به گزارش خبرنگار مهر، در خراسان بزرگ، سه شب قبل از نیمه شعبان یعنی شب های دوازدهم، سیزدهم و چهاردهم شعبان را شب های برات می گویند، در این سه شب مردم به گلزار عزیزان و درگذشتگان خود می روند و با روشن نمودن شمع بر مزار آنها، برای غفران و شادی روح آنان دعا می کنند.
این آئین را چراغ برات می گویند، آئینی که اگر چه ریشه در باورهای رزتشتی ایرانیان دارد اما با ورود فرهنگ دین اسلام به آن، جلای اسلامی یافته و به همراه ادعیه دینی و قرائت فاتحه برای مردگان، بیشتر آئینی دینی می نماید تا رسمی باستانی.
مردم این منطقه معتقدند در این سه روز و یا سه شب درهای روزی و رحمت الهی بیش از همیشه گشوده است، اعتقادی که با آموزه های دین اسلام هم سازگار بوده و یکی از معانی شعبان نیز همین مسئله است.
در شب های برات مردم خراسان شمالی یاد رفتگان خود را گرامی می دارند، با برگزاری مراسمات دعا و زیارت خوانی و قرائت قرآن برای آنان طلب آمرزش می کنند و در کنار خیرات برای رفتگان، ادای نذر و کمک به مستمندان، برافروختن شمع و پخش شیرینی، سنت کهن چراغ برات را زنده نگاه می دارند.
اقشار مختلف مردم به ویژه کسانی که به تازگی عزیزی را از دست داده‌اند در این ایام با حضور در مزار اموات ضمن درخواست آمرزش و زنده نگهداشتن یاد و خاطره درگذشتگان، آنان را در برکات میلاد یگانه منجی عالم بشریت حضرت مهدی(عج) شریک می‌سازند.
روشن ماندن چراغ در این سه شب و سه روز از باورهای آنان است، مردم معتقدند در این شب ها می بایست چراغ منازل روشن بماند چرا که روشنی منزل در این سه شب، روشنایی را در طول سال به آنها هدیه می دهد.
برخی معتقدند در این سه شب می بایست اجاق منازل روشن باشد و خوراک برنج بار گذاشت چرا که در این ایام درگذشتگان به منازل خود سر می زنند و بهتر آن است که خانه از بوی خوش غذا آکنده باشد.
آئین چراغ برات با آموزه های دینی منافات ندارد
یکی از کارشناسان دینی اداره کل تبلیغات اسلامی خراسان شمالی در زمینه آئین چراغ برات می‌گوید: چراغ برات آیین دیرینه ای است که از سوی مردم استان خراسان سابق که شامل سه استان خراسان رضوی، شمالی و جنوبی فعلی می‌شود مرسوم بوده و همچنان نیز ادامه دارد.
حجت الاسلام حسن وطنخواه عنوان می کند: آیین چراغ برات در آستانه نیمه شعبان در استان خراسان مرسوم بوده و این آیین از دوازده تا پانزدهم نیمه شعبان دایر است و مردم در این روزها برای طلب آمرزش مردگان و طلب رزق و روزی خود و سرنوشت نیک در دنیا و آخرتشان دعا می‌کردند.
وی اظهار می کند: فضلیت شب نیمه شعبان در آیین‌های دینی ما به اندازه شبهای قدر تلقی شده و سرنوشت انسان در این شبها رقم می‌خورد و دعا و طلب آمرزش کردن گناهان برای زندگان و مردگان می‌تواند در این شبها تاثیر بسزایی داشته باشد.
حجت الاسلام وطنخواه می افزاید: آیین چراغ برات در استان خراسان و سایر برنامه‌هایی که تحت عناوین دیگر در نیمه شعبان در سایر استانها انجام می‌شود، با رویکرد دعا برای آمرزش گناهان و طلب مغفرت منافاتی با مسائل دینی ندارد و سنت حسنه ای است که مورد تایید نیز است.
این کارشناس مذهبی اظهار می کند: نیمه شعبان سالروز ولادت منجی عالم بشریت فرصت مناسبی برای مردم مسلمان و شیعه است که از خداوند طلب آمرزش گناهان داشته باشند و برای سربلندی اسلام و مسلمین و رفع گرفتاری از امور مسلمین دعا کنند.
چراغانی کردن معابر و میادین
مردم خراسان شمالی از چند روز مانده به نیمه شعبان و میلاد منجی عالم بشریت؛ حضرت مهدی(عج) سردر حسینیه ها، مساجد، ادارات و منازل خود را ریسه بندی و چراغانی می کنند و معابر و خیابان ها را نیز با پارچه نوشته ها و چراغ های رنگی، آذین می بندند.
