گواهان روز رستاخيز؛ از خداوند متعال تا اعضا و جوارح انسان

به گزارش خبرگزاری مهر، بدون شک خداوند متعال نيازي به گواه ندارد، ولي از لحاظ تربيتي وجود گواهان بسيار سودمند است. اگر آدمي بداند گواهان بسياري شاهد اعمال او هستند و در روز قيامت شهادت مي دهند، چه بسا از زشتكاري خودداري ورزد. براي مثال، اگر كسي بداند كه دوربين هاي فراواني تمام اعمال او را ثبت مي كنند، بيشتر مراقب خود است.

قرآن در آيه 51 سوره غافر روز قيامت را "روز دادگاه الهي" مي داند: "يوم يقوم الاشهاد" روزي كه گواهان به پا مي خيزند. گواهان روز رستاخيز به دو گروه تقسيم مي شوند. يكي وجود خود انسان و اعضا و جوارح او و دوم شاهدان بيرون از وجودش مانند خداوند، پيامبران و اوصياي الهي و... البته تجسم اعمال نيز از گواهان است، بدين معنا كه خود عمل، حقيقت خود را در قيامت آشكار مي سازد و شايد بتوان آن را در شمار شاهدان درون خود انسان قلمداد نمود.

شاهدان بيرون از وجود انسان

- خدا؛ نخستين شاهد اعمال انسان، خدا است كه بر همه اعمال نهان و آشكار او آگاه است،چنان كه قرآن در آیه 98 سوره آل عمران مي فرمايد: بگو اي اهل كتاب! چرا به آيات خدا كفر مي ورزيد با آنكه خدا بر آنچه مي كنيد گواه است؟

- پيامبران؛ قرآن به روشني در آیه 98 سوره نحل يادآور مي شود كه روز قيامت فردي از هر امت بر اعمال مردم خويش گواهي مي دهد و اين فرد، پيامبر آن امت است: و يوم نبعث في كل امه شهيدا عليهم من انفسهم وجئنا بك شهيدا علي هولاء؛ به يادآور روزي را كه بر هر امتي، گواهي از خود آنان بر مي انگيزيم و تو را گواه بر آنان مي كنيم.

از اين آيه به خوبي بر مي آيد كه خدا از هر امت، پيامبرآن امت را بر مي انگيزد تا بر اعمال امت شهادت دهد و پيامبر گرامي اسلام نيز گواه بر اين گواهان است. برخي مفسران عقيده دارند اين تعبير دلالت دارد كه پيامبر گواه بر امت خود است و برخي ديگر عقيده دارند كه پيامبر گواه بر پيامبران ديگر امت ها است.

- پيامبراسلام؛ يكي ديگر از گواهان روز قيامت، پيامبر گرامي اسلام است،چنانكه قرآن در آیه 143 سوره بقره مي فرمايد؛ و كذلك جعلنا كم امه وسطا لتكونوا شهداء علي الناس و يكون الرسول عليكم شهيدا؛ ما شما را امت برگزيده قرار داديم تا بر مردم گواه باشد و پيامبر بر شما شاهد و گواه باشد.

از اين آيات به خوبي بر مي آيد كه پيامبر اسلام (ص) از شاهدان روز قيامت است و همچنين از آيه اول بر مي آيد كه برخي برگزيدگان امت اسلامي نيز از شاهدان روز قيامت اند. در روايات اسلامي آمده است كه مراد از اين بر گزيدگان بزرگان معصوم است.

- فرشتگان؛ شاهد ديگر فرشتگان هستند كه در دنيا ناظر اعمال مردم هستند و در قيامت با آنان وارد دادگاه الهي مي شوند. يكي از فرشتگان، گنهكار را به سوي دادگاه مي آورد و ديگري گواه بر اعمال او است. قرآن در اين باره در آیه 21 سوره ق مي فرمايد؛ و جاءت كل نفس معها سائق و شهيد؛ هر انساني وارد محشر مي گردد،در حالي كه همراه او سوق دهنده و گواهي دهنده اي است.

