به گزارش خبرنگار مهر، شمال استان کرمان دارای گسترده ترین معادن زغالسنگ کشور است طبق اعلام وزرات معدن، صنعت و تجارت که هفته گذشته منتشر شد این معادن بیشترین میزان استخراج سنگ معدن کشور با اختلاف بالا با سایر استانها را در سال جاری به خود اختصاص داده اند.
در این میان شهرستانهای راور، زرند و کوهبنان در شمال استان کرمان قدیمیترین و عمیقترین معادن کشور را در اختیار دارند به دلیل ساختار و قدمت این معادن اکثر معدنهای استان کرمان با عمری طولانی از عمیق ترین و طولانی ترین معادن کشور محسوب می شود.
طی سالهای گذشته متاسفانه شاهد بروز حوادث متعدد ناگوار در این معادن بوده ایم که موجب زخمی شدن و فوت تعداد قابل توجهی از معادنکاران شمال استان کرمان شده است که در اکثر این موارد غیر استاندارد بودن معدن، ماهر نبودن کارگران و به همراه نداشتن تجهیزات لازم توسط کارگران و البته سهل انکاری کارفرماها دلیل بروز حوادث مختلف بوده است.
از انفجار معادن گرفته تا مدفون شدن چند ماه معدنکاران زیر خروارها خاک تا ریزشهای مقطعی به دلیل عدم استحکام تیرکهای سقف تا نبودن تهویه در معادن و گاز گرفتگی موجب بروز حوادث مختلف شد و حتی کار به تحقیق و تفحص در مجلس نیز کشید اما درنهایت اکثر حوادث معادن کرمان در نهایت بهنتیجه قابل توجهی نیز نرسیده اند.
از سوی دیگر اگر نگاهی بر نحوه زندگی این کارگران کنیم اکثر این کارگران از شهروندان بومی و یا گاها کارگرهای مهاجر به استان کرمان هستند سن این کارگران نیز از مجاز هست تا غیر مجاز از جوانان کم سن و سال تا پیرمردانی که برای گذران زندگی خود چاره ای جز کار کردن در معادن ندارند.
برداشت سنتی از معادن زغالسنگ ادامه دارد/ چرخ صنعت در اعماق زمین می چرخد
بهره برداری سنتی در اکثر موارد از این معادن شرایط بسیار سختی را برای کارگرانی فراهم کرده است که بعضا از ابتدایی ترین تسهیلات نیز برخوردار نیستند و حداقل حقوقها را نیز در یافت می کنند.
اینکه داستان بیمه کارگران و ارائه خدمات رفاهی به این کارگران نیز چگونه است نا گفته شرایط کارگران زغالی کرمان پیداست.
در بسیاری از معادن به دلیل قدیمی بودن و برداشت از معادن طی دههای گذشته طول معادن به چندین متر زیر زمین رسیده است و کارگران با استفاده از بالابرهای قدیمی خود را به اعماق معدن می رسانند و در نهایت با بیل و کلنگ استخراج از معدن را آغاز می کنند در شرایطی که هر لحظه امکان نشت گازهای خفه کننده در اعماق زمین وجود دارد و کارگران در چنین مواقعی اگر شانسی برای زنده ماندن داشته باشند تنها چند دقیقه فرصت دارند تا خود را از کانالهای تنگ و تار معادن به مکانی امن برسانند، کاری که طی سالهای گذشته دهها نفر از این مردان زغالی نتوانستند انجام دهند و خود را تسلیم مرگ کردند.
با این وجود بعد از حساسیت های انجام شده در معادن با توجه بیشتر مسئولان به معادن شمال کرمان نظارتها بیشتر شد و در نتیجه تعداد حوادث مرگبار نیز خوشبختانه به شدت کاهش یافت.
هر چند چندی قبل در یکی از معادن کرمان در معادن سنگهای صنعتی شاهد فوت یک کارگر معدن بودیم اما در معادن زغالسنگ میزان تلفات به شدت کاهش یافته است که نشان از بهبوبد شرایط کار در معادن دارد اما کارگران همچنان در شرایط سخت در حال کارکردن در معادن کرمان هستند تا چرخ صنعت در سایر استانهای کشور بچرخد!
