتی تبیان که در سازمان تبلیغات اسلامی شکل گرفت یکی از سایت‌های موفق در عرصه ترویج فرهنگ دینی است که امیدواریم این مسیر ادامه پیدا کند.

حجت الاسلام اسماعیل فلاح معاونت امور مجلس و استان‌های سازمان تبلیغات اسلامی نیز طی سخنانی با تأکید و تشویق مدیران در برقراری ارتباط با مؤسسه فرهنگی و اطلاع رسانی تبیان افزود: تبیان از آن دسته مؤسساتی است که در عرصه فعالیت و تولیدات فرهنگی و محتوایی توانسته است به خوبی ظاهر شود. سپس دکتر طالب پور مدیر عامل موسسه تبیان با تاکید بر این که «می‌‌توانیم از این سرمایه اسلامی برای سالم‌سازی فضای مجازی استفاده کنیم» گفت: کاربر در این طرح از طریق سایت WWW.AMNIRAN.IR نظر خود را به سهولت ارسال می‌‌کند و بر اساس نرم‌افزارهای هوشمند متناسب با تعداد آراء و وزن آنها و نظراتی که داده می‌شود می‌تواند یک مطلب را حذف، جا به‌ جا یا آنرا فیلتر کند.

مدیرعامل موسسه فرهنگی و اطلاع‌رسانی تبیان با اشاره به اینکه «در حال حاضر طرح اولیه و آزمایشی آنرا در دست اجرا داریم» افزود: مجموعه های متعددی از گروه های کاربری متعهد در قالب معتکفین، هیئات مذهبی، روحانیون مستقر، طرح هجرت و ... با سازمان تبلیغات اسلامی همکاری دارند، که بهره برداری از این ظرفیت می تواند تأثیر به سزایی در سالم سازی فضای مجازی داشته باشد.

طالب پور با بیان اینکه «حسن این مجموعه انتخابی بودن، جامعیت و کمک نیروهای مردمی است» گفت: امیدواریم فاز دوم این طرح که عملاً به استفاده می‌رسد در سال آینده به بهره‌برداری برسد. سید حیدر مرتضوی معاونت زیرساخت مؤسسه تبیان، نیز با معرفی زیرساختهای گسترده سازمان تبلیغات اسلامی در سراسر استانها، به تشریح نحوه بهره برداری از این بستر، برای اجرای طرح امر به معروف و نهی از منکر الکترونیکی پرداخت و نمونه موفقی از ابزارهای فنی مورد نیاز برای اجرای طرح را معرفی نمود.

 درگذشت روژه گارودی

فیلسوف نامدار فرانسوی و یکی از منکران اصلی هولوکاست که بواسطه انکار هولوکاست مورد نفرت اسرائیل و برخی کشورهای غربی واقع شده بود در سن 99 سالگی درگذشت. گارودی در سال 1998 و به دلیل فعالیتهای ضد صهیونیستی خود از سوی دادگاه پاریس 120 هزار فرانک معادل 18 هزار دلار جریمه شد. این جریمه به خاطر انتشار کتابی با عنوان «بنیانگذاری افسانه های سیاستهای اسرائیل» که موضوع کشته شدن شش میلیون یهودی را به دست آلمان نازی به چالش کشیده بود، بر گارودی تحمیل شد. گارودی همچنین مخالفت خود با رژیم اسرائیل را در کتابی بنام «معنی دشمنی اسرائیل بعد از جنایتهای لبنان» منتشر کرد. وی در این کتاب با اشاره به جنایتهای رژیم صهیونیستی در صبرا و شتیلا به مخالفت با مواضع تل آویو در قبال فلسطینیان پرداخت.

الجزیره نیز درباره این فیلسوف فرانسوی می نویسد : گارودی در یک خانواده پروتستان متولد شد و سپس کاتالیک شد و بعدها به دین مبین اسلام گروید. وی سابقه مبارزه در الجزایر و حتی زندانی شدن و همچنین سابقه حضور در پارلمان فرانسه به نمایندگی از حزب کمونیست این کشور و حتی حضور در سنا را نیز داشت، البته گارودی در سال 1970 و پس از انتقاد از عملکرد اتحاد جماهیر شوروی ازحزب کمونیست فرانسه اخراج شد.

 بیست و نهمین دوره مسابقات بین المللی قرآن کریم

آیین گشایش «بیست و نهمین دوره مسابقات بین المللی قرآن کریم» عصر یکشنبه 28 خرداد ماه با حضور حجت الاسلام گلپایگانی رئیس دفتر مقام معظم رهبری، حافظان و قاریان 70 کشور از 5 قاره جهان در آستانه مبعث رسول گرامی اسلام(ص) برگزار شد. سخنرانی حجت الاسلام گلپایگانی رئیس ستاد عالی مسابقات بین المللی قرآن کریم و قرائت عباس هاشمی رتبه اول بیست و هشتمین دوره مسابقات بین المللی قرآن ازجمله برنامه های مراسم افتتاحیه این دوره از مسابقات بود. سید محمد حسینی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در حاشیه مراسم افتتاحیه بیست و نهمین دوره مسابقات بین‌المللی قرآن کریم اظهار داشت: مسابقات بین‌المللی قرآن کریم در جمهوری اسلامی ایران برخلاف اغلب کشورهای دیگر در رشته‌های مختلفی برگزار می‌شود.

