حجت‌‌الاسلام محمدرضا نصوری، نویسنده کتاب «قرآن، مهدی(عج) و جوانان» در این باره به آسیب‌شناسی در حوزه مهدویت به سئوالات خبرنگار مهر پاسخ می‌دهد.
اهمیت موضوع آسیب‌شناسی مهدویت در چیست؟
آسیب‌های فرهنگ مهدویت، مواردی است که غفلت از آنها موجب سستی اعتقاد آدمی به اصل وجود امام(عج) یا ابعاد مختلف شناخت آن بزرگوار می‌شود و گاهی نیز گرایش به افراد یا مجموعه‌های منحرف را در پی دارد، از این رو باید برای شناختن این کج‌روی‌ها و کج‌اندیشی‌ها اقدام جدی شود، به بیان دیگر باید به پیرایش و تهذیب مفاهیم و مصادیقی که تاکنون وارد این فرهنگ شده است، پرداخت. در غیر این صورت هر گونه برنامه‌ریزی برای نهادینه‌سازی این فرهنگ، بی‌نتیجه خواهد بود.
به مواردی از مهم‌ترین آسیب‌های مهدویت اشاره کنید.
از آسیب‌های مهم در فرهنگ مهدویت، تفسیرها و برداشت‌های نادرست از موضوعات این فرهنگ اسلامی است، درک و دریافت غلط از مفهوم «انتظار» سبب شده است بعضی گمان کنند که چون اصلاح جهان از فساد به دست امام عصر (عج) خواهد بود، در برابر تباهی‌ها و ناهنجاری‌ها هیچ وظیفه‌ای نداشته و باید بی‌تفاوت بود و دست روی دست گذاشت چرا که همه چیز بر عهده ایشان است.
این نوع انتظار، انتظار منفی یا ویران‌گر است، نشان دادن چهره‌ای خشن از امام عصر (عج)، تعجیل و شتابزدگی، تعیین وقت برای ظهور، تطبیق نشانه‌های ظهور بر مصادیق خاص از آسیب‌های مطرح در این حوزه است.
یکی از مواردی که بیشتر افراد و به ویژه جوانان را به خود مشغول کرده است، طرح مباحث غیر ضروری در زمینه مهدویت است، در این باره توضیح می‌دهید؟
گاهی افراد و مجموعه‌ها در قالب‌های گفتاری و نوشتاری، به بحث‌هایی روی می‌آورند که هیچ ثمری ندارد و ضرورتی برای طرح آنها احساس نمی‌شود.
پرداختن به مباحثی از قبیل ازدواج حضرت و وجود فرزند برای آن بزرگوار، محل زندگی حضرت و مانند آن از نمونه بحث‌های غیر ضروری است. به طور مثال در رابطه با ازدواج ایشان بسیار دیده شده است که گروهی با بیان مطالبی غیر مستند ازدواج حضرت را اثبات کرده و بعضی دیگر آن را رد کردهاند، در حالی‌که هیچ دلیل قطعی بر اثبات یا رد آن وجود ندارد و مهم‌تر اینکه توجه به چنین مباحثی فایده‌ای نداشته و ما را از پرداختن به مباحث اصلی و ضروری باز می‌دارد.
در آسیب‌هایی که برشمردید، به مسئله ملاقات گرایی هم اشاره شد که اخیرا مورد سو استفاده‌های زیادی هم قرار گرفته است؟
در این زمینه، افراد به جای اینکه سطح معرفت خود را ارتقا دهند، زندگی خود را دستخوش تغییرات معنوی و مفهومی اصلاح کنند، بحث ملاقات‌گرایی را مطرح می‌کنند، دیدار با امام زمان(عج) یک سعادت است و خوشا به حال فردی که با ایشان دیدار دارد اما این وظیفه نیست، منتظران وظایف دیگری دارند، اگر تنها به این مورد دلخوش کنیم، از امور اساسی انتظار باز خواهیم ماند.
تعیین وقت ظهور و تطبیق مصادیق ظهور نیز از آسیب‌هایی هستند که در حوزه مهدویت بسیار اتفاق می‌افتد، تا جایی که مستندهایی نیز در این زمینه ساخته می‌شود، مهدویت در برابر این آسیبها با چه مشکلاتی مواجه است؟
یکی از آسیبها، عجله داشتن در تحقق امر ظهور است، شتابزدگی به معنی خواستن چیزی قبل از رسیدن وقت آن و قبل از تحقق زمینه‌های لازم برای آن است، منشا تعجیل در ظهور این است که شخص عجول نمی‌داند ظهور از سنت‌های الهی است و مانند همه سنت‌ها باید پس از تحقق همه شرایط و زمینه‌ها، صورت گیرد بنابراین برای وقوع آن عجله می‌کند.
گرچه نزدیک شمردن ظهور، مهیای ظهور بودن و کوشش برای زمینه‌سازی ظهور، بسیار مفید و پر ثمر است، اما نباید در این راه شتاب‌زده بود. شتابزدگی حاکی از درک نکردن حکمت و مصلحت خدا در این زمینه است و پیامدهای گوناگونی دارد که یاس و ناامیدی در اثر عدم تحقق ظهور و شک و تردید از جمله آن است.
در این زمینه خود حضرت در نامه به نایب چهارم عنوان کردند که زمان ظهور باید به اذن خداوند باشد.
خاستگاه بروز و ظهور برداشت‌های انحرافی از مقوله انتظار فرج چیست؟
بروز و ظهور این آسیبها برای آن است که مهدویت بخشی از جامعه است و این در حالی است که باید به عنوان روح حاکم بر تمام جامعه باشد.
فعالیت‌ها و اقدامات مختلف در زمینه ترویج فرهنگ مهدوی تنها به روزهای خاصی از سال خلاصه شده است و این خود سبب می‌شود به این مسئله به دیده یک مقوله جزیی نگاه شود.
در حوزه مهدویت و آسیب‌هایی که وجود دارد باید به طور قطع و محکم برخورد شود، دستگاه امنیتی در صورت فعالیت افراد سودجو که به نام ملاقات با امام عصر، دکان باز کردهاند باید برخورد کنند، افشاگری و جهل زدایی در این زمینه باید اتفاق بیفتد.
اینکه غرب و هالیوود از امام(عج) چهره‌ای خشن ترسیم کرده و در فیلم‌های خود به نمایش می‌گذارد، باید در این سمت مقابله شود و چهره مهربان و برخورد مدبرانه و معلمانه ایشان را معرفی کنیم.
نظر شما