*** مديران مسئول روزنامه ها ، در رأس هرم كاري مطبوعات قرار دارند كه بنوعي تصميم گيرندگان چگونگي پرداخت به مطالب روزنامه بوده و در انتخاب موضوعات و سوژه هاي صفحات مختلف ، نقش مهمي دارند .
كيهان ، جوان ، همشهري و قدس از جمله روزنامه هايي هستند كه بطور مستمر بخشهايي را به انعكاس اخبار و مطالب ديني و اسلامي اختصاص مي دهند و در اين زمينه ، در مقايسه با ديگر روزنامه ها ، فعاليت مناسبي دارند . اين گروه پرداخت صحيح مطبوعات به مباحث ديني ، اسلامي و مذهبي را راهكاري براي ترويج مباني ارزشمند اسلام دانسته ، ضعف اعتقادي جامعه را حاكي از ضعف در عملكرد رسانه هاي كشور مي دانند :
پرداخت صحيح مطبوعات به مباحث ديني و مذهبي راهكاري براي ترويج مباني ارزشمند اسلامي است
حسين شريعتمداري مدير مسئول روزنامه كيهان با تأكيد بر اينكه دين در تمام مقوله هاي زندگي بشر نقش دارد ، پرداخت صحيح مطبوعات به مباحث ديني و مذهبي را راهكاري براي ترويج مباني ارزشمند اسلامي اعلام كرد .
شريعتمداري افزود : بي ترديد در چنين شرايطي و با توجه به اهميت مباحث ديني و مذهبي ، تنها اختصاص صفحه و يا ستوني به اين مباحث كفايت نمي كند ، بلكه مي بايست فعالان عرصه مطبوعات در تمام مسائل و حوزه هاي كاري و خبري خود ، دين را مورد توجه داشته و صبغه هاي آن در توليدات آنها و همچنين مطالب منعكس شده ، بخوبي نمود داشته باشد .
پرداخت بسيار ضعيف و فعاليتهاي تقليدي از مشكلات حوزه دين در مطبوعات كشور است
دكتر محمد رضا جمالي مدير مسئول روزنامه جوان نيز در همين ارتباط با اشاره به ضعفهاي بسيار مطبوعات در مورد پرداخت به موضوعات ديني و معارف اسلامي ، با يادآوري اينكه مطابق قوانين اسلامي ، روزنامه ها رسالت ارتقاء معرفت ، جهت دهي و هدفمند كردن فعاليتها را بر عهده دارند ، گفت : در حال حاضر پرداختهاي مطبوعات بسيار ضعيف و سطحي بوده و هيچ ابتكار و جذابتي در ارائه مطالب و مباحث ديني بكارگرفته نمي شود .
وي با تأكيد بر اينكه موضوعات ديني و معارف اسلامي در عرصه مطبوعات مظلوم واقع شده اند ، افزود : مطبوعاتي كه به حوزه دين مي پردازند متأسفانه صفحه اي اختصاصي براي مطالب اين حوزه ندارند و بدترين بخش روزنامه ، كه به فضاي مرده معروف است را به مباحث و مطالب ديني و معارف اسلامي اختصاص مي دهند .
وي تصريح كرد : در كشور اسلامي ايران كه مهد اعتقادات ديني قوي و باورهاي قلبي محكم است ، مطبوعات در راستاي عميقتر كردن اين اعتقادات و همچنين بسط و گسترش آنها به نسلهاي مختلف ، بسيار مؤثر هستند .
بهره گيري مناسب از روزنامه راهكاري براي اطلاع رساني دقيق و صحيح در حوزه دين است
عليرضا شيخ عطار مدير عامل مؤسسه همشهري با اشاره به اينكه روزنامه مي تواند بخوبي پاسخگوي نيازهاي متنوع و متعدد اقشار مختلف مردم باشد ، موضوعات ديني و مذهبي را يكي از نيازهاي اساسي جامعه ديني ايران اعلام كرد و گفت : با بهره گيري مناسب از روزنامه مي توان در راستاي اطلاع رساني دقيق و صحيح ، موفق عمل كرد .
