به گزارش خبرنگار مهر، مصطفی رحماندوست، سرپرست دوره سوم کارگاه‌های شعر و قصه شهروندی در مراسم رونمایی از کتاب‌های این مجموعه که عصر دیروز، 28 مرداد در فرهنگسرای اندیشه برگزار شد، گفت: تهران، یک روستای بزرگ است؛ خیلی بزرگ. ما ساکن شهر تهرانیم اما شهروند به معنی متمدن آن نیستیم؛ من سرپرستی کارگاه سوم را برعهده گرفتم و با خود فکر کردم از ما که گذشت بگذار بچه‌هامان به جایی برسند.
این شاعر و نویسنده کودک و نوجوان با اشاره به اینکه پولی برای سرپرستی کارگاه سوم شعر و قصه شهروندی دریافت نکرده گفت: همه می‌گویند رحماندوست مجانی برای سازمان و نهادی کار نمی‌کند، اما واقعیت ماجرا این است که در این مجموعه به شاعران و نویسندگان برای هر جلسه حضور، 40 و به من 80 هزار تومان پرداخت می‌شد. من سرپرستی این کارگاه‌ها را به دو دلیل پذیرفتم؛ یکی همان بود که اصول شهروندی را به بچه‌ها بیاموزیم؛ دلیل دوم، یک دلیل درون‌گروهی بود. به این معنی که ما فکر می‌کنیم، کارهای سفارشی، خلاقه نیست. در صورتی که می‌توان در عین خلاق بودن، کار سفارشی انجام داد.
رحماندوست براین‌که گاه فشار و خفقان، موجب بروز خلاقیت می‌شود، تاکید کرد و افزود: جمله معروفی وجود دارد که می‌گوید «نخستین مصرع شعر، هدیه خداوند است» اما تا کی می‌توانیم منتظر الهامات غیبی بمانیم؟ به خدا خلاقیت با کار سفارشی، منافاتی ندارد. «رولد دال»، نویسنده‌ای که با کتاب‌هایش، نظام خشک و رسمی آموزش و پرورش در انگلستان را تغییر داد، کتاب سفارشی نوشته و به بچه‌ها استفاده از مترو را آموزش داده؛ جالب اینکه در ابتدای داستان خود آورده: بچه‌ها من نمی‌خواهم بگویم چه بکنید چه نکنید، اما سالانه چندین و چند کودک به خاطر آشنا نبودن با مترو و فضای آن می‌میرند و من دلم نمی‌خواهد بلایی سرتان بیاید، چون دوستتان دارم. ما از رولد دال تاثیرگذارتر و مهم‌تریم؟
شاعر مجموعه «زیباتر از بهار» آموزش و پرورش در ایران را 150 سال عقب‌تر از سیستم آموزشی در دنیا دانست و افزود: من خود را با رولد دال مقایسه نمی‌کنم، اما دوست دارم چون او تاثیرگذار باشم. دلم می‌خواهد سیستم عقب مانده آموزش و پرورش را تا حدی که در توانم هست تغییر دهم یا اصول شهروندی را در جایگاه یک شاعر و نویسنده به بچه‌ها یاد بدهم. برای مثال یکی از مهندسان بازیافت شهرداری در کارگاه‌هایی که برگزار شد حضور پیدا کرد و گفت که شیرابه زباله چه خطرها دارد و تا چه اندازه بر بهداشت خانواده‌ها تاثیر می‌گذارد یا یک سرهنگ نیروی انتظامی اشاره کرد که هر هفته 17 کودک در پیاده‌روهای تهران می‌میرند. حالا ما در جایگاه شاعر و نویسنده کودک نمی‌توانیم نسبت به این آمار بی‌تفاوت باشیم و اصول شهروندی را به بچه‌ها نیاموزیم.
رحماندوست با ارائه چند پیشنهاد به نشر شهر گفت: بعضی از این شعرها که در کارگاه شعر و قصه شهروندی سروده و منتشر شده، زیبایی تبدیل شدن به ترانه را دارند و موسسه نشر شهر می‌تواند بر اساس آنها ترانه بسازد و در اختیار سازمان بی‌پولی چون صدا و سیما بگذارد تا از این طریق پخش شود و به گوش همشهریان و نه شهروندان برسد. چه بهتر که این مجموعه بر اساس موسیقی ایرانی شکل بگیرد؛ چرا که بچه‌ها این نوع موسیقی را دوست دارند.
