به گزارش خبرنگار مهر، در بین انواع سازهای بادی ایرانی که از قدیم مورد استفاده قرار می گرفته مانند، مزمار، نرم نای، درازنای، سرنا و... تنها امروزه "نی" توانسته در موسیقی ایرانی و در کنار دیگر سازهای کلاسیک ایرانی مثل تار، سنتور، سه تار و کمانچه قرار بگیرد و به اصطلاح یک تنه نقش سازهای بادی را در ارکستر ایرانی ایفا کند.
دلیل این موضوع را از دو دیدگاه می توان بررسی کرد یکی اینکه نوازندگان این ساز که توانستند خصوصیات و ویژگیهای نی را به نحو کامل و مطلوبی عرضه کنند و قابلیت آن را نشان دهند. دوم از جهت خودِ ساز که به دلیل فرم صدادهی و نیز در عین سادگی، کاملتر بودن آن نسبت به دیگر سازهای بادی ایران، توانست تمام آهنگها و نغمه های موسیقی ردیف دستگاهی ایرانی را به خوبی اجرا کند.
استان همدان نیز از دیرباز دارای "نی" نوازان مطرحی بوده که این هنر اصیل را نسل به نسل انتقال داده اند یکی از این افراد استاد منصور زندی است که با وی به گفتگو نشسته ایم.
منصور زندی متولد 1335 در تویسرکان و بازنشسته آموزش و پرورش است و از مدرسین موسیقی در استان همدان محسوب می شود.
وی که یک هنرمند تویسرکانی است همچنین نفر برگزیده اولین جشنواره سراسری نی نوازان کشور است.
منصور زندی که اولین اجرای خود را در سال 1364 در تالار فجر همدان به روی سن برد در گفتگو با مهر اظهار داشت: اوج کار من در سال 67 بود که در جشنواره سراسری"نی" نوازان با گروهی متشکل از هفت نفر از هنرمندان شهرستان تویسرکان در تالار رودکی تهران اجرا رفتیم و دیپلم افتخار این جشنواره را در حضور داورانی چون محمدرضا درویشی، دکتر داریوش صفوت ، حنانه و ... کسب کردیم.
این آموزگار بازنشسته آموزش و پرورش به سایر هنرها نیز علاقمند بوده به طوریکه از سال 1367 زیر نظر استاد "علی سجادی" در انجمن خوشنویسان اسداباد مشغول به فراگیری این هنر شده و در سال 70 موفق به کسب مدرک ممتاز این رشته شد و حدود هشت سال نیز به تدریس خوشنویسی در اداره ارشاد تویسرکان پرداخته و شاگران زیادی نیز تربیت کرده است.
متاسفانه بر اثر تمرینات فراوان وی از ناحیه چشم و زانو با مشکل مواجه شده و از طرفی نیز به دلیل شرایط نامناسب روز انجمن خوشنویسان تاحدودی خوشنویسی را کنار گذاشته ولی همچنان با آن ارتباط دارد و روی ساز های"نی" کارهایی تحت عنوان سوخته کاری که تزئین "نی" با قطعات خط و خوشنویسی است انجام می دهد.
این مدرس موسیقی یکی از مهمترین کارهای خود در این زمینه را تقطیع (برش) حروف نستعلیق دانسته و به مهر گفت: این کار با همکاری شرکت گام الکترونیک در سال 1371 انجام شد که برای اولین بار در کشور با استفاده از نرم افزار نشر الف، خط نستعلیق بوسیله نرم افزارهای کامپیوتری ارائه شد.
این هنرمند 57 ساله تویسرکانی ادامه داد که ابداع نوعی "نی"(جدید) شاید دومین کار مهم او در زمینه هنر باشد که هنوز به ثبت نهایی نرسیده است و در 24 اسفند ماه 91 در جلسه ای که با حضور استاد محمدرضا درویشی و گروه موسیقی عبدالقادر مراغه ای در خانه هنرمندان تهران برگزار شد با همکاری گروه "آی کی سا" همدان به نواختن این نی پرداخته اند که مورد قبوشان نیز قرار گرفته است.
عدم معرفی جامع و کامل ساز نی از رسانه های جمعی دلیل کم بودن استقبال جوانان
نفر برگزیده اولین جشنواره سراسری نی نوازان دلایل اسقبال کمتر جوانان از نی را یکی عدم معرفی جامع و کامل ساز نی از رسانه های جمعی بخصوص تلویزیون و دوم مشکل بودن نواختن آن بیان کرده و گفت: در این ساز فرد باید هم هنر نوازندگی بیاموزد هم تولید صدا از نی بنابراین خیلی از علاقمندان می گویند اول به سراغ آموختن نی رفتیم ولی چون مشکل بود به سازهای دیگر روی آوردیم با این حال در چند سال اخیر شاگردان خوبی تربیت شده به خصوص بعد از سال 1386 که با همکاری و مساعدت اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی وقت موفق به برگزاری جشنواره نی نوازان با حضور اساتیدی چون حسن ناهید شدیم که این کار یک گام بلند برای شناسایی نی در استان همدان بود.
زندی ادامه داد: البته چندین بار پیشنهاد تشکیل گروه نی نوازان از طرف بنده مطرح شده اما نتیجه نداشته است.
زندی که بیشتر زمان خود را صرف تحقیق در مورد نی کرده است افزود ؛ با توجه به منابع بسیار اندک و مقالات محدود و معمولی در این زمینه احساس کردم که باید اطلاعات و تجربیات خود را مکتوب کنم.
نفر برگزیده اولین جشنواره سراسری نی نوازان ادامه داد: بر همین اساس از سال 85 شروع به کار کردم و علی رغم چندین بار ویرایش هنوز مطالب جدید به آن افزوده می شود و موضوع آن به طور کلی از تولد نی تا کنون هر چیزی که در مورد نی بخواهید در این کتاب یافت می شود و اطلاعاتی از قبیل تاریخچه ساخت نی، سبک های مختلف، جایگاه نی در موسیقی، فرهنگ، مراسم مذهبی و... است.
نفر برگزیده اولین جشنواره سراسری نی نوازان ابراز داشت: امیدوارم توفیقی دست دهد و دست نوشته های حقیر مورد حمایت قرار گرفته و به چاپ برسد تا شاید مطالب آن مورد استفاده علاقمندان قرار بگیرد.
امیدوارم نی جایگاه واقعی اش را پیدا کند
وی پس از نواختن قطعه ای زیبا توسط نی ابداعی خود گفت: دوست دارم نی جایگاه واقعی خود را در بین مردم و علاقمندان به هنر پیدا کند.
زندی با بیان اینکه چون نی فقط یک ساز نیست بلکه ابزاری است برای خود سازی، گفت: نی با سابقه ای بیش از 7000 سال نباید اینقدر مهجور باشد و سازی که سالها در خدمت غرفان و معنویت قرار داشته است چرا باید به اسم کشورهای بیگانه ای چون ترکیه و عرب ها ثبت و نواخته شود در حالیکه می توان با برگزار همایش هایی کشوری و حتی بین المللی نی نوازی و دعوت از اساتید برجسته در شناسائی ساز نی و جذب علاقمندان بیشتر به آن تلاش کرد.
نظر شما