وي با تأكيد بر ضرورت درج مطالب ديني و مذهبي در مطبوعات ، گفت : همواره سؤالات متعدد و متنوعي در حوزه دين براي گروههاي سني مختلف و اقشار متفاوت وجود دارد كه مطبوعات مي توانند با دسته بندي مطالب و پرداخت صحيح به موارد مختلف و مورد نياز ، پاسخگوي نيازهاي عمومي جامعه باشند .
ضعف اعتقادي جامعه حاكي از ضعف در عملكرد رسانه هاي كشور است
غلامرضا قلندريان مدير مسئول روزنامه قدس نيز با تأكيد بر اينكه هويت جامعه اسلامي ايران ، اخلاق است و رسانه ها مكلف به توسعه اخلاق مداري در جامعه هستند ، گفت : اعتقاد ، ايمان و باورهاي ديني و اسلامي از طريق رسانه ايجاد مي شود و چنانچه ضعفي در اين مقوله وجود داشته باشد ، حاكي از ضعف در عملكرد رسانه هاي كشور است .
وي با يادآوري اينكه كشور ايران ، كشوري اسلامي است ، مأموريت اصلي رسانه هاي مختلف كشور را تقويت اعتقادات و باورهاي ديني اعلام كرد و گفت : شك نيست فعاليت رسانه هاي كشور مي بايست علاوه بر اطلاع رساني دقيق و صحيح و همچنين ارتقاء آگاهي هاي عمومي ، ايجاد امنيت ، آسايش و آرامش در سطح جامعه باشد .
قلندريان در ادامه با اشاره به اينكه در حال حاضر رسانه هاي كشور كمتر افكار و انديشه هاي اسلامي را در فعاليتهاي خود مورد توجه قرار مي دهند ، يادآورشد : بايد براي فعاليت مناسب ، اخلاق معنوي و اسلامي در رأس كار قرار گرفته و با بهره گيري از مشاوري كه با زواياي كارهاي مطبوعاتي بخوبي آشنايي دارد ، در اين زمينه فعاليت كرد .
*** اما ديگر فعالان عرصه مطبوعات ، كارشناسان و مدرسان رشته روزنامه نگاري و ارتباطات نيز در اين مورد نظرات مختلفي دارند ، اين گروه تخصصي شدن مطبوعات و نشريات را مهمترين راهكار براي رفع ضعفهاي موجود مي دانند و اعتقاد دارند ، خبرنگاران تخصصي حوزه دين ، با شناخت نيازهاي ديني و معنوي مخاطبان و انعكاس آنها در نشريات و يا صفحات تخصصي روزنامه ها ، موقعيتي را فراهم مي آورند تا مطالب براحتي در دسترس مخاطب قرار گرفته و تأثيرگذاري لازم را خواهد داشت :
مطالب غير خبري ديني و مذهبي بايد از طريق نشريات و ديگر رسانه هاي تخصصي منعكس شوند
ماشاء الله شمس الواعظين با اشاره به اينكه تخصصي شدن حوزه مطبوعات ديني ضرورتي است كه مي بايست مورد توجه قرار گرفته و به آن پرداخته شود ، گفت : تخصصي شدن نشريات شرايطي را ايجاد مي كند كه تمام مطالب مربوط به حوزه دين در يك جا متمركز بوده و مخاطب براحتي به مطالب مورد نياز خود دسترسي خواهد داشت .
وي با اعلام اينكه در اروپا و خاورميانه ، مطالب و مباحث ديني و مذهبي در روزنامه ها جايگاه خاصي ندارند ، تأكيد كرد : در مقابل ، نشريات ديني و دين پژوهي بسياري در اين كشورها وجود دارد كه به مباحث مختلف ، متنوع و متعددي چون كلام يهودي و كلام مسيحي مي پردازند .
وي گفت : با توجه به اينكه در كشور ما تعريف خاصي از دين و مذهب وجود دارد ، مي بايست به امر اطلاع رساني در اين زمينه با دقت نظر بيشتري پرداخته شود .
