به گزارش خبرنگار مهر، کارشناسان بر این باورند که وجود بافت‌های فرسوده و سکونتگاه‌های غیرمجاز یکی از بیماری‌های شهری است که از لحاظ اقتصادی، اجتماعی، بهداشتی، فرهنگی و امنیتی بسیاری از ناهنجاری‌های را در دل خود نهفته دارد.
کارشناسان معتقدند که برای حل این گونه معضلات و تامین امنیت جانی شهروندان در مقابل ساخت و سازهای بی‌کیفیت، قدیمی و فرسوده باید این مناطق بهسازی و نوسازی شود.
هزار و 858 هکتار بافت فرسوده و سکونتگاه غیررسمی در همدان شناسایی شد
براساس گزارش‌های رسمی تاکنون هزار و 858 هکتار بافت فرسوده و سکونتگاه غیررسمی در همدان شناسایی شده است. در حال حاضر نزدیک به 11 و نیم درصد از جمعیت 11 شهر دارای بافت فرسوده استان همدان در بافت‌های فرسوده سکونت دارند.
آنچه مسلم است اینکه با توجه به نیاز سالانه استان همدان به احداث واحدهای مسکونی جدید و با توجه به نیاز انباشت شده تقاضای مسکن از سال‌های پیش، دولت برای پاسخگویی به این نیاز، راهکارهای مختلفی که مهمترین آن طرح مسکن مهر است را در نظر گرفته تا با انجام آن در اراضی و شهرک‌های اطراف شهرها، بخشی از سر ریز جمعیت را در این مناطق جای دهد.
اما به گفته برخی کارشناسان این طرح به تنهایی کافی نیست و باید به فکر چاره بود.
در همین راستا مديرعامل شركت عمران و مسكن سازان استان همدان گفت: در استان همدان هزار و 858 هكتار بافت فرسوده وجود دارد كه 698 هكتار آن در شهرستان همدان است.
50 درصد از املاك بافت فرسوده فاقد اصول ايمني در ساخت و ساز است
محمد علي اسدي در گفتگو با خبرنگار مهر با بيان اينكه بافت فرسوده داراي سه شاخصه ناپايداري، ريزدانگي و نفوذ ناپذيري است، افزود: بافت فرسوده به مناطقي گفته مي شود كه 50 درصد از املاك آن منطقه فاقد اصول ايمني در ساخت و ساز و به قولي ناپايدار باشد.
وي همچنين در خصوص ريزدانگي و نفوذناپذيري گفت: در مناطق بافت فرسوده 50 درصد املاك داراي مساحت كمتر از 200 متر و همچنين 50 درصد معابر عرض كمتر از شش متر دارند.
اسدي ادامه داد: در تويسركان 188 هكتار، در نهاوند 171 هكتار، در ملاير 170 هكتار، در اسدآباد 169 هكتار، در بهار 104 هكتار، در رزن 96 هكتار، در كبودرآهنگ 83 هكتار، در فامنين 72 هكتار، در جورقان 44 هكتار و در لالجين 69 هكتار بافت فرسوده وجود دارد.
مديرعامل شركت عمران و مسكن سازان استان همدان با بيان اينكه قانون تمهيداتی براي نوسازي بافت فرسوده پيش بيني كرده است، اظهار داشت: اين تمهيدات شامل پرداخت تسهيلات بدون سپرده در دو قسمت خود مالكي مسكن مهر كه داراي سود يارانه اي است و همچنين پرداخت وام آزاد از منابع داخلي بانك ها و با سود آزاد است و در اين نوع وام ضامن فقط سند ملكي است و سند ملكي در رهن بانك قرار مي گيرد.
اسدي افزود: تخفيف عوارض صدور پروانه ساختماني كه در قانون پيش بيني شده است از ديگر تمهيدات لازم براي نوسازي بافت فرسوده است.
تشويق هاي تراكمي براي ساخت وساز در بافت فرسوده مد نظر است
وي ادامه داد: همچنين از تشويق هاي تراكمي براي ساخت وساز در بافت فرسوده استفاده مي شود كه البته اين موضوع در استان ها و شهرستان ها نسبي است يعني بعضي از تخفيفات به صورت كامل و برخي نيز با درصد كم و زياد داده مي شود.
اسدي افزود: در نوسازي بايد كل ملك يا منطقه تخريب شود و از نو ساخته شود اما بهسازي شامل خدمات پس از نوسازي، خدمات عمومي، ايجاد فضاي عمومي، فضاي سبز، اصلاح شبكه هاي زير ساختي و معابر است.
محمدعلي اسدي با بيان اينكه استان همدان در رشد نوسازي و بهسازي در بافت فرسوده پيشرفت مناسبي داشته است عنوان كرد: استان همدان از شهرهاي پيشرو در امر نوسازي بافت فرسوده است و هرچه سهميه در اين زمينه داشته ايم را جذب كرده ايم.
وي با اشاره به اينكه هر روز به جمع درخواست كنندگان نوسازي بافت فرسوده افزوده مي شود بيان كرد: در اين زمينه از بعضي از استان ها سهميه كم كرده اند و به همدان داده اند.