وی اظهار داشت: معتقدم برگزاری این مسابقات همراه با کارگاه‌های آموزشی و نشست‌های تخصصی تاثیر بسزایی در فضای داخلی کشور دارد. بودجه فعالیت‌های قرآنی در سال گذشته 200 میلیارد تومان بوده و امسال نیز اهتمام ویژه‌ای به این مسأله داریم.

 همایش مطالعات علوی ـ بکتاشی

همایش یک روزه بررسی مطالعات علوی ـ بکتاشی، به همت مرکز مطالعات فرهنگی و بین المللی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و مرکز مطالعات ادبیات فارسی و تحقیقات عرفانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب، با سخنرانی اساتید حوزه تاریخ و عرفان و تصوف، در دانشکده ادبیات فارسی و زبان های خارجی دانشگاه آزاد اسلامی برگزار شد.

 در ابتدای این همایش، سیدمهدی سیدی با عنوان حاج بکتاش از خراسان تا روم به ایراد سخن پرداخت و گفت: بررسی تاریخ زندگی اجتماعی، سیاسی و فرهنگی اندیشمندان هماره مورد توجه محققان و پژوهشگران بوده و از این مسیر به نتایج قابل توجهی درباره اصل تفکر و اندیشه بزرگان تاریخی دست می یافته اند.

 وی که حاجی بکتاش را از سادات موسوی می دانست، مدعی شد: چهره و اندیشه های حاجی بکتاش بسیار ناشناخته است و همانطور که پریشان گویی و تناقض گویی درباره مولانا را در تاریخ به صراحت می بینیم، این پریشان گویی ها و اطلاعات متناقض درباره حاجی بکتاش چند برابر است.

  در ادامه این نشست، دکتر مریم معزی موضوع بکتاشیه و اسماعیلیه: تشابه در باورها و آئینها را محور سخنرانی خود قرار داد و اظهار داشت: یک سری اشتراکات کلی بین اسماعیلیه و همه فرقه های صوفیه از جمله بکتاشیه است که صرفا می توان به اسامی آنها از جمله وحدت وجود، باطن گرایی، ستایش انسان کامل و همچنین رازورزی و رازداری اشاره کرد.

 وی با بیان اینکه همه فرق صوفیان، خود را طریقه می دانند، افزود: با این وجود هم اسماعیلیه و هم بکتاشیه خود را طریقه معرفی می کنند و علاوه بر این ارادت به به امام جعفر صادق(ع) از اشتراکات مهم این دو فرقه است.

  وی در ادامه سخنانش از تقدس رنگ سفید و پوشیدن ردا و قبا و خرقه سفید و همچنین استفاده از لفظ «بابا» برای بزرگان، از دیگر اشتراکات آیینی بین این دو فرقه نام برد و گفت: عدم التزام به شریعت و قوانین فقهی، عود نواختن و همچنین خواندن سرود و قصیده به جای عبادات از دیگر شباهت های این دو آیین است که به نظر می رسد همه این اشتراکات به اشتراک در زمان و مکان این دو فرقه اشاره دارد.

 دکتر شهاب ولی، سخنران بعدی این همایش بود که با موضوع «ریشه های شیعی باورهای علوی – بکتاشی» به ایراد سخن پرداخت و گفت: درباره منشا اعتقادات و خاستگاه تاریخی بکتاشی، تا به امروز تحقیقات بسیاری به خصوص از سوی محققان ترک انجام شده و بعدها محققان غربی هم پژوهش هایی در این حوزه داشته اند.

 وی با هدف دسته بندی نظر محققان  آن را در سه گروه تقسیم کرد و درباره گروه نخست ایشان، اظهار داشت: اینان محققانی هستند که بیشتر تکیه بر ریشه های پیش از اسلام ترکان و تاثیرات این باورهای شمنی بر باورهای علوی- بکتاشی دارند. این محققان بسیار سیستماتیک و موشکافانه باورهای شمنی را با اعتقادات علویان- بکتاشیان تطبیق دادند که طبیعتا نتایجی هم در برداشته است.

 ولی در ادامه اظهار داشت: گروه دوم کسانی هستند که بکتاشی ها را تحت گروه غلات آوردند و گروه سوم نیز اقلیت کوچکی هم در ترکیه هستند که قبول کردند که باورهای بکتاشی با تشیع پیوند عمیقی دارد.

 وی که با نظر گروه اول محققان مخالف بود، درباره علت مخالفت خود با نتایج این گروه، گفت: مشکل اساسی در بررسی پژوهشگرانی که بکتاشیان را بازمانده ترکان شمنی می دانند، این است که ایشان مراجعه اساسی به منابع دست اول بکتاشی نداشته اند؛ این نگاه شرق شناسانه قابل انتقاد است.

 وی در ادامه سخنرانی اش با هدف تبیین ریشه های شیعی باورهای بکتاشیان، گفت: اولین و بارزترین نشانه ریشه های تشیع در این فرقه، نام علوی بر روی این گروه است. کسانی که خود را علوی نام می گذارند، به صراحت خود را منتسب به حضرت علی (ع) می دانند.

 وی بر این باور بود که ریشه های علوی -بکتاشی بسیار واضح است که از شیعه الهام گرفته شده است. وی در همین باره افزود: احادیث و روایات موجود در منابع بکتاشی، مقام و جایگاه خاص حضرت صادق(ع) نزد این فرقه، نام بردن از اسامی دوازده امام در متون منظوم ایشان، نسبت حاج بکتاش که به امام هفتم(ع) می رسد، همه نشان از ریشه های شیعی این فرقه دارد.