- زمين؛ زمين يا مكان انجام عمل نيز از گواهان روز قيامت است. هر عمل نيك و بدي كه بر آن انجام شود، در خود ضبط مي كند و روز قيامت به فرمان خدا آن را باز مي گويد.قرآن در اين باره در آیه 4 سوره زلزال مي فرمايد: يومئذ تحدث اخبارها؛ آن روز است كه زمين خبرهاي خود را باز گويد.

پيامبر گرامي اسلام (ص) نيز در اين باره مي فرمايد: روزقيامت زمين بر هر عملي كه از مرد و زني بر آن سر زده است، گواهي مي دهد و مي گويد او فلان عمل را در فلان روز انجام داده است.

- زمان؛ زمان نيز حوادث را در خود ثبت مي كند و در قيامت به فرمان خدا باز مي گويد. امام صادق(ع) در روايتي مي فرمايد: هر روزي كه فرا مي رسد به فرزندان آدم خطاب مي كند كار نيك انجام بده تا من در رستاخيز به سود تو گواهي دهم. من موجود ناپديد دارم، در گذشته نبوده ام و درآينده نخواهم بود وآن گاه كه تاريكي فرا مي رسد،شب نيز چنين مي گويد.

- قرآن؛ از برخي از روايات مي توان در يافت كه قرآن در روز رستاخيز به صورت انساني مجسم مي شود و خدا به او خطاب مي كند بندگان مرا چگونه ديدي؟ در پاسخ مي گويد؛ پروردگارا! گروهي ازآنان مرا حفظ كردند و چيزي را از من تباه نكردند و برخي مرا تباه كردند، حق مرا سبك شمردند و به تكذيب من برخاستند،و من حجت تو بر همه مردم ام. در اين هنگام خطاب مي آيد؛به عزت و جلالم سوگند به خاطر تو گروه نخست را بهترين پاداش مي دهم و گروه دوم را به عذاب دردناك دچار مي كنم.

- نامه اعمال؛ از گواهان روز قيامت، نامه اعمال است كه در آن خوبي ها و بدي ها ثبت شده است. قرآن به اين نامه در آيه 21 سوره یونس اشاره مي فرمايد: "فرستادگان ما آنچه نيرنگ مي كنيد، مي نويسند". بنابراين، همه اعمال آدمي در نامه اعمال ثبت مي شود و در قيامت اين نامه به گردن آدمي آويخته مي شود.قرآن در آیه 13 سوره اسراء مي فرمايد؛ كارنامه هر انساني را به گردن او آويخته ايم.

شاهدان درون انسان

مقصود از شاهدان دروني،گواهاني است كه جزء بدن انسانند و يا به گونه اي با او مرتبط اند كه عبارتند از؛

- اعضاي بدن؛ از شگفتي هاي رستاخيز اين است كه اعضاي بدن مجرم بر گناه او گواهي مي دهند و ديگر جاي هيچ بهانه و شك و ترديدي براي او نمي ماند. قرآن در اين باره در آیه 24 سوره نور مي فرمايد: درآن روز، زبانها و دست ها و پاهايشان بر ضد آنان به آنچه انجام مي دادند،گواهي مي دهند.

- پوست بدن؛ يكي از گواهان روز قيامت پوست بدن است كه در هر كاري، نقش دارد حتي عام تر از دیگر اعضاي بدن است. هر عمل زشتي كه گنهكاران در دنيا انجام مي دهند،در پوست بدن ثبت مي شود و در قيامت به فرمان خدا،همه را باز مي گويد.قرآن در اين باره  آیات 19 تا 21 سوره فصلت مي فرمايد: روزي كه دشمنان خدا به سوي آتش به تدريج روانه مي شوند و كنار آتش مي ایستند تا و قتي همگان به سوي آن آمدند گوش ها و ديدگان و پوست هايشان بر كارهاي زشت آنان گواهي مي دهند. آنان به پوست هاي خود اعتراض مي كنند كه چرا عليه ما شهادت داديد. آنها جواب مي دهند همان خدايي كه هر موجودي را به نطق درآورده ما را گويا ساخته و او شما را نخستين بارآفريد و بازگشتتان به سوي اوست.