نکته نا مطلوب در این میان خام فروشی زغالسنگ استان کرمان است بطوریکه حجم قابل توجهی از محصول این معادن برای ادامه فعالیت کارخانه های سایر استانهای کشور صرف می شود و در این میان چیزی عاید استان کرمان نمی شود.
داستان خام فروشی در معادن زغالسنگ کرمان نیز تکراری شده است که نشان دهنده عدم دور اندیشی مسئولان استان کرمان دارد.
جلسه شورای اداری زیر زمین
در این میان روز گذشته مدیران شهرستان کوهبنان که از مهمترین شهرستانهای زغال خیز استان کرمان محسوب می شود جلسه شورای اداری خود را در اقدامی نمادین در عمق 570 متری زمین برگزار کردند.
هر چند این اقدام نمادین در آخرین روزهای فعالیت مدیران دولت دهم در دولت یازدهم بیشتر جنبه نمادین داشته است اما این اقدام در نوع خود بی نظیر بود و مدیران از نزدیک در جریان مشکلات کارگران قرار گرفتند.
فرماندار کوهبنان در این جلسه زیر زمینی از مشکلات و کمبودهای کارگران و لزوم برنامه ریزی مدیران در راستای تسهیل کار کارگران و حل مشکلات آنان گفت.
توجه به بهبود وضعیت کاری و ایمنی کارگران معدن ضروری است
منصور متقی در ادامه افزود: کرمان مرکز معادن زغالسنگ کشور است و در این میان کوهبنان بیشترین میزان معادن زغالسنگ را دارد.
وی با اشاره به نقش مهم این معادن در اقتصاد شهرستان تصریح کرد: شغل اصلی مردم شهرستان کار در معادن و سایر مشاغل مرتبط با معادن است و در واقع پایه اقتصادی شهرستان کوهبنان معادن هستند.
وی با اشاره به مخاطره امیز بودن معادن گفت: در اعماق زمین به دلیل شرایط خاص منطقه هر لحظه امکان بروز حادثه وجود دارد با این حال هزاران نفر از مردم شهرستان و مردم سایر شهرهای کشور در این معادن فعالیت شبانه روز دارند و ساعتها از عمر خود را در اعماق زمین سپری می کنند تا چرخ صنعت کشور بچرخد.
وی ادامه داد: دو سوم معادن زغالسنگ استان کرمان در کوهبنان وجود دارد که می توان به مهمترین معادن استان کرمان اشاره کرد.
متقی ادامه داد: عدن هشونی، چشمه پودنه، معادن 12 و 14 و تونل چهار، کمسار و همکار از مهمترین معادن زغالسنگ کرمان هستند.
وی به شرایط بسیار سخت کار در معادن اشاره کرد و گفت: کار چندین ساعته در اعماق زمین و در شرایط خطر زا بسیار سخت است بیماریهای ریوی در معادن و حوادث باعث می شود تعدادی از این افراد به سن بازنشستگی هم نرسند.
آیا نمایندگان مجلس و استاندار جلسه شورای اداری را در اعماق زمین برگزار می کنند
وی از مجمع نمایندگان استان، استاندار و اعضای شورای اداری استان درخواست کرد تا با بازدید از معادن شهرستان کوهبنان جلسه شورای اداری را در اعماق 570 متری زمین و در جمع کارگران معادن تشکیل دهند و از نزدیک پای درد دل کارگران بنشینند.
در این جلسه تعدادی از مدیران معادن استان کرمان شرایط معادن خود را بیان کردند.
با این وجود شرایط سخت کاری برای مردان زغالی کرمان که با استفاده از ابتدایی ترین وسایل و روشهای قدیمی از معادن استان زغالهای مدفون در اعماق زمین را بیرون می کشند ادامه دارد و این افراد امیدوارند مشکلاتشان که پس از خصوصی سازی معادن بیشتر شده است کمی کاهش یابد.