مديرعامل شركت عمران و مسكن سازان استان همدان افزود: در بخش نوسازي محله اي منطقه جولان همدان به عنوان پايلوت كشوري شناخته شده است و از استان هاي ديگر براي بازديد و نحوه مداخله به اين منطقه مي آيند.
بافت هاي تاريخي با بافت هاي قديمي داراي يك هم پوشاني است
اسدي با اشاره به اينكه معمولا بافت هاي تاريخي با بافت هاي قديمي داراي يك هم پوشاني است گفت: اكثر اماكن واجد ارزش تاريخي در اين مناطق شناسايي و تمهيداتي براي حفظ و احياي اين اماكن در نظر گرفته شده است.
وي با بيان اينكه خانه صيفي، خانه شريفي و خانه فيضي در بافت فرسوده منطقه جولان شناسايي شده است ادامه داد: دو مورد از اين خانه ها در حال مرمت و يكي در حال برنامه ريزي براي انجام مرمت است.
محمد علي اسدي افزود: همچنين خانه قهاري ها براي بهره برداري امور فرهنگي به كانون پرورش فكري كودكان و نوجوانان تحويل داده شده است كه هم اكنون در حال استفاده است.
وي با بيان اينكه بايد به آثار تاريخي كه در بافت فرسوده هستند رسيدگي شود، ادامه داد: ممكن است گود برداري در كنار اين آثار موجب تخريب يا آسيب به آنها شود كه ميراث فرهنگي بايد نسبت به تعيين حريم آثار تاريخي اقدام كند و روي ساخت و سازها كنترل بيشتري داشته باشد و ميراث فرهنگي بايد در مناطق بافت فرسوده حضور پر رنگ تري داشته باشد.
بازار همدان جزو بافت فرسوده است و باید مرمت شود
وي درخصوص بازار همدان نیز گفت: بازار همدان جزو بافت فرسوده است اما به خاطر وضعيت تاريخي، اين بازار از ضوابط مرمت شهري بيشتر بهره مي برد و بافت كالبدي مناطق تاريخي را نمي توان تخريب كرد و مورد نوسازي قرار داد بلكه بايد مرمت شود.
وي همجنين به آسيب هاي بافت فرسوده اشاره كرد و اظهار داشت: معمولا بافت فرسوده به عنوان يكي از مناطق آسيب پذير شهري مد نظر همه مديران شهري قرار مي گيرد چراكه اين مناطق در زمان وقوع حوادث غيرمترقبه بيشترين آسيب را مي بينند و همچنين ناهنجاري هاي اجتماعي شامل بزهكاري، اعتياد در اين مناطق بيشتر است.
مديرعامل شركت عمران و مسكن سازان استان همدان به مسائل زيست محيطي در بافت فرسوده شهري اشاره كرد و افزود: به دليل نفوذ ناپذيري اين مناطق ممكن است خدمات شهري به صورت ضعيف انجام شود و حتي در بعضي مناطق مشكلات فراواني به وجود آورد مثلا اگر در اين مناطق آتش سوزي اتفاق افتد انجام خدمات امداد و نجات با مشكل مواجه مي شود و در بعضي مناطق غيرممكن است.
هسته مركزي همدان و رينگ نخست داراي شرايط بافت فرسوده است
محمدعلي اسدي با بيان اينكه نوسازی و بهسازي بافت فرسوده در دستور كار دولت ها قرار دارد اظهار داشت: معمولا هسته مركزي شهرها و رينگ نخست داراي شرايط بافت فرسوده هستند كه اين قانون شامل شهر همدان و شهرستان هاي ديگر نيز مي شود.
وي به مزاياي نوسازي بافت فرسوده اشاره كرد و ادامه داد: در بحث مرمت شهري و مديريت شهري مي توان به بافت فرسوده با يك رويكرد مثبت نگاه كرد چراكه نوسازي بافت مي تواند ايجاد اشتغال كند و و آسايش روحي و رواني را به همراه آورد و همچنين رفاه اجتماعي را افزايش دهد و باعث ارائه خدمات اجتماعي بهتر و افزايش امنيت شود.
اسدي با بيان اينكه يكي از بحث هاي اصلي پيشبرد نهضت نوسازي بافت فرسوده انجام اطلاع رساني و آموزش هاي لازم است اظهار داشت: شركت عمران و مسكن سازان همدان از طريق آموزش و اطلاع رساني به مردم و مسئولان هم به صورت حضوري و هم غير حضوري سعي كرده است كه بسته هاي تشويقي دولت را در اين زمينه معرفي كند و همچنين به مديران ذي ربط آموزش هاي لازم را بدهد.
مديرعامل شركت عمران و مسكن سازان استان همدان با بيان اينكه تاكنون 11 هزار واحد از سوي شركت عمران و مسكن سازان براي دريافت تسهيلات نوسازي به بانك هاي عامل معرفي شده اند افزود: رقم جذب تسهيلات تاكنون افزون بر 200 ميليارد تومان تخمين زده مي شود.