همچنین در سال های گذشته رسمی دیگر نیز در میان برخی از مردم این منطقه مرسوم بوده است و از آنجایی که غالب مردم خراسان معتقدند سرنوشت آنها در این ایام رقم می خورد، در مناطق روستایی، مردم در شب پانزدهم نیمه شعبان به پشت بام رفته و در مهتاب(اگر شب مهتابی باشد) ایستاده و به سایه خود نگاه می‌کردند و از این طریق سرنوشت خود و اقوام خود را در آن سال پیش‌بینی می‌کردند در عین حال دست به دعا برمی‌داشتند و از خداوند طلب سالی خوش می‌کردند.
پخت انواع نانهای سنتی مانند روغن جوشی، چلبکی، کماچ، ساچ و حلوا و پخش آن دربین مردم به ویژه کودکان از دیگر رسوم مردم خراسان شمالی در ایام نیمه شعبان و جشن های میلاد حضرت مهدی(عج) است که بنا بر اعتقادی قدیمی، پخت این خوراکی ها و شیرینی ها می بایست پیش از غروب آفتاب انجام شود.
اعمال عبادی نیمه شعبان
نیمه شعبان و در زمانی که مومنان با دل هایی لبریز از شور و شادی، برای سلامتی و ظهور حضرت عصر(عج) دعا می کنند، فرصت مناسبی برای اجرای اعمال عبادی و کسب فیض اخروی است.
بنا بر روایات اسلامی در این شب انجام چند عمل عبادی مستحب بوده و تاکید شده است؛ از جمله غسل، که باعث تخفیف گناهان مى‌شود.
همچنین احیای این شب به نماز و دعا و استغفار از دیگر اعمالی است که سفارش شده و در روایت است که هر کس این شب را احیا دارد، نمیرد دل او در روزى که دلها بمیرند.
علاوه بر این بر اساس روایات قرائت زیارت امام حسین(ع) در این شب باعث آمرزش گناهان می شود و اجر فراوانی دارد.
خلاصه زیارت آن حضرت آن است که فرد به بامى برآید و به جانب راست و چپ نظر کند پس سر به جانب آسمان بلند کند و زیارت کند آن حضرت را به این کلمات: اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا اَبا عَبْدِاللّهِ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ وَ رَحْمَةُاللّهِ وَ بَرَکاتُهُ.
همچنین قرائت دعای تعلیم داده شده از حضرت صادق(ع) در شب نیمه شعبان با مطلع"اَللّهُمَّ اَنْتَ الْحَىُّ الْقَیُّومُ الْعَلِىُّ الْعَظیمُ الْخالِقُ" و قرائت دعایی که حضرت رسول(ص) در این شب مى خواندند با مطلع"اَللّهُمَّ اقْسِمْ لَنا مِنْ خَشْیَتِکَ ما یَحُولُ بَیْنَنا" از دیگر اعمال عبادی این شب محسوب می شود.
علاوه بر این فرستادن صلوات و گفتن اذکار سبحان الله، الله اکبر، الحمدالله و لا اله الا الله هر کدام صد مرتبه نیز در روایات دینی سفارش شده است.
اجراي 300 عنوان برنامه به مناسبت نيمه شعبان در خراسان شمالي
مسئول بنیاد فرهنگی حضرت مهدی(عج) خراسان شمالی می گوید: به همت اداره کل تبليغات اسلامي خراسان شمالي و همکاري شوراي هماهنگي تبليغات اسلامي و بنياد مهدويت 300عنوان برنامه به مناسبت نيمه شعبان در خراسان شمالي اجرا مي شود.
شيرالله عصمتي اظهار می کند: اين برنامه‌ها به صورت خودجوش از سوي مردم در تمامي شهرستان‌هاي استان برگزار مي‌شود.
وي برگزاري مسابقه کتاب‌خواني نيمه شعبان، اهداي جايزه به افراد داراي نام مهدي و نرگس در جشن‌ها، برگزاري نشست‌هاي با موضوع مهدويت، مسابقات فرهنگي، عضويت در کتابخانه تخصصي مهدويت بنياد را از جمله اين برنامه‌ها عنوان می کند.
عصمتي اضافه می کند: چراغاني معابر، اعزام کارشناسان تخصصي مهدويت به شهرهاي آشخانه و بجنورد، نشست پرسش و پاسخ با رويکرد مهدويت در مسجد انقلاب، توزيع کتاب شميم گل نرگس و ... از ديگر برنامه‌هاي نيمه شعبان در خراسان شمالي محسوب می شود.
وي می گوید: ستاد شعبانيه در این استان به منظور برپايي هرچه پرشورتر جشن‌هاي نيمه شعبان با عضويت برخي از دستگاه‌ها فعال شده است.
مسئول بنیاد فرهنگی حضرت مهدی(عج) خراسان شمالی در پایان عنوان می کند: یکشنبه شب در بجنورد، مرکز این استان نیز جشن های نیمه شعبان در محل مسجد انقلاب و تفرجگاه های باباامان و بش قارداش برگزار می شود.
نظر شما