عرصه دين به تحرك ، پويايي و ابتكار عمل فعالان خبري اين حوزه نياز دارد
علي اكبر قاضي زاده مدرس رشته روزنامه نگاري با اشاره به اينكه فعاليت در حوزه دين كمتر مورد استقبال خبرنگاران قرار مي گيرد ، بر ضرورت فعاليت تخصصي در اين حوزه تأكيد كرد و گفت: فعاليت خبري در عرصه دين نياز به تحرك ، پويايي و ابتكار عمل فعالان اين عرصه دارد .
وي با اشاره به اينكه در ديگر كشورها ، روزنامه نگاران بطور اختصاصي در زمينه هايي چون نفت ، خودرو ، صنايع دستي و صنايع سبك فعاليت مي كنند ، عدم فعاليت تخصصي و حرفه اي در ايران را ضعفي براي روزنامه نگاران عنوان كرد و گفت : در اين ميان خبرهاي ديني و مذهبي ، داراي مشكل دوگانه اي هستند ، اول اينكه اغلب روزنامه نگاران اين حوزه بصورت تخصصي فعاليت نمي كنند و ديگر اينكه فعاليت در حوزه دين و مذهب كمتر مورد استقبال خبرنگاران قرار مي گيرد و كار در اين حوزه از استقبال بسيار كمي برخوردار است .
وي تصريح كرد : عرصه دين نيز داراي جاذبه هايي است كه بايد با دقت نظر و ديد باز مورد عنايت قرار گرفته ، به آنها پرداخته شود ، حوزه دين نيز همچون ديگر حوزه ها ، پويايي بسياري دارد كه با ابتكار عمل و زبان طراوت و تازه مي توان به موضوعات اين بخش پرداخته و به گونه اي مناسب ، مخاطبان بسياري را جذب كرد .
رويكرد و پردازش اخبار ديني غير حرفه اي است
احمد توكلي روزنامه نگار ، با اشاره به اينكه ساده نويسي از راهكارهاي جذب مخاطب است ، پردازش و رويكرد غير حرفه اي روزنامه نگاران به اخبار و مباحث ديني را از عواملي عنوان كرد كه عدم جذابيت را در پي خواهد داشت .
توكلي ، دوران دانش آموزي را يكي از دورانهايي عنوان كرد كه سازندگي فكر و روح در آن زمان رخ مي دهد و با اشاره به اينكه تأكيد بر محفوظات ، بهره گيري از معلم هايي كه شايستگي تدريس دروس ديني را نداشته اند ، شيوه هاي غلط و در برخي موارد افراطي و همچنين كتابهاي نامناسب از جمله عواملي است كه در دوران تحصيل تأثيرات منفي در اذهان داشته ، شرايطي را ايجاد مي كند كه فرد در بزرگسالي گرايش بسيار كمي نسبت به اخبار و مطالب ديني و مذهبي داشته باشد .
وي تصريح كرد : پردازش و رويكرد غير حرفه اي مطبوعات به اخبار ديني كه بعقيده بنده ريشه در آموزشهاي مدارس دارد ، شرايطي را ايجاد مي كند كه اخبار بصورت خشك و غير جذاب ارائه شوند و شك نيست كه چنين اخباري نمي توانند از جذابيت لازم برخوردار بوده تأثيرگذار باشند .
اين روزنامه نگار با اشاره به نقشي كه ساده نويسي در جذب مخاطب و تأثيرگذاري دارد ، سابقه تاريخي اين امر در اسلام را يادآورشد و گفت : روايي و داستاني بودن كه به اصطلاح ابداع روزنامه نگاري غربي قرن بيستم است ، بيش از 1400 سال قبل توسط قرآن به ما آموزش داده شده است ، تمام قرآن ، آموزش به زبان ساده ، داستاني ، جذاب و غير مستقيم است .
مخاطب شناسي و پردازش صحيح از ضرورتهاي اوليه براي فعاليت در حوزه اخبار ديني است
دكتر سيد وحيد عقيلي مدرس ارتباطات با اشاره به اينكه روزنامه نگار نقش مؤثري در جلب و جذب مخاطب براي اخبار و گزارشات ديني و مذهبي دارد ، برجسته سازي اخبار و مخاطب شناسي را از ضرورتهاي اوليه فعاليت در اين حوزه اعلام كرد و گفت : بيان حقايق و واقعيتهاي اخبار ديني و مذهبي ، بايد بيش از اخبار ديگر حوزها مورد توجه قرار گيرد.
