حجت الاسلام محمدصادق یوسفی مقدم رئیس مرکز فرهنگ و معارف قرآن کریم در گفتگو با خبرنگار مهر در مورد قضاوت عجولانه و اینکه چه رهنمودهایی در دین اسلام برای پرهیز از قضاوت عجولانه شده است، گفت: به طور کلی انسان در هر کاری باید از قضاوت عجولانه بپرهیزد. یعنی انسان قبل از شناخت جوانب یک موضوع و قضایای مؤثر در تحقق یک مسئله و دقت در اطراف آن در مورد آن موضوع یا فرد قضاوت عجولانه نکند.
وی ادامه داد: بدیهی است که قضاوت عجولانه از نظر عقل و شرع محکوم است و اعتباری ندارد.
استاد حوزه علمیه قم در مورد میزان این ویژگی اخلاقی در جامعه ما و راه اصلاح آن اظهار داشت: امروز جامعه ما مبتلا به این خصلت اخلاقی است. افراد ممکن است در جامعه خبری را در مورد کسی بشنوند زود بر اساس همین خبری که می شنود قضاوت بکند در حالیکه طبیعت خبر این است که ممکن است صادق یا کاذب باشد.
وی افزود: اگر انسان تحقیق نکند در یک موردی خودش به نتیجه نرسد آن وقت قضاوت کند اسمش قضاوت عجولانه است که مبتلا به این مشکل غیر اخلاقی اجتماعی و فردی هستیم. این مشکل عمدتاً در رسانه های خبری وجود دارد. رسانه های خبری بر اساس خبر روی شخصیت افراد و جنبه های اخلاقی و دیانت افراد قضاوت می کند. این همان قضاوت عجولانه است.
یوسفی مقدم ادامه داد: البته خبر رسانی و اطلاع دهی اگر چنانچه با شخصیت افراد و با اعتبار آن تعارض نداشته باشد منعی ندارد، اما اگر انسان بر اساس هر خبری به صرف خبر بودن آن قضاوت کند این قضاوت عجولانه است. بدیهی است که نه عقل و نه شرع آن را نمی پذیرد.
رئیس مرکز فرهنگ و معارف قرآن کریم تصریح کرد: این بلای اخلاقی مشکلاتی برای خانواده و اجتماع پدید می آورد گاهی اوقات ضررش از بسیاری از رذایل اخلاقی دیگر هم بیشتر است و صدمات بیشتری می زند. تفاوت اساسی ای که با حسادت دارد این است که انسان در حسادت ممکن است صریحاً یک رفتار نرم انجام ندهد اما در قضاوت عجولانه بر اساس یک رفتار نرم یا بیان گرم افراد به سمت قضاوت عجولانه و غیر واقعی سوق پیدا می کنند.
یوسفی مقدم تصریح کرد: برای اصلاح این رذیله اخلاقی هم باید هر شخصی خودش را جای دیگری که از او قضاوت عجولانه شده بگذارد و ببیند که آیا خودش دوست دارد به صرف نقل خبری از او قضاوت عجولانه بشود؟ همانطور هم باید از قضاوت از روی صرف نقل خبر از دیگران پرهیز کند همان توصیه پیامبر(ص) که آنچه برای خود دوست داری برای دیگران هم دوست بدار و آنچه برای خود نمی پسندی برای دیگران هم نپسند.
رئیس مرکز فرهنگ و معارف قرآن کریم درپایان یادآورشد: قضاوت عجولانه ممکن است انسان را جهنمی کند یا اینکه از بهشت دور بگرداند زیرا وقتی انسان بدون واقعیت ها و حقایق درباره حیثیت و شخصیت افراد داوری می کند آرام آرام آن شقاوت در نفس انسان قوت پیدا می کند و حالت اشقیا می گیرد و اشقیا از رحمت و بهشت خدا دور هستند. ممکن است کار به جایی رسد که انسان راه نجاتی نیابد زیرا قضاوت عجولانه روحیه نصیحت پذیری را در انسان از بین می برد. لذا از این جهت شاید شنیع ترین گناهی باشد که یک مؤمن مرتکب می شود.
نظر شما