به گزارش خبرنگار مهر، طی سال های اخیر مهاجران به عنوان متهمان ردیف اول این نوع از ساخت و سازها شناخته شدند و هر کارشناسی در نظرات خود نقش مهاجران را در افزایش ساخت و سازهای غیرمجاز لحاظ کرده چرا که بسیاری از آنان به منظور نزدیکی به حرم رضوی اقدام به ساخت و سازهای فاقد مهندسی می کنند و اغلب در شهرک های شهید رجایی و باهنر ماندگار می شوند.
اکنون جمعیت سه میلیون نفری پایتخت معنوی در حالی روز به روز بزرگ و بزرگتر می شود که یک میلیون نفر از ساکنان آن را حاشیه نشینان با ساخت و سازهای غیر مجاز به خود اختصاص داده اند و این امر شاید به يك بيماري مزمن و فراگیر در پایتخت معنوی مبدل شده است.
نوشدارویی برای درمان وصله های ناجور
مسئولان این شهر تاكنون نتوانسته اند نوشدارویی برای درمان وصله های ناجور پیدا کنند هر چند که بعضاً با اقداماتي مقطعي كه معمولا فاقد بنيانهاي كارشناسانه است، سعي در ريشه كني اين معضل داشته اند اما هیچ کدام از راهكارها گره گشا نبوده است.
صدور حکم قلع بنا و شهرک سازی از جمله راهکارها و نوشداروهای مسئولان شهری بوده است اما هیچ کدام از این موارد تاکنون نتوانسته تهدیدی برای ساخت و سازهای غیر مجاز و شبانه در حاشیه شهر باشد، حاشیه ای که این روزها به عقیده بسیاری از کارشناسان به متن تبدیل شده است و در داخل شهر نیز آسمان پایتخت معنوی با خانه هایی بلند بالا و کم دوام به حراج گذاشته می شود.
یک کارشناس امور شهرسازی در این رابطه به خبرنگار مهر می گوید: صدور حکم قلع بنا راهکار و چاره کار مقابله با ساخت و سازهای غیرمجاز نیست چرا که بنده اعتقاد دارم که این ساخت و سازها در مقابل دیدگان شهرداری بلوک بلوک بالا رفته و آب و برق و گار آن نیز تامین شده پس آنان اگر به دنبال مقابله بوده اند باید از همان ابتدا که برخی از شهروندان و مهاجران در حال ساخت و ساز بودند با این پدیده مقابله می کردند.
ساخت مسکن با تسهیلات کم
علی پور یوسف ادامه می دهد: اين افراد به دلیل مشكلات فراوان و محروميت بسيار تخلف كرده اند و گرنه هيچ كس حاضر نیست در خانه هایی کم دوام و در محله هایی خطرناک روزگار بگذراند و شاید این امر بیش از همه تقصیر مسئولان شهری است که ساخت مسکن را آن گونه که باید برای افراد محروم در دستور کار قرار نداده اند.
او تاکید می کند: اگر ساخت مسکن با تسهیلات کم به معنای واقعی در دستور کار قرار می گرفت امروز ساخت و سازهای غیر مجاز در اطراف شهر تحقق نمی یافت و روز به روز بر تعداد حاشیه نشینان افزوده نمی شد.
او یادآور می شود: مسئله ساخت و ساز غيرمجاز در پایتخت معنوی نيازمند نگاه ملي است و با افزايش افراد حاشيه نشين به دليل فقر مالي، ساخت و ساز غير مجاز نيز صورت مي گيرد.
او با بیان این مطلب که جلوگيري از ساخت و سازهای غیر مجاز نیازمند ضابطه هايي است كه بايد از سوي مسئولان اجرا شود، می افزاید: طی سال های اخیر عدم هماهنگي دستگاههاي اجرايي و شهري و موازي كاري هايي که صورت گرفته موجب دامن زدن به معضل حاشیه نشینی و ساخت و سازهای غیرمجاز شده است.
این کارشناس امور شهرسازی عنوان می کند: براي برخورداري از يك جامعه سالم بايد در سايه قانون حركت كرد و در این راستا ساخت و ساز غیرمجاز مشكلی ساده نيست كه با چند كميسيون و كارگروه مرتفع شود.
افزایش ساخت و سازهای غیرمجاز به دلیل نبود طرح جامع و تفضیلی
پور یوسف تصریح می کند: حاشيه نشيني غده ای چركين است كه اگر به موقع ريشه كن نشود به اعضاي سالم و شاداب پيكره اين شهر آسيب مي رساند و تنها راه مداوای آن برخورد مشروط با اسكان اين قشر آسيب پذير و فرصت دادن جهت جابجايي به آنهاست كه اين فرصت را شهرداري از طريق تامين زمين و مسكن ارزان نيز مي تواند در اختيار آنان قراردهد.