علی مبصر نژاد، کارشناس اقتصادی در استان کرمان در خصوص وضعیت معادن زغالسنگ کرمان به خبرنگار مهر می گوید: ذخایر زغالسنگ استان کرمان 290 میلیون تن براورد می شود این معادن از قدیمی ترین و همچنان غنی ترین معادن کشور محسوب می شوند که عیار و کیفیت بالایی دارند.
وی گفت: در واقع محور اقتصاد در شمال استان کرمان برپایه همین معادن می چرخد و زندگی مردم بسته به وجود این معادن است.
مبصرنژاد ادامه داد: استفاده از روشهای سنتی در استخراج این معادن بسیار چشمگیر است زیرا عمق این معادن بسیار زیاد است و زیر ساخت مکانیزه کردن معادن به مرور زمان از بین رفته و همه چیز بر نیروی انسانی تکیه دارد به همین دلیل تعداد قابل توجهی از 20 هزار معدنکار استان کرمان در این معادن کار می کنند.
وی برداشتهای سنتی را عامل دور شدن از حالتهای استاندارد برداشت و استخراج معادن دانست و گفت: خطا در کار انسان بیشتر از خطا در کار ماشین است و این امری طبیعی است ضمن اینکه بعد از خصوصی سازی کمتر به استاندارد سازی به دلیل هزینه های سنگینش توجه شده است در حالیکه در زمان تصدی دولتی دقت و قانونمندی در این زمینه بیشتر بود در واقع اوج حوادث در ابتدای خصوصی سازی در معادن روی داد که با نظارتهای بیشتر دولتی طی سالهای اخیر حوادث نیز کاهش یافته است.
بیماریهای ریوی و حوادث جان کارگران را تهدید می کند/ شهرهای شمالی کرمان کانون کارگران معادن
وی افزود: زندگی مردم در شمال استان کرمان به شدت تحت تاثیر معادن قرار دارد بطوریکه بسیاری از روستاها و شهرهای شمال کرمان اصالتا شهرهای و کانونهای کارگری هستند که برای کار در همین معادن گرد هم امدند و رفته رفته تبدیل به شهر و مرکز جمعیتی رسمی شدند و زیر ساختهای آب و برق و حتی جاده های نیز از این مسئله تبعیت می کنند.
وی به تامین 50 درصدی زغالسنگ کشور در کرمان اشاره کرد و گفت: در واقع نخستین دلیل راه اندازی شرکت زغالسنگ کرمان تامین سوخت مورد نیاز کارخانه ذوب آهن اصفهان بود و هنوز نیز این امر ادامه دارد و در کنار ان شرکت زغالسنگ کرمان میزان قابل توجهی از محصول را به کشورهای خارجی نیز صادر می کند که در واقع خام فروشی در این شرکت در حال انجام است.
اما تمام این داشته ها با کار و فعالیت روز افزون و شبانه روزی کارگران معادن کرمان در حال انجام است.
جلسه شورای اداری کوهبنان نیز در حالی در تونلهای معدن در اعماق زمین برگزار شد که بهتر بود خود کارگران به جای مدیران معادن در آن حضور داشته باشند زیرا یکی از اقشار محروم و ضعیف جامعه در استان کرمان کارگران معدن و به خصوص کارگران معادن زغالسنگ می باشند که در بسیاری از موارد از امکانات اولیه رفاهی نیز در محیط کار برخوردار نیستند.
حقوق پائین و در برخی مواردی عدم بیمه کارگران و بروز حوادث ناگهانی برای آنان این ضرورت را ایجاد کرده است که توجه بیشتری به این قشر زحمتکش و کوشا در کرمان بشود افرادی که ساعتها از عمر خود را در تونلهای پر از گرد و غبار در اعماق زمین طی می کنند و اگر گرفتار حوادث معادن نشوند بر اثر بیماریهای ریوی و عروقی جانشان در معرض خطر قرار می گیرد.
...............................
عکس: حمید صادقی
گزارش: اسما محمودی
نظر شما