عقيلي پردازش صحيح اخبار ديني را از ديگر راهكارهاي جذب بيشتر مخاطب و تأثيرگذاري بر وي عنوان كرد و افزود : براي پرداختن به اخبار اين حوزه مي بايست نهايت دقت و ظرافت را بكار گرفت و جنبه هاي ديني و مذهبي آن را با شيوه هاي بسيار ظريف و غير مستقيم بصورت پررنگ و برجسته عنوان كرد .
دكتر عقيلي در ادامه مخاطب شناسي را از ديگر ضرورتهاي فعاليت شايسته در اين عرصه اعلام كرد و گفت : مخاطبان اين حوزه به دو دسته تقسيم مي شوند ، يكي مخاطباني كه نسبت به ارزشهاي ديني ، توجه خاصي دارند كه مي بايست با در نظر گرفتن اين اعتقادات مطالب را دقيق ، صحيح و مستند طرح كرد ، دسته دوم كساني هستند كه شايد به ظاهر نسبت به مباني ديني و اخلاقي كم توجه باشند كه براي اين عده نيز مي بايست در تهيه اخبار و گزارش ها دقت نظر لازم صورت گرفته ، مطالب به گونه اي طرح شوند كه آنها را جذب كرده و در تقويت و تعميق باورها و اعتقادات آنها مؤثر باشد .
حوزه دين از خبرنگار حرفه اي برخوردار نيست
حجت الاسلام هادي صادقي رئيس مركز پژوهشهاي صدا و سيما نيز با اشاره به اينكه پرداخت فعلي مطبوعات به اخبار ديني و اسلامي رضايتبخش نيست ، نبود خبرنگاران حرفه اي در حوزه دين ، را يكي از ضعفهاي موجود اعلام كرد و گفت : اگر مطبوعات در راستاي انعكاس اخبار ديني و اسلامي فعاليت و عملكرد مناسبي داشته باشند ، تأثيرات آن بخوبي در سطح جامعه قابل مشاهده خواهد بود .
حجت الاسلام صادقي پيوند مسائل ديني با مسائل زندگي را ضروري اعلام و با تأكيد بر اينكه پيوند فوق ، پيشرفت و نوآوري در تمام زمينه هاي زندگي بشري را موجب مي شود ، گفت : مطبوعات با پرداخت مناسب به موضوعات مرتبط با زندگي انسان مي توانند پاسخگوي مناسبي به نيازهاي آنان بوده ، در امر اطلاع رساني ، ارتقاء آگاهي و همچنين بهبود اخلاقيات در روابط اجتماعي بسيار مؤثر عمل كنند .
رئيس مركز پژوهشهاي صداوسيما تصريح كرد : بسياري از ناهنجاري هاي اجتماعي و اخلاقي امروز ، ناشي از عدم اطلاع دقيق افراد از موضوعات اخلاقي و ديني است ، اگر مطبوعات در راستاي اين امر فعاليت و عملكرد مناسبي داشته باشند ، تأثيرات آن بخوبي در سطح جامعه قابل مشاهده خواهد بود .
*** بي ترديد توجه به ضرورتهاي انعكاس اخبار و مطالب ديني و اسلامي و همچنين تأثير آنها در سطح جامعه ، نقش مؤثري در پرداخت شايسته فعالان عرصه مطبوعات به اين مقوله خواهد داشت ، ضمن اينكه اين پرداخت مي بايست با اصول و قواعدي همراه باشد تا تأثير لازم را در راستاي جذب مخاطب و همچنين اثربخشي مثبت بر وي ، داشته باشد .
مطبوعات كشور با انعكاس اخبار و مطالب مورد نياز جامعه ، با زبان و قلمي ساده و روان مي توانند نيازهاي معرفتي اقشار مختلف را پاسخگو بوده ، در هدايتگري و جهت دهي به آنها نيز مؤثر عمل كنند .
نظر شما