شاعر مجموعه «کوچه‌‍‌های آبی»، همچنین به نقش «کتاب ـ بازی» اشاره و بیان کرد: من داور بازی‌های رایانه‌ای بودم و به این نتیجه رسیدم که می‌شود کتاب الکترونیک و بازی‌های رایانه‌ای را درهم آمیخت؛ نتیجه کتاب ـ بازی می‌شود که بچه‌ها دوستش دارند و می‌توانند حداقل سه پایان متفاوت برای آن درنظر بگیرند. ضمن اینکه نشر شهر می‌تواند مجموعه کتاب‌های کارگاه شعر و قصه شهروندی را به کتاب الکترونیک و کتاب گویا تبدیل و به زبان‌های دیگر ترجمه کنند.
هدف، آموزش فرهنگ شهروندی به کودکان است
امیر خوراکیان، رئیس سازمان فرهنگی ـ هنری شهرداری تهران نیز با اشاره به اینکه امسال در دیدار شعرا با مقام رهبری به این مسئله اشاره شد که کار چندانی در حوزه کودک و نوجوان انجام نشده، گفت: پیرو فرمایش ایشان جلساتی برگزار کردیم و به این نتیجه رسیدیم که چنین کارگاه‌هایی را برگزار و از ظرفیت‌های موجود در سازمان استفاده کنیم. ما می‌توانیم از ظرفیت موجود در فرهنگسراها و مهدکودک‌های خود استفاده کنیم. آقای رحماندوست گفتند شعرها را به ترانه تبدیل کنیم و در اختیار صداوسیما بگذاریم. من می‌گویم وقتی در برنامه «شب‌های رمضان» که در فرهنگسرای خاوران برگزار می‌شود، هرشب 10 هزار نفر شرکت می‌کنند، چرا از این امکان بهره نبریم؟
امیرمسعود شهرام‌نیا، مدیر عامل نشر شهر هم با اشاره به اینکه هدف این موسسه، تهیه و تولید آثار مرتبط با فرهنگ شهروندی است گفت: کودکی، نقطه آغازی برای نهادینه شدن فرهنگ شهر و شهروندی است؛ چرا که معضلات شهروندی ما بسیار است و انتشار این‌گونه آثار و برگزاری این کارگاه‌ها می‌تواند به برطرف شدن این مشکلات و مسایل کمک کند.
وی به چگونگی برگزاری کارگاه‌های شعر و قصه شهروندی اشاره و بیان کرد: این کارگاه‌ها در سه دوره برگزار شد؛ در دوره نخست، مهمانان از بخش‌های مختلف شهرداری چون آتش نشانی و سازمان بازیافت و ... شرکت کردند و شاعران و نویسندگان، موارد را شنیدند تا تبدیل به محتوا کنند. در کارگاه دوم و سوم، تنها شاعران و نویسندگان حضور داشتند کارها را انتخاب و باهم گفتگو می‌کردند. نتیجه این کارگاه‌ها یک مجموعه 26 جلدی شد؛ 10 جلد شعر و 16 جلد قصه. گرافیک این کارها بسیار متفاوت است. گرچه در این کار از وجود تصویرگران متعدد بهره نبردیم تا نخ تسبیح بریده نشود.
شاعران و نویسندگانی چون افسانه شعبان‌نژاد، اسدالله شعبانی، جعفر ابراهیمی، محمدرضا یوسفی، محمدرضا شمس، طاهره ایبد، ناصر کشاورز، لاله جعفری، زهره پریرخ، مرجان کشاورزی آزاد، مریم هاشم‌پور و فریدون سراج و تصویرگرانی چون میترا عبداللهی، الهام عطایی، نیلوفر برومند، شیلا خزانه‌داری، رویا بیژنی و... این مجموعه را تصویرگری کرده‌اند.
ندا عظیمی، مدیر تصویرگران کارگاه شعر، علی هاشمی شهرکی، مدیر تصویرگران کارگاه قصه و مصطفی رحماندوست، سرپرست کتاب‌های دوره سوم کارگاه شعر و قصه شهروندی بوده‌اند. در این مراسم از 26 جلد کتاب شعر و قصه شهروندی رونمایی و از دست‌اندرکاران تولید و انتشار آن قدردانی شد.
نظر شما