به گزارش خبرنگار گروه دين و انديشه "مهر" ، راهي كه مطبوعات غرب از آغاز قرن هيجدهم زمان تولد نخستين نشريات دوره اي اروپايي تا دهه چهارم قرن نوزدهم زمان انتشار اولين روزنامه در شرق طي كردند، راهي بس طولاني و پر فراز و فرود بوده است. با شكل گيري پديده اي به نام مطبوعات در غرب، ابزاري موثر با هدف روشنگري، آگاهي بخشي و اطلاع رساني به وجود آمد كه براي كارايي بيشتر نيازمند فضايي بود كه بايد تحت لواي خواست و فكر آزادي گشايش مي يافت. به همين دليل پس از طي دوراني نه چندان طولاني حركت مطبوعات براي دست يافتن به آزادي آغاز شد و در مسيري مداوم و پيوسته پيش رفت.
در اين راه پر پيچ و خم، زماني كه استبداد بر جوامع حاكم بود تاريخ از مطبوعات استبدادي ياد مي كند كه همگام با خواسته ها و منافع حكومت استبدادي و پيچيده در تار و پود سانسور نقش خود را در جامعه و زندگي اجتماعي مردم ايفا مي كردند. دوران رويارويي غرب با تجربه هاي ناشي از انقلابهاي دموكراتيك، مطبوعات عقيدتي، سياسي و انقلابي را روانه بازار كرد.
اين كتاب هر چند روايت گر شرايط و تجربيات تاريخي است كه مطبوعات ايران پشت سر گذاشته اند، با اين حال به نظر مي رسد با مرور سرنوشت پر تلاطم روزنامه نگاري در جامعه اي كه اولين روزنامه اش پيچيده در تار و پود سانسور متولد شد و جز برهه هايي كوتاه، طعم آزادي را آن گونه كه تشنه اي نيازمند سيراب شدن است، نچشيد، فرصتي براي اهل قلم، دانشجويان و علاقمندان فراهم مي سازد تا باز بينديشند كه چرا افق دستيابي به آزادي مطبوعات در ايران همواره روشن و شفاف نيست و تلقي و نگرش جريانهاي سياسي از آزادي مطبوعات چيست و چگونه آن را براي خود و ديگران معني مي كنند. قبل از رسيدن به آزادي مطبوعات كدام زمينه ها بايد تحقق يابد. رشد تفكر و انديشه سياسي و فرهنگي توده هاي مردم در اين ميان چه نقشي دارد و چرا مدعيان آزادي هنگامي كه در جايگاه قضاوت و تصميم گيري قرار مي گيرند خود به بستن روزنه هاي آزادي براي ديگران همت مي گمارند و چرا در ميدان حرف و سخن و شعار همه از آزادي سخن مي گويند و در عرصه عمل آن را آن گونه كه مي پسندند فقط براي خود مي خواهند.
كتاب "فكر آزادي مطبوعات" از يك مقدمه و سه بخش تشكيل شده است.
بخش اول : از صدور فرمان مشروطيت تا تشكيل مجلس شوراي ملي، از ايجاد نخستين مجلس شوراي مل تا انحلال وزارت انطباعات، از لغو سانسور رسمي تا كودتاي رضا خان.
بخش دوم : دوران پهلوي اول، دوران پهلوي دوم، سالهاي اشغال ايران، دوران نخست وزيري دكتر محمد مصدق، فراز و فرود سلطنت پهلوي.
بخش سوم : سالهاي تثبيت پايه هاي جمهوري اسلامي ايران، سالهاي جنگ و سازندگي، تلاش براي دستيابي به جامعه مدني.
همچنين مركز مطالعات و تحقيقات رسانه ها اقدام به انتشار مجموعه قوانين مطبوعات كشورهاي ديگر نموده كه از اين مجموعه چهار جلد منتشر شده است : قانون مطبوعات جمهوري فدرال آلمان، قانون مطبوعات مصر، قانون مطبوعات لبنان، قانون مطبوعات اردن.
نظر شما