مديران شهري بايد نسبت به الويت بندي مناطق بافت فرسوده اقدام كنند
اسدي با بيان اينكه مديران شهري بايد نسبت به الويت بندي مناطق بافت فرسوده اقدام كنند گفت: مديران بايد باتوجه به درصد فرسودگي و نيازمندي هاي مردم بيشترين اعتبارات را به سمت نوسازي بافت درون شهري سوق دهند و از همه امكانات در اختيار خود نسبت به اين امر مهم استفاده كنند چراكه در صورت بروز حوادث غيرمترقبه پشيماني سودي ندارد و بايد در مقابل كم كاري هاي احتمالي پاسخگو باشند.
وي با بيان اينكه در قانون هم به صراحت آمده است كه وزارت راه و شهرسازي و شهرداري هاي كشور موظفند با استفاده از امكانات و اعتبارات موجود سالانه 10 درصد از عرصه بافت فرسوده را نوسازي كنند عنوان كرد: در سال گذشته در استان همدان با توجه به تسهيلات داده شده و پروانه هاي صادر شده در شهرداري ها مي توان به جرات گفت كه به 10 درصد رسيديم و اميدواريم كه امسال نيز اين امر را محقق كنيم.
محمدعلي اسدي با بيان اينكه در بافت فرسوده اقدامات نفوذ پذيري با همكاري شهرداري ها صورت مي گيرد ادامه داد: شركت عمران و مسكن سازان با استفاده از اعتبارات ملي و منابع داخلي به منظور بازگشايي معابر اقدام به تملك املاك واقع در معابر مي كند كه اين امر موجب توسعه بيشتر ساخت وساز و خدمات عمومي به مناطق مي شود كه نمونه بارز اين اقدامات در منطقه جولان همدان، در مناطق بافت فرسوده ملاير و محور دو خواهران نهاوند صورت گرفته است.
طرح مطالعاتي و نقشه راهبردي منطقه مناطق فرسوده در دست تهیه است
وي گفت: از مهمترين اقداماتي كه براي نوسازي بافت فرسوده بايد در نظر گرفته شود تهيه طرح مطالعاتي و نقشه راه و نقشه راهبردي منطقه است که در اين راستا در هفت شهر استان كه داراي بافت فرسوده مصوب هستند اقدام به انتخاب مشاور كرديم كه مطالعات اين مشاوران عموما داراي 80 درصد پيشرفت فيزيكي است.
مديرعامل شركت عمران و مسكن سازان استان همدان در خصوص موانع موجود بر سر راه نوسازي بافت فرسوده گفت: برخي از مديران شهري ادارات ذي ربط در راستاي نوسازي بافت هاي فرسوده همكاري هاي لازم را انجام نمي دهند.
وی گفت: در نوسازي يك منطقه بايد يكسري خدمات عمومي از جمله زيرساخت هاي اصلاح شبكه هاي خدماتي انجام گيرد.
وی افزود: همچنين در بحث بهسازي كه بعد از نوسازي مناطق صورت مي گيرد بعضي مناطق ممكن است به حال خود رها شوند و چنانچه قوانين و مقررات و مشوق هايي پيش بيني شده در قانون را ادارات ذي ربط انجام ندهند باعث مي شود نوسازي حركت كندي داشته باشد.
انداختن كار بر دوش يك يا دو سازمان كاري مشقت بار و ناممكن است
محمدعلي اسدي ادامه داد: همكاري دستگاه هاي خدمات رسان خوب است اما انتظار داريم كه اين همكاري ها بيشتر شود و همه دستگاه ها بايد با يك سونگري به مقوله نوسازي وارد شوند و انداختن كار بر دوش يك يا دو سازمان كاري مشقت بار و ناممكن است و انتظار است كه همه دستگاه ها بيش از پيش با احساس مسئوليت وارد كار شوند.
وي در پايان گفت: از مردم ساكن در مناطق بافت فرسوده خصوصا مناطق مركزي شهر درخواست دارم كه چنانچه اهميت نوسازي ملك فرسوده را در نظر مي گيرند با مراجعه به شهرداري هاي مربوط به مناطق خود نسبت به اخذ پروانه ساختماني ملك خود اقدام كنند و از امكانات ويژه و تسهيلات نوسازي كه از 20 ميليون تومان در سال 92 به 30 ميليون تومان افزايش پيدا كرده و همچنين از ديگر امتيازات اين امر استفاده كنند.
با این تفاسیر آنچه مسلم است اینکه طرح‌های ساماندهی بافت فرسوده در زمره طرح‌های تفصیلی ویژه‌ای است که باید براساس واقعیت‌های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی ساکنان این نوع بافت انجام گیرد و اینکه تا چه حد می‌توان مردم را در برنامه‌ریزی و تهیه طرح‌ها مشارکت داد به ظرفیت مردم در تصمیم‌سازی در خصوص مسائل و مشکلات بافت مورد نظر بر می‌گردد.
___________
گزارش: اکرم محمدی
نظر شما