او یادآور می شود: ساخت و سازهای غیرمجاز، مهاجرت بی‌رویه و مشکلات اجتماعی از جمله معضلات ساخت و سازهای فاقد مجوز است و در این راستا مسئولان بر تعداد شهرک‌ها با وسعت و تراکم جمعیتی نیز افزوده اند.
این کارشناس امور شهرسازی بیان می کند: تداوم ساخت و سازهای شبانه و غیرمجاز در حالی ادامه دارد که کارشناسان شهرداری به طور شبانه‌روزی در حال شناسایی این مکان‌ها و برخوردهای قانونی هستند.
رئیس کمیسیون فنی و عمران شورای اسلامی مشهد نیز معتقد است، ساخت و سازهای غیرمجاز تنها به دلیل نبود طرح جامع و تفضیلی مشهد روز به روز در حال افزایش است و تا هنگامی که طرح جامع و تفصیلی به تصویب نرسد وضعیت ساخت و سازها بدتر خواهد شد.
جواد داوودآبادی ادامه می دهد: مشهد کلان شهری مذهبی است و بسیاری از مردم شهرهای دیگر تمایل دارند که در مجاورت حرم رضوی زندگی کنند و اینکه بسیاری از مهاجران راغب هستند در اطراف شهر ساکن شوند به دلیل عقب بودن ما در اجرای طرح ها است.
او می‌افزاید: در حال حاضر مردم چند گام جلوتر از مسئولان شهری حرکت می‌کنند و از آن جایی که برای مردم طرح های مهندسی ارائه نشده مجبور هستند به ساخت و سازهای غیرمجاز دست بزنند.
آسمان پایتخت معنوی با خانه هایی کم دوام به حراج گذاشته می شود
او با تاکید بر اینکه ساخت و سازهای غیرمجاز این روزها از حاشیه شهر دامن داخل شهر را نیز گرفته می گوید: این روزها در داخل شهر نیز ساختمان ها و برج هایی بدون مجوز ساخته شده و در حقیقت آسمان پایتخت معنوی با خانه هایی کم دوام به حراج گذاشته می شود.
رئیس کمیسیون فنی و عمران شورای اسلامی مشهد با اشاره به این مطلب که ساخت و سازهای غیرمجاز به طور کلی قلع بنا نمی‌شوند، عنوان می کند: کمیسیون ماده 100 با مردم مدارا می‌کند چرا که نمی‌تواند برای تمام موارد رای قلع بنا صادر کند.
او بیان می کند: در رشد و افزایش ساخت و سازهای غیرمجاز مردم بی‌تقصیر هستند و هر گونه قصوری مربوط به نبود طرح جامع و تفصیلی است زیرا متاسفانه به دلیل حریم شهر تصویب نهایی این طرح با تاخیر رویرو شده است.
او در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به دخالت افراد سودجو در ساخت و سازهای غیر مجاز بیان می کند: برخی افراد سودجو نیز در ساخت و سازهای غیرمجاز نقش دارند و با وجود تذکر شهرداری همچنان به تخلف در این حوزه می پردازند.
او تصریح می کند: اراضی و زمین‌های بایر بیشتر دلالان و افراد سودجو را به سمت ساخت و سازهای غیرمجاز و فروش آنان به افراد مهاجر سوق داده و هرچه زودتر باید دست دلالان در این زمینه قطع شود.
ساختمان هایی کم دوام و بلایای طبیعی
سال ها است که بسیاری از افراد در خانه‌های بسیار کوچک بدون رعایت ضوابط شهرسازی به ساخت و سازهای غیرمجاز و بدون پروانه ساخت بنا زندگی می کنند و علاوه بر ناهمگونی و زشت کردن چهره شهر بیش از دیگران در معرض بلاهای طبیعی مانند زلزله قرار می گیرند.
قصه ساخت و ساز غیرمجاز و پدیده حاشیه نشینی علاوه بر مشکلات و آسیب های اجتماعی که به دنبال دارد موجب شده تا ساختمان‌هایی غیر استاندارد که تنها نام چهاردیواری را یدک می‌کشد و هیچ پناهگاه امنی در مقابل زلزله و سایر اتفاقات ناگوار نیست روز به روز افزایش یابد.
بسیاری از مسئولان شهری نیز طی سال های اخیر تلاش های بسیاری را برای مقابله با پدیده حاشیه نشینی و ساخت و سازهای غیرمجاز در شهر انجام داده اند اما به نظر می رسد که حل این معضل نیازمند نگاه ملی است.
...................................
گزارش: مرضیه صاحبی
نظر شما