اشتباهی که شبهای امتحان دانشجویان را تار می کند/ قرص خاکستری معجزه نمی کند

به گزارش خبرنگار مهر، به سبب اینکه ریتالین دارویی است که توسط پزشکان تجویز می شود مصرف کنندگان تصور می کنند این قرص ها بی خطرند و آن ” بد نامی ” مواد مخدر را ندارند، درحالی که عوارض مصرف خودسرانه این قرص ها می تواند در حد مواد دیگر نظیر کوکایین و آمفتامین باشد.

قرص های ریتالین در وهله اول برای درمان یکی از انواع اختلال بیماریهای روانی دوران کودکی به نام “بیش فعالی همراه با نقص توجه” استفاده می شود و در مواقعی نیز توسط پزشکان برای درمان بیماران مبتلا به ” حمله خواب” تجویز می شود ولی در سال های اخیر مصرف خود سرانه این دارو در کشور ما رو به افزایش گذاشته که عدم آگاهی از آثار و ویژگی های این قرص می تواند نگران کننده باشد.

قرص ریتالین شبیه آمفتامین است

کارشناس مرکز اطلاع رساني دارو و سموم معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکي مشهد در این زمینه هشدار می دهد: در دانشجویانی که فکر می کنند شب امتحان تنها باید درس بخوانند، بدانند همانطور که خواندن لازم است، خوابیدن هم لازم است. زیرا زمانی که مغز وارد فاز پردازش اطلاعات می شود، در صورتی که مغز استراحت کند این پردازش اطلاعات به نحو مطلوبی صورت می گیرد.

رویا جباری می افزاید: متیل فنیدات (Methylphenidate) که بیشتر به نام تجاری آن ریتالین (Ritalin) شناخته می شود از مشتقات گروه آمفتامین ها بوده و برای درمان بیش فعالی، نشانه های نارکولپسی و برخی از مبتلایان به افسردگی تجویز می شود. از این دارو همچنین در درمان خواب آلودگی مزمن (Narcolepsy) در میان افراد میانسال و کهنسال استفاده می شود.

کارشناس مرکز اطلاع رساني دارو و سموم معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکي مشهدیادآور می شود:‌ قرص «ریتالین» خواصی شبیه آمفتامین (قرص مشهور اکستازی) داشته و تنها موجب بی خوابی و فعالیت بیشتر مغزی فرد می شود.

ریتالین نقشی در افزایش تمرکز ندارد

وی می افزاید: پس از آنکه اثر این دارو از بین رفت حالت گیجی، بی حواسی و اختلال تفکر در فرد ایجاد می شود و بیشتر افرادی که در شب امتحان از این ماده استفاده می کنند هنگام امتحان تمرکز لازم را نخواهند داشت. بنابراین این دارو نقشی در افزایش قدرت تمرکز ندارد.

جباري با اشاره به اينکه استفاده از این قرص در دراز مدت موجب بروز عوارض شدید جسمی و روحی در فرد می شود بیان می کند:‌ عصبی شدن و بی خوابی، احساس سرگیجه و سردرد ،تشنج ، بروز حالت های روان پریشی (جنون)،تغییرات ضربان قلب و فشار خون که معمولا به صورت افزایش است ،حالت تهوع و استفراغ دردهای شکمی، بی اشتهایی، کاهش وزن ،خارش و جوش های پوست،وابستگی اعتیاد گونه و بروز افسردگی پس از قطع مصرف از  عوارض مصرف خودسرانه اين دارو به شمار مي رود .

وي تاکيد می کند:‌ از آنجا که ریتالین دارویی است که توسط پزشکان تجویز می شود، مصرف کنندگان تصور می کنند این قرصها بی خطر بوده و بدنامی مواد مخدر را ندارند.

ترک ریتالین سخت تر از مواد مخدر سنتی

جباری می افزاید: در حالیکه عوارض مصرف خودسرانه این قرصها می تواند در حد مواد دیگر نظیر کوکائین و آمفتامین باشد، پزشکان و روانپزشکان با صراحت اعلام می کنند ترک کردن داروهای محرک آمفتامینی نظیر ریتالین و اکستازی بسیار سخت تر و پیچیده تر از سایر مواد مخدر است.

کارشناس مرکز اطلاع رساني دارو و سموم معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکي مشهد می افزاید:‌همچنین مصرف این قرصها در دراز مدت موجب احساس اجبار شدید به مصرف، وسوسه، افسردگی، رفتارهای اجبارگونه و تکرار شونده، افت کاری و انرژی، پرخاشگری و بی قراری، نوسانات عاطفی و خلقی، بدبینی، توهم و هذیان و گوشه گیری می شود .

جباري می گوید:‌مصرف این دارو برای افراد دارای حساسیت مفرط نسبت به دارو، فشار خون بالا، گلوکوم، سابقه تشنج، دیابت، بی خوابی و یا سابقه اضطراب های قابل توجه، فشار های روحی یا آشفتگی، عصبانیت همراه با بیقراری، افسردگی های قابل درمان با داروهای ضد افسردگی رایج، تیک های حرکتی و کودکان زیر 6 سال منع می شود.

بیداری شبهای امتحان به قیمت زندگی

هم اکنون از منابع مختلف گزارش می شود که برخی از افراد برای بیدار ماندن در شبهای امتحان به جای مصرف قهوه و چای از قرص های ریتالین استفاده می کنند و شواهد متعدد حاکی از آن است که این افراد از این قرص ها استفاده می کنند تا بتوانند چندین ساعت متوالی بیدار بمانند و به شکل غیر معمولی تمرکز خود را در مدت طولانی حفظ کنند.

مصرف رايج ريتالين در بين دانشجويان به نوعی با سيستم نظام امتحانات مرتبط است یعنی وقتی افراد مجبورند يکسری نکات فرار را به صورت متمرکز و متراکم امتحان دهند، بهترين استراتژی اين است که ٣تا ٤ روز به صورت فشرده وقت گذاشته و مطلب را حفظ کنند .

در واقع می توان گفت، در اين سيستم امتحانی چند روز آخر ترم در بين دانشجويان خيلی مهم شده و باعث جذاب شدن قمار ريتالين می شود چرا که يک دارو به خودی خود ممکن است خطر سوء استفاده و قدرت اعتياد آوری نداشته باشد اما  اينکه در چه شرايط و با چه هدفی خورده شود اهميت دارد و  اگر دليل مصرف، رفع استرس و بالا بردن روحيه باشد، خيلی قدرت اعتياد زايی آن بيشتر است و اغلب دانشجویان متأسفانه از آن بی خبر هستند.

...................

گزارش : زهره